Upały: Co robić, gdy ktoś zemdleje lub zasłabnie?

Wysokie temperatury i duchota to ekstremalne warunki dla organizmu. Niektóre osoby mogą reagować omdleniem lub zasłabnięciem. Jak udzielić w takiej sytuacji pierwszej pomocy i nie popełnić przy tym błędu?

Aktualizacja: 24.06.2019 12:01 Publikacja: 24.06.2019 10:29

Nie należy szybko pionizować osoby która zemdlała – lepiej dać jej poleżeć, potem posiedzieć, a nast

Nie należy szybko pionizować osoby która zemdlała – lepiej dać jej poleżeć, potem posiedzieć, a następnie podać wodę.

Foto: Adobe Stock

Omdlenie i zasłabnięcie spowodowane są spadkiem przepływu krwi  przez centralny układ nerwowy. W przypadku omdlenia dochodzi do krótkotrwałej utraty przytomności, przy zasłabnięciu natomiast świadomość cały czas jest zachowana.

Chociaż na omdlenia szczególnie narażone są osoby chorujące na serce, zwłaszcza zaburzenia rytmu serca i wady anatomiczne serca, cukrzycę, padaczkę, to jednak bezpośrednią przyczyna omdlenia lub zasłabnięcia wcale nie muszą być te schorzenia.  

U osób starszych często mamy do czynienia z tzw. omdleniami ortostatycznymi, które występują przy zmianie pozycji ciała, np. przy gwałtownym wstaniu - krew nagle „ucieka” do nóg, zanim zdąży dotrzeć do głowy, wskutek czego dochodzi do małego niedokrwienia mózgu.

Omdlenia często też  wywołane są nieprawidłową reakcją organizmu na jakiś bodziec, prowadzącą do spadku ciśnienia tętniczego lub zwolnienia pracy serca. - Omdlenia występują często przy długotrwałym staniu, szczególnie w upale, aktywności fizycznej a nawet ekspozycji na nieprzyjemny bodziec - zapach, dźwięk, czy ból – powiedział  PAP  lek. Dariusz Starczewski, anestezjolog z Centrum Medycznego MML w Warszawie.

Również przyjmowanie niektórych leków  może  w niesprzyjających warunkach, takich jak upał,  doprowadzać do omdlenia. Tak dzieje się na przykład z lekami na nadciśnienie, zwłaszcza wtedy, gdy pacjent przyjmie ich zwiększoną dawkę.

- Osoby chore mają różną tolerancję na upały i szczególnie  ci którzy biorą leki odwadniające, zbyt dużą dawką mogą się gwałtownie odwadnić. Zmniejsza się wtedy objętość krwi krążącej, spada ciśnienie i ludzie mdleją - mówi Dariusz Starczewski.

Jak zapobiegać omdleniom w upał

W czasie upałów powinniśmy przede wszystkim unikać długotrwałej pozycji stojącej, wysiłku, gwałtownych ruchów – np. schylania się, szybkiego wstawania itp. Pomóc za to mogą spokojne  ćwiczenia izometryczne polegające na napinaniu mięśni  – np.  balansowanie palce-pięta, zaciskanie pięści, napinanie mięśni ramion.

Warto zadbać o lekkie posiłki (nie przejadać się, ale też nie pościć) i przede wszystkim pić dużo płynów. Dotyczy to wszystkich, ale szczególnie zadbać powinniśmy o osoby starsze, które same często zapominają o potrzebie picie i mimo niedostatecznego nawodnienia, mogą nie odczuwać pragnienia.

Gdy czujemy, że robi się nam słabo...

Czasami można  poznać, że ktoś za chwilę zasłabnie. Omdlenie często poprzedzają takie objawy, jak: zblednięcie twarzy, sinica warg, zimny pot na czole i skroniach. Gdy robi się nam słabo, mamy mroczki przed oczami lub widzimy niepokojące  objawy u innej osoby – opadnięcie z sił, nagła bladość skóry, sine wargi – należy napić się wody i natychmiast się położyć.

Jak pomóc osobie, która zemdlała

Po pierwsze trzeba sprawdzić, czy oddycha i czy jest przytomna.

- Raczej nie szukamy tętna, bo robienie tego w stresie, przez osoby niewprawne, może nie przynieść dobrego skutku, a nawet zaszkodzić – zaznacza lekarz.

Jeśli stwierdzamy, że osoba nie oddycha, należy natychmiast wezwać pogotowie i rozpocząć resuscytację.

Jeśli pacjent oddycha, ale jest nieprzytomny, należy ułożyć go w pozycji bezpiecznej na boku. Choć kiedyś zalecano podnoszenie nóg,  ostatnie wytyczne nie zawierają tego rodzaju rekomendacji ze względu na ryzyko problemów kardiologicznych lub neurologicznych osoby, która zemdlała.

- Zadbanie o dopływ świeżego powietrza, poluzowanie uściskanych rejonów ciała szybko daje dobry efekt i pacjent szybko odzyskuje świadomość – mówi pap lek. Dariusz Starczewski .

Lekarz przestrzega, aby nie pionizować takiej osoby zbyt szybko – lepiej dać jej poleżeć, potem spokojnie posiedzieć, a przy wstawaniu asekurować, ponieważ możliwość nawrotu omdlenia jest dość duża. Warto taką osobę napoić, szczególnie podczas upałów, ale płyn podajemy tylko wtedy, gdy osoba jest przytomna i sama może unieść szklankę czy butelkę.

Pod żadnym pozorem nie wolno dawać jej swoich leków, np. nitrogliceryny, ponieważ tego typu medykamenty mają za zadanie rozszerzać naczynia i obniżać ciśnienie, co może skończyć się powtórnym omdleniem.

Omdlenie i zasłabnięcie spowodowane są spadkiem przepływu krwi  przez centralny układ nerwowy. W przypadku omdlenia dochodzi do krótkotrwałej utraty przytomności, przy zasłabnięciu natomiast świadomość cały czas jest zachowana.

Chociaż na omdlenia szczególnie narażone są osoby chorujące na serce, zwłaszcza zaburzenia rytmu serca i wady anatomiczne serca, cukrzycę, padaczkę, to jednak bezpośrednią przyczyna omdlenia lub zasłabnięcia wcale nie muszą być te schorzenia.  

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zdrowie
Bieg po Nowe Życie
Zdrowie
Choroby zakaźne wracają do Polski. Jakie znaczenie mają dziś szczepienia?
Zdrowie
Peru: Liczba ofiar tropikalnej choroby potroiła się. "Jesteśmy w krytycznej sytuacji"
Zdrowie
W Szwecji dziecko nie kupi kosmetyków przeciwzmarszczkowych
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Zdrowie
Nerka genetycznie modyfikowanej świni w ciele człowieka. Udany przeszczep?