Zdecydowana większość z nich nie jest świadoma, że w związku z wystąpieniem tego typu niedogodności przysługuje im nie tylko pomoc, ale również odszkodowanie, którego mogą dochodzić od linii lotniczych - taką ochronę zapewniają pasażerom przepisy unijne, tj. rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku, ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz. U. UE L 46 z 17.02.2004 s. 1; dalej: „Rozporządzenie").
Przedmiotowe Rozporządzenie ma zastosowanie do pasażerów odlatujących z portu lotniczego na terytorium Unii Europejskiej, a także tych, którzy odlatują z lotniska znajdującego się w państwie trzecim i lądują na lotnisku na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli przewoźnik jest przewoźnikiem unijnym. Warto zaznaczyć, że przepisy nie rozróżniają pasażerów na podróżujących klasą biznes czy ekonomiczną, korzystających z usług linii tradycyjnych, tanich czy lotów czarterowych – na gruncie Rozporządzenia wszyscy podróżujący mają równe prawa.
Zgodnie z art. 6 Rozporządzenia, w przypadku opóźnienia pasażerowi przysługuje pomoc ze strony przewoźnika. W każdym przypadku pomoc ta przybiera formę posiłków oraz napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania oraz m.in. możliwości wykonania dwóch bezpłatnych rozmów telefonicznych, przesyłek faksowych lub e-mailowych, natomiast gdy oczekiwany czas odlotu nastąpi co najmniej 1 dzień po terminie poprzednio zapowiedzianego lotu - pasażerowi przysługuje zakwaterowanie w hotelu oraz transport pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania, zaś gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin - pasażer ma prawo wybrać pomiędzy zwrotem pełnego kosztu biletu za część lub części nie odbytej podróży oraz za część lub części już odbyte (o ile lot nie służy już celowi związanemu z pierwotnym planem) wraz z lotem powrotnym do pierwszego miejsca odlotu. Należy pamiętać, że pomoc ta oferowana jest w ramach limitów czasowych określonych w Rozporządzeniu i w zależności od długości trasy.
Mimo, że z Rozporządzenia nie wynika explicite możliwość ubiegania się o odszkodowanie w przypadku opóźnienia lotu, Trybunał Europejski (dalej: „Trybunał") uznał, że pasażer, którego lot został odwołany oraz ten, którego lot jest opóźniony, ponoszą analogiczną szkodę, polegającą na stracie czasu. W wyroku z dnia 19 listopada 2009 roku w połączonych sprawach C-402/07 i C432/07 Sturgeon i inni, Trybunał opierając się na zasadzie równego traktowania orzekł, że pasażerowie, którzy dotarli do miejsca docelowego z opóźnieniem wynoszącym co najmniej 3 godziny, mają prawo do takiego samego odszkodowania co pasażerowie, których lot został odwołany.
Rozporządzenie w art. 2 pkt l definiuje pojęcie „odwołanie" jako sytuację, gdy uprzednio planowany lot, na który zostało zarezerwowane przynajmniej jedno miejsce nie odbył się. Ponadto, odwołanie obejmuje również przypadki, w których lot został przekierowany, a także gdy samolot wystartował, ale z jakiegoś powodu musiał zawrócić do portu. W przypadku odwołania lotu, podobnie jak ma to miejsce przy opóźnieniu, pasażer również ma prawo do zwrotu należności, zmiany planu podróży lub powrotu, a także opieki ze strony przewoźnika (art. 5 Rozporządzenia).