Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych odmówił Annie Z. zezwolenia na zajęcie chodnika w celu sprzedaży jajek i truskawek. Chodziło zaledwie o 3 mkw. trotuaru. Tłumaczył, że wpłynął inny wniosek o zajęcie tego chodnika, od spłki, która chce postawic stojak na rowery. I to ten drugi wniosek został pozytywnie rozpatrzony, w zwiazku z „dynamicznie rozwijającą się popularnością rowerów". Anna Z. wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Dyrektor zarządu tłumaczył jej, że stoisko handlowe o szerokości 1 metra utrudni ruch pieszym – napisała. Tymczasem zezwolił na montaż stojaka, który wraz z rowerem zajmuje 2,5 m szerokości chodnika, na długości 4 m.
Skarżąca zakwestionowała wydanie decyzji zezwalającej na montaż stojaka rowerowego, gdy postępowanie z jego wniosku nie zostało ostatecznie zakończone.
Szczególny przypadek
SKO utrzymało w mocy decyzję dyrektora. Wyjaśniło, że w obszarze pasa drogowego mogą być tylko obiekty i urządzenia służące drodze i odbywającemu się na niej ruchowi drogowemu. Mówi o tym ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Stoisko handlowe w pasie drogowym, czyli w tym wypadku na chodniku może zostać zorganizowane na podstawie art. 39 ust. 3 w związku z art. 40 ust. 2 pkt 4 tej ustawy. Trzeba wykazać, że zachodzi „szczególnie uzasadniony przypadek" pozwalający na wydanie zezwolenia.
W ocenie SKO, podnoszone przez Annę Z. okoliczności tj. stan jej zdrowia i konieczność dorobienia do renty, nie mają charakteru „szczególnie uzasadnionego przypadku".
SKO zauważyło, że w odległości 500 m od miejsca, o zajęcie którego ubiegała się Anna Z., jest targowisko i tam może handlować. Pas drogowy nie jest miejscem przeznaczonym do handlu.
Decyzja dyrektora dotyczyła zezwolenia na zajęcie pasa drogowego jedynie na czas montażu stojaka dla rowerów. Stojak jako miejsce postojowe dla rowerów jest urządzeniem (budowlą) umieszczanym w pasie drogowym w związku z potrzebami ruchu drogowego, a więc na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych. Nie wymaga zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Poza tym stojak na rowery został usytuowany w ramach realizacji zadań ustawowych zarządcy — z uwzględnieniem interesu ogółu społeczności biorącej udział w ruchu.
Anna Z. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie. Podniosła że gdy o zezwolenie na zajęcie tego samego odcinka pasa drogowego ubiegają się dwa podmioty i występuje tożsamość w zakresie treści żądania i podstawy prawnej, to sprawy te powinny być rozpatrzone łącznie i zakończyć się decyzjami wydanymi w tym samym czasie i doręczonymi stronom.
Skarżąca zwróciła uwagę, że w odległości 20 m od miejsca, w którym zamierzała mieć stoisko e, został postawiony sklep spożywczy, którego ściana jest przy ulicy i utrudnia ruch pojazdów.
WSA oddalił skargę. Zdaniem WSA, ustawa z 21 marca 1985r. o drogach publicznych reguluje kwestie związane z korzystaniem z dróg publicznych i zarządzaniem nimi. Przepisy służą ochronie dróg i urządzeń z drogą związanych oraz stworzeniu warunków bezpiecznego i wygodnego ruchu drogowego.
Zadania te realizowane są w obrębie pasa drogowego, którym zgodnie z art. 4 pkt 1 tej ustawy jest wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Ochronę drogi, sprawuje zarządca i do niego należy wydawanie zezwoleń na zajęcia pasa.
Środkiem służącym tej ochronie jest ustanowiony w art. 39 ust. 1 ustawy o drogach publicznych zakaz dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. W szczególności zabrania się lokalizacji w pasie obiektów budowlanych i umieszczania urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Z art. 39 ust. 1 u.d.p. wynika generalny zakaz lokalizowania w pasie drogowym obiektów budowlanych, czy umieszczania urządzeń niesłużących drodze i infrastrukturze z nią związanej.
Wyjątek od tej zasady, określony w art. 39 ust. 3 u.d.p. w odniesieniu do obiektów budowlanych, czy urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam, może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi i wymaga wykazania, że lokalizacja takiego obiektu/urządzenia w pasie drogowym stanowi szczególnie uzasadniony przypadek.
Każda sprawa jest inna
Zdaniem WSA w tej sprawie wbrew zarzutom skargi, organy orzekające przeprowadziły wyczerpująco postępowanie wyjaśniające. Ustaliły okoliczności faktyczne, na które powoływała się skarżąca. Jednak podnoszonych okoliczności nie uznano za przypadek szczególnie uzasadniony.
Potwierdzono w postępowaniu, że skarżąca jest osobą schorowaną. W tym stanie sprawy należy zaakceptować stanowisko organu, który zwrócił uwagę, że w odległości 500 m od miejsca, o zajęcie którego ubiega się skarżąca, znajduje się targowisko. Biorąc pod uwagę konieczność korzystania z transportu i niewielką różnicę w odległości miejsca objętego wnioskiem do terenu targowiska miejskiego, nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia przez kobietę handlu na terenie wyznaczonym. Poza tym skoro zły stan zdrowia skarżącej nie uniemożliwia jej prowadzenia handlu, który może również odbywać się na targowisku miejskim, to nie ma znaczenia subiektywne przekonanie skarżącej, że konieczność zarobkowania istnieje tylko w pasie drogowym we wskazanym przez nią miejscu.
Należy podzielić stanowisko organu orzekającego, że podniesione przez skarżącą okoliczności nie upoważniają do stwierdzenia, że zaistniał szczególnie uzasadniony przypadek uzasadniający zajęcie przez nią pasa drogi powiatowej.
Odnosząc się do zarzutu skarżącej, że w pasie drogowym został zlokalizowany także inny obiekt handlowy, który z uwagi na lokalizację bardziej utrudnia ruch pieszym pozostaje wyjaśnić, że lokalizacja w pasie drogowym innych obiektów nie mogła przesądzać o uwzględnieniu wniosku skarżącej, a to z uwagi na indywidualny charakter każdej sprawy z zakresu zezwoleń na zajęcie pasa drogowego. Oznacza to, że sprawa taka nie może być rozpatrywana niejako porównawczo, tj. przy uwzględnieniu stanu faktycznego w innej indywidualnej sprawie administracyjnej, ponieważ decyzja zezwalająca konkretyzuje normy prawa materialnego wyłącznie w odniesieniu do indywidualnie oznaczonego wnioskodawcy i w jego wyłącznie sprawie, przy uwzględnieniu okoliczności faktycznoprawnych składających się na uzasadnienie konkretnego wniosku.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 1 marca 2017 r.
sygnatura akt: II SA/Ol 1406/16
masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: r.krupa@rp.pl
