- Wójt, do którego wpłynęło podanie, ma wątpliwości co do swojej właściwości w tej sprawie (najprawdopodobniej sprawa powinna zostać załatwiona przez sąd w postępowaniu cywilnym). Czy wójt może najpierw przeprowadzić postępowanie dowodowe, a później - gdyby okazało się, że sprawa należy do właściwości sądu – zwrócić podanie osobie, która je wniosła?

Nie.

Czytaj także: Właściwość miejscowa organu dla przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 19 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) organy administracji publicznej muszą przestrzegać z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Naruszenie tego przepisu, polegające na wydaniu decyzji przez niewłaściwy organ, stanowi przesłankę stwierdzenia nieważności decyzji (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.).

Czynności, jakie trzeba podjąć, gdy do organu wpłynęło podanie w sprawie, która nie należy do jego kompetencji, określają art. 65-66 k.p.a. Jeżeli organ, do którego wniesiono podanie, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je do właściwego organu, jednocześnie zawiadamiając o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie (art. 65 § 1 k.p.a.). Zawiadomienie o przekazaniu nie jest postanowieniem i nie można wnieść od niego zażalenia (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 20 marca 2019 r., I SA/Gl 1313/18, LEX nr 2645567). Podanie wniesione do niewłaściwego organu przed upływem przepisanego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem tego terminu (art. 65 § 2 k.p.a.).

W przypadku, gdy wniesione podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, to organ, do którego wniesiono podanie, rozpoznaje sprawy należące do jego właściwości. Musi także zawiadomić wnoszącego podanie, że w innych sprawach konieczne jest wniesienie odrębnego podania do właściwego organ. W zawiadomieniu tym informuje się wnoszącego podanie, że odrębne podanie – złożone w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia – będzie uważane za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania (por. art. 66 § 1-2 k.p.a.). Tylko w sytuacji, gdy podanie wniesiono do niewłaściwego organu, a na podstawie danych podania nie można ustalić właściwego organu, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego wniesiono podanie, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie (art. 66 § 3 k.p.a.).

W razie wątpliwości co do treści żądania zawartego w podaniu, obowiązkiem organu jest zwrócenie się do wnoszącego podanie o sprecyzowanie tego żądania (por. np. wyrok WSA w Lublinie z 22 listopada 2017 r., II SA/Lu 635/17, LEX nr 2416039). Warunkiem zwrotu podania (art. 66 § 3 k.p.a.) jest to, aby bez jakichkolwiek dalszych wyjaśnień było oczywiste, że żądanie danej osoby należy do drogi sądowej. Podkreśla się, że zwrot podania nie jest załatwieniem sprawy i nie może być poprzedzony prowadzeniem postępowania dowodowego oraz prawną oceną przesłanek zgłoszonego żądania (por. np. wyrok WSA w Krakowie z 30 listopada 2018 r., II SA/Kr 1125/18, LEX nr 2603856).

W sytuacji, gdy nie ma podstaw do zwrotu podania i organ wszczyna postępowanie na żądanie strony, to później musi zakończyć to postępowanie w jeden ze sposobów określonych w k.p.a. (por. art. 104-105 k.p.a.). W takim przypadku nie może zwrócić podania osobie, która je wniosła, na podstawie art. 66 § 3 k.p.a. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 stycznia 2015 r., II GSK 2059/13, LEX nr 1675541).

Autorka jest radcą prawnym

podstawa prawna: art. 19, art. 65-66 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)