Pęcherz nadreaktywny można leczyć

Czym jest OAB?

prof. Ewa Barcz: OAB (Overactive bladder), czyli zespół nadreaktywności pęcherza moczowego, to zespól objawów, polegających na występowaniu częstomoczu dziennego, nokturii, czyli częstomoczu nocnego, i występowania parć naglących, czyli nagłej, trudnej do powstrzymania potrzeby oddawania moczu.

Jeśli parciu nie towarzyszy  mimowolny wyciek moczu, OAB nazywamy suchym, jeśli pacjent gubi mocz - mokrym. OAB może być spowodowany wieloma patologiami. U kobiet często ma związek z zaburzeniami statyki narządów miednicy czy nieleczonymi infekcjami. Przy OAB idiopatycznym, a więc występującym z niewyjaśnionych przyczyn, dochodzi do samoistnych, mimowolnych skurczów wypieracza pęcherza moczowego, przez co występują parcia naglące i częstomocz w ciągu dnia i nocy.

Zespół nadreaktywności pęcherza moczowego dotyczy także mężczyzn, choć wśród kobiet, głównie starszych, występuję dużo częściej. Statystyki europejskie mówią, że dotyka 17 proc. społeczeństwa, czyli nawet 3 miliony Polaków. Jego częstość zwiększa się z wiekiem i cierpi na niego nawet co druga kobieta po 50. roku życia.

Jak życie pacjentki z OAB wygląda na co dzień?

Taka pacjentka ciągle chodzi do toalety. Definicja częstomoczu dziennego mówi o więcej niż ośmiu mikcjach, czyli opróżnieniach pęcherza, w ciągu dnia i co najmniej jednej mikcji w nocy. Parcie na pęcherz pojawia się niezależnie od tego, ile moczu znajduje się w pęcherzu. Zwykle subiektywne odczucie konieczności oddania moczu pojawia się, gdy pęcherz wypełni się co najmniej do 300 ml. W OAB do pójścia do toalety zmusza nawet mała ilość moczu – 50 lub 100 ml. Jeśli wziąć pod uwagę, że przeciętny człowiek oddaje w ciągu doby 2 l moczu, łatwo policzyć, że do łazienki biega nawet 20 razy na dobę.

Co potrafi skutecznie utrudnić życie.

Tak, tym bardziej, że zdarza się, że tym objawom towarzyszy nietrzymanie moczu, a więc mocz wypływa mimowolnie w trakcie uczucia parcia. Tacy pacjenci nie zdążają do toalety. Zdarza się, że mocz wypływa już, gdy do niej idą, gdy zdejmują ubranie, a nawet gdy otwierają kluczem drzwi do domu. Mówi się, że parcie powoduje wypływ moczu zanim osiągną toaletę. U wielu prowadzi to do wykluczenia z życia – najpierw towarzyskiego i zawodowego, a potem także rodzinnego. Pacjentów krępuje konieczność ciągłych wizyt w toalecie i przykry zapach. W skrajnych przypadkach pogrążają się w depresji i latami nie wychodzą z domu. Wielu wciąż nie wie, że OAB można leczyć, a nie wszyscy lekarze pierwszego kontaktu umieją im pomóc. Zdarza się, że bagatelizują objawy albo doradzają środki absorpcyjne, które nie rozwiązują problemu.

Czy w Polsce są lekarze, którzy potrafią właściwie leczyć OAB?

W Polsce wdrażane są prawie wszystkie standardy dotyczące leczenia nadreaktywności. Dostępnych jest większość metod stosowanych na świecie. W pierwszym rzędzie to tzw. leczenie behawioralne – ograniczenie przyjmowania płynów, które wzmagają objawy, np. kawy, herbaty czy alkoholu, redukcja masy ciała i ograniczenie palenia. Kolejny lub równoległy etap to trening pęcherza moczowego - próba kontroli nad czasem oddawania moczu.

Jeśli pacjent oddaje mocz raz na 40 min, zaleca mu się każdorazowo wydłużyć odstęp między mikcjami o 2-3 min. Ma spróbować przeczekać ten sygnał, odwrócić myśl, usiąść, coś przeczytać. Druga linia – farmakoterapia – wdrażana jest, gdy pierwsza nie daje efektów lub pacjent nie stosuje się do zaleceń – nie rzuca palenia, nie rezygnuje z alkoholu czy nie chudnie 20 kg.