Na odrę choruje już w Polsce dziesięć razy więcej osób niż przed rokiem. Od początku 2019 r. zgłoszono 1368 przypadków odry, w tym samym czasie rok temu – 126 zachorowań. Jak wynika z danych przekazanych przez GIS na łamach informacji prasowej, do zachorowań na odrę dochodzi najczęściej w województwie mazowieckim, śląskim i małopolskim.

Krajowy konsultant w dziedzinie epidemiologii dr n. med. Iwona Paradowska-Stankiewicz wskazała, że odra to jedna z najbardziej zaraźliwych chorób w populacji –chora osoba może zakazić od 12 do 19 osób z najbliższego otoczenia. Oznacza to, że do końca roku na odrę może zachorować kilka tysięcy Polaków, a zgon z powody odry jest kwestią czasu.

Już przed rokiem Rzecznik Praw Obywatelskich alarmował Ministra Zdrowia, że sytuacja robi się poważna. Pytał wtedy o stanowiska organów władzy publicznej dotyczącej aktualnej skali zjawiska, monitoringu sytuacji, a także działań i zamierzeń w kierunku zapewnienia profilaktyki chorób epidemicznych. Wskazał, że obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym w ramach Programu Szczepień Ochronnych wynika z mocy ustawy, wyrażonej w art. 5 ust. 1 pkt 1b i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2018 r. poz. 151 z późn. zm.). Obowiązek ten może być zniesiony lub ograniczony  tylko przez ustawodawcę oraz Ministra Zdrowia (w zakresie ustalenia wykazu chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz osób lub grup osób obowiązanych do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym).

- Docierające do mnie informacje obrazują, że problem szczepień ochronnych jest nadal aktualny, a wręcz się nasilił - pisze RPO do Ministra Zdrowia w najnowszym wystąpieniu.

Podkreśla, że Konstytucja RP zobowiązuje władze publiczne do zwalczania chorób epidemicznych (art. 68 ust. 4). Art. 68 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do ochrony zdrowia (ust.1) oraz nakłada na władze publiczne obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku (ust. 3). Prawo do ochrony zdrowia jest konstytucyjnie gwarantowane i to nie tylko jako prawo, które nadane zostaje jego adresatom przez władzę państwową, ale jest to prawo podstawowe wynikające z przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka, którego przestrzeganie władza państwowa jest zobowiązana ochraniać.

Rzecznik zwraca się do ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie obowiązkowych szczepień przeciwko odrze.