Próby wątrobowe to proste badanie z krwi, które polega na oznaczeniu poszczególnych enzymów oraz bilirubiny. Dzięki temu możemy wykryć lub wykluczyć stłuszczenie wątroby, jej zapalenie wywołane przez wirusy typu B i C oraz zniszczenie niektórymi lekami czy doustną antykoncepcją hormonalną. Serwis onet.pl wyjaśnia, jakie są normy w badaniu, i co może oznaczać ich przekroczenie.
Próby wątrobowe – dlaczego są podwyższone
Każdy człowiek przynajmniej raz w roku powinien wykonać próby wątrobowe i to najlepiej na czczo, by mieć pewność, że nie grożą mu poważne choroby. Badanie obejmuje wykrycie dwóch podstawowych enzymów – aminotransferazy alaninowej oraz aminotransferazy asparaginowej. Jeśli komórki wątroby są uszkodzone, enzymy te zwiększają swoją aktywność. Nie musi być to wielkie uszkodzenie, dlatego całościową interpretację wyników należy pozostawić lekarzowi. Jeśli wyniki osiągają bardzo wysokie wartości, prawdopodobnie mamy do czynienia z wirusowymi uszkodzeniami wątroby lub znajdujemy się w stanie po zatruciu grzybami. Jednak wysoki wynik uzyskamy również w przypadku, gdy borykamy się z problemem kamieni w pęcherzyku żółciowym. Przyczyną może być także żółtaczka.
Próby wątrobowe – jakie są normy
Badanie wykonujemy z krwi. By wynik był wiarygodny, warto przynajmniej dzień przed badaniem powstrzymać się od spożywania alkoholu. Na wynik badania ma również wpływ nasza dieta. Spożywanie ciężkostrawnych, tłustych produktów może sprawić, że będzie on delikatnie zaburzony, dlatego na kilka dni przed pobraniem krwi powinno się także wyeliminować tego typu produkty. Nieprawidłowe wyniki powinien zawsze zinterpretować lekarz, biorąc pod uwagę całościowy obraz kliniczny pacjenta. Jeśli próby wątrobowe są podwyższone, pacjent powinien zacząć dbać o wątrobę, a przede wszystkim ograniczyć spożywanie alkoholu lub całkowicie z niego zrezygnować, ponieważ jego metabolizowanie jest sporym wyzwaniem nawet dla zdrowej wątroby. Całe szczęście zmiany powstałe w wątrobie na skutek spożywania alkoholu są odwracalne. Kolejnym ważnym krokiem jest zmiana diety. Na chorą, uszkodzoną wątrobę źle wpływają tłuste pokarmy, a więc ich wykluczenie pozwoli jej odżyć. Nie każdy wie, że negatywny wpływ na wątrobę ma również sól. Warto zastanowić się nad zamianą jej na zioła.
• Norma AlAT: 5–40 U/l dla kobiet i poniżej 19 U/l u mężczyzn;
• Marker AspAT: norma to 5–40 U/ i u kobiet i poniżej 19 U/l u mężczyzn;
• Norma GGTP - poniżej 35 U/l u kobiet i poniżej 40 U/l u mężczyzn;
• Norma ALP w surowicy - dla dorosłych to 30-120 U/l; dla dzieci do 9. roku życia: wiek 1–3 lat: 145–320; l,4–6 lat: 150–380 U/l; 7–9 lat: 175–420 U/l; dziewczynki 9–19 lat: 10–11 lat: 130–560 U/l; 12–13 lat: 105–420 U/l; 14–15 lat: 70–230 U/l; 16–19 lat: 40–136 U/l; chłopcy 9–19 lat: 10–11 lat: 135–530 U/l; 12–13 lat: 200–495 U/l; 14–15 lat: 130–525 U/l; 16–19 lat: 48–261 U/l.
• Bilirubina – norma całkowita to 5–17 µmol/l
Nieprawidłowy wynik – co dalej?
Zmiana nawyków żywieniowych to nie jedyny krok, który należy wykonać w przypadku problemów w funkcjonowaniu wątroby objawiających się podwyższonymi stężeniami poszczególnych enzymów. Dużo zależy od przyczyn nieprawidłowości. Dwa podstawowe wskaźniki można obniżyć, stosując tabletki regenerujące wątrobę. Na rynku istnieje wiele preparatów, które mogą w tym pomóc. Dawkowanie można ustalić dzięki ulotce, ponieważ leki te wydawane są bez przepisu lekarza. Warto jednak zasięgnąć porady lekarskiej, gdy z naszą wątrobą zaczyna dziać się coś niedobrego, ponieważ może być to początek poważnych problemów. Lekarz będzie mógł zlecić dodatkowe badania. Najczęściej jest to USG lub biopsja. Zestawienie wszystkich wyników badań da lekarzowi dokładniejszy obraz chorego, dzięki czemu będzie on mógł zaproponować skuteczne leczenie.
