Reklama

Neandertalczycy masywni już w kołysce

Od urodzenia noworodek neandertalski miał już posturę swoich rodziców.

Aktualizacja: 16.06.2016 07:13 Publikacja: 15.06.2016 17:46

Ze względu na budowę mózgu neandertalczyk inaczej postrzegał świat niż Homo sapiens

Ze względu na budowę mózgu neandertalczyk inaczej postrzegał świat niż Homo sapiens

Foto: dpa/afp

Neandertalczycy żyli w Europie od 250 tys. do 30 tys. lat temu. Tryb życia tych ludzi jest już dobrze poznany, ale badacze wciąż spierają się o powód ich masywnej budowy.

Międzynarodowy zespół francusko-amerykańsko-rosyjski dokonał analizy morfometrycznej skamieniałych szczątków dwóch noworodków neandertalskich. Naukowcy wykazali po raz pierwszy, że charakterystyka ich szkieletów, zwłaszcza wewnętrznej części czaszek, jest taka sama jak u osobników dorosłych. Wiadomość o tym zamieszcza pismo „PNAS" („Proceedings of the National Academy of Sciences").

Neandertalczycy byli przysadziści, ramiona i nogi mieli krótsze i mocniejsze niż Homo sapiens. Naukowcy długo byli przekonani, że te charakterystyczne cechy morfologiczne kształtowały się pod wpływem czynników ekologicznych, w pierwszym rzędzie wiązały się z zimnym klimatem, jaki panował wówczas w Europie, w epoce lodowej. Aby dowiedzieć się więcej o pochodzeniu tych cech, zbadali dobrze zachowane szczątki kostne dwóch noworodków. Pierwsze, dwutygodniowe, pochodzą z Rosji, z groty Mezmaiskaja na Kaukazie. Drugie, czteromiesięczne, zostały odkryte w Akwitanii we Francji, w departamencie Dordogne, na stanowisku z narzędziami neandertalskimi Le Moustier.

– O ile wiele szczególnych cech czaszki i twarzy neandertalczyków uwidacznia się już u noworodka, co wykazały wcześniejsze badania nad tym gatunkiem, o tyle cechy własne pozostałej części szkieletu pozostawały do tej pory słabo rozpoznane u bardzo małych dzieci – przypomina dr Helene Coqueugniot, paleoantropolog z Uniwersytetu w Bordeaux.

Aby wypełnić tę lukę, naukowcy dokonali szeregu bardzo precyzyjnych pomiarów szkieletów z Le Moustier i Mezmaiskaja. Następnie porównali uzyskane parametry morfometryczne z podobnymi parametrami dwóch współczesnych niemowląt w tym samym wieku. Wynik porównania nie pozostawia wątpliwości: niemowlęta neandertalskie posiadały już dużą część cech swoich rodziców: masywne ciało, masywne kości długie (kończyn), miednicę szerszą niż u współczesnych noworodków.

Reklama
Reklama

– Udowadniając, że różnice w budowie szkieletu między dorosłymi neandertalczykami i ludźmi współczesnymi ujawniały się już w momencie narodzin neandertalskiego oseska, wzmacniamy hipotezę, według której są one zdeterminowane czynnikami genetycznymi, nie zaś ukształtowane w czasie rozwoju pod wpływem środowiska czy trybu życia. Mówiąc inaczej, neandertalczycy byli tacy, jacy byli, masywni, już w kołysce – wyjaśnia dr Helene Coqueugniot.

Neandertalczycy różnili się od Homo sapiens nie tylko budową, inaczej także postrzegali świat. Ponieważ objętość mózgu neandertalczyka i człowieka współczesnego jest w zasadzie taka sama (mózg neandertalczyka był nawet nieco większy), na tej podstawie większość badaczy wysnuwała wniosek, że zdolności umysłowe tych dwóch gatunków były podobne. Badania przeprowadzone przez zespół prof. Philippa Gunza z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku podważają tę hipotezę. Wyniki opublikowało pismo „Journal of Human Evolution".

Niemieccy badacze posłużyli się wewnętrznym odlewem czaszki noworodka neandertalskiego znalezionej w 1914 roku przez francuskich archeologów także koło Le Moustier. Porównali go z odciskami czaszek kopalnych Homo sapiens, w różnych momentach rozwoju, od dzieciństwa do wieku dojrzałego. Śledzili przebieg kanałów powstających w czasie rozwoju mózgowia. Rezultat jest jednoznaczny: decydujący jest pierwszy rok życia. W tym czasie czaszka Homo sapiens przyjmuje formę zbliżoną do kulistej, charakterystyczną dla naszego gatunku. U neandertalczyków w pierwszym roku życia czaszka przybierała kształt wydłużony. Połączenia między rejonami mózgu formują się w pierwszych latach życia, co jest decydujące dla zdolności społecznych, mentalnych, emocjonalnych i porozumiewania się. Ponieważ czaszki neandertalczyków były inne, inne było także ich „okablowanie nerwowe". Stąd wniosek, że neandertalczyk inaczej postrzegał świat niż Homo sapiens.

Archeologia
Największa znana konstrukcja cywilizacji Majów. Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia
Archeologia
„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości
Archeologia
„Nowy obraz przeszłości”. AI pomogła odkryć zagadkę zmian w dawnej Europie
Archeologia
Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka. Naukowcy porównali czaszki małp człekokształtnych
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Archeologia
Przełomowe odkrycie zmienia spojrzenie na przodków człowieka. Co ujawniło nowe badanie?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama