AW249: śmigłowiec przyszłości dla Polski?

Kupić od ręki istniejące już uzbrojenie czy inwestować w programy rozwojowe, wymagające cierpliwości, ale jednocześnie mogące zaowocować zwiększeniem zdolności technologicznych i przemysłowych?

Publikacja: 08.01.2019 11:00

AW249

AW249

Foto: materiały prasowe

To dylemat występujący w wielu państwach realizujących zakupy zbrojeniowe. Obecnie stoi przed nim także Polska, m.in. w kontekście programu Kruk.

Potrzeba wymiany śmigłowców bojowych istnieje w Polsce już od dłuższego czasu i ma zostać zaspokojona w ramach prowadzonego obecnie programu Kruk. Termin wyboru nowej platformy tej klasy odsuwa się jednak w czasie i nadal pozostaje niepewny, ze względu na liczne potrzeby modernizowanych na dużą skalę Sił Zbrojnych. Obecnie wydaje się, że ewentualny jej zakup nastąpi najwcześniej w pierwszej połowie przyszłej dekady.

Odsuwa to w czasie wymianę 27 leciwych i od 2012 r. pozbawionych kierowanego uzbrojenia przeciwpancernego śmigłowców Mi-24 wersji D i W. To bardzo zła wiadomość, ale można doszukiwać się w niej pewnych pozytywów. Przeczekanie trudnego okresu, w czasie którego zadania będą prawdopodobnie wypełniały – zmodernizowane i dostosowane do nowoczesnego uzbrojenia – śmigłowce W-3 Sokół i Mi-24, może pozwolić na wypracowanie bardziej rozwojowego rozwiązania, potencjalnie korzystniejszego niż zakup maszyny z przysłowiowej półki.

10 lipca 2018 r. Leonardo i Polska Grupa Zbrojeniowa podpisały List Intencyjny określający zasady współpracy przy projektowaniu, produkcji, montażu końcowym, sprzedaży i wsparciu posprzedażnym śmigłowca AW249. Był to efekt rozmów Leonardo z PGZ, jak i innymi przedstawicielami polskiego przemysłu obronnego, na temat potencjalnego udziału Polski w programie AW249. Leonardo podkreśla, że ten list potwierdza ich wolę dzielenia się zadaniami nie tylko na etapie produkcyjnym, ale nawet wcześniej.

AW249 to jedyna zaproponowana Polsce konstrukcja, która zasługuje na miano rozwiązania prawdziwie przyszłościowego. Doniesienia o chęci jej opracowania przez Włochy pojawiały się już od połowy dekady. Nosiła wówczas oznaczenie AH-XX. Konkrety pojawiły się na początku 2017 r., kiedy włoskie wojska lądowe oficjalnie zainicjowały cały proces.

Śmigłowiec powstaje przy współpracy włoskiego wojska z krajowym potentatem – Leonardo Helicopters. Program został określony jako NEES (Nuovo Elicottero da Esplorazione e Scorta czyli „nowy śmigłowiec rozpoznawczo-eskortowy"). AW249 powstanie w oparciu o istniejące już rozwiązania i doświadczenia eksploatacyjne, m.in. lekkiego śmigłowca bojowego AW129 Mangusta. W porównaniu z Mangustą będzie to śmigłowiec zdecydowanie cięższy, którego maksymalna masa startowa jest szacowana na 7-8 ton. Zestaw uzbrojenia ma stanowić do 16 kierowanych pocisków przeciwpancernych (na razie planowany jest Spike-ER ale mówi się też o zaawansowanych Spike NLOS o zasięgu do 25 km), zasobniki 70 mm rakiet, a także pociski powietrze-powietrze bardzo krótkiego i krótkiego zasięgu. Oznacza to zdolność do przenoszenia podobnej ilości uzbrojenia co w przypadku najcięższych śmigłowców bojowych na świecie. Pod skrzydłami AW249 znajdą się cztery pylony na uzbrojenie, a dodatkowo belki na pociski powietrze-powietrze na ich końcach. Uzbrojenie to ma uzupełniać 20 mm trzylufowe działko, użytkowane z powodzeniem dzisiaj na Manguście. AW249 ma wykorzystywać klasyczny układ nośny. Powstanie z wykorzystaniem nowoczesnych materiałów kompozytowych i wysokiej klasy rozwiązań z zakresu awioniki, które Grupa Leonardo wykorzystuje. AW249 ma też cechować się przyzwoitą prędkością przelotową (ponad 260 km/h) i długotrwałością lotu powyżej trzech godzin, co będzie umożliwiało np. eskortowanie ciężkich śmigłowców transportowych nawet w ciągu trwania całej misji.

Bazowanie na gotowych już rozwiązaniach umożliwi zmniejszenie ryzyka oraz oczywiście znacząco zmniejszy koszty. Skoro już o nich mowa to włoskie ministerstwo obrony zobowiązało się zainwestować w fazę badawczo-rozwojową niebagatelną sumę 487 mln EUR. Określono, że do 2020 r. ma powstać jej pierwszy prototyp. Cały cykl badań ma zakończyć się pięć lat później, kiedy pierwsze cztery wiropłaty (trzy przedseryjne i pierwszy seryjny) osiągną wstępną gotowość operacyjną. I tutaj pojawia się pole do popisu dla Polski. Nieprzypadkowo pierwsze wizualizacje AW249 pojawiły się w obiegu publicznym właśnie po konferencji w Krakowie zorganizowanej przez Siły Zbrojne Włoch w październiku 2017 roku. Polska jest dla Włochów atrakcyjnym parterem - akurat przymierza się do inwestycji w śmigłowce bojowe, a w dodatku znajduje się tu należący do Leonardo zakład PZL Świdnik, a także zaplecze naukowe i przemysłowe.

Siły Zbrojne RP mają wprawdzie bardzo wysokie wymagania wobec przyszłego Kruka, ale jako że AW249 jest projektem nowym, Polacy mogą wpływać na jego kształt a także doprowadzić do powstania jego wersji wyspecjalizowanej pod polskie warunki geograficzne. List intencyjny z 10 lipca 2018 r. jest jednak dopiero pierwszym krokiem na drodze do nawiązania ścisłej współpracy. Tymczasem prace w Leonardo trwają. Koncern ma podpisaną umowę z rządem włoskim i w jej ramach realizuje kolejne etapy projektu. Umownie można powiedzieć, że śmigłowiec jest na razie na deskach kreślarskich, ale wydaje się, że im później polski przemysł dołączy do takiego projektu, to w tym mniejszym stopniu będzie uczestniczył w definiowaniu tego produktu, jego podstaw.

- I tego byłoby szkoda bo za jedną z wielkich zalet tego programu uważamy możliwość dzielenia się technologią, a także podnoszenie kwalifikacji zaangażowanych w projekt podmiotów. Grupa Leonardo jako europejska firma nie ma żadnych ograniczeń prawnych w tym zakresie i może być bardzo otwarta. No i oczywiście jest interes wojska. Mogłoby nie tylko używać najnowocześniejszego śmigłowca bojowego, ale mieć też pewność, że nie ma w nim żadnych czarnych skrzynek czyli elementów, do których strona polska nie miałaby dostępu. Pełne kody źródłowe wraz z możliwością modernizacji i rozwoju tego śmigłowca mielibyśmy w kraju - tłumaczą przedstawiciele Leonardo.

- Tekst powstał we współpracy z PZL-Świdnik - partnerem serwisu Rzecz o polskich śmigłowcach.

To dylemat występujący w wielu państwach realizujących zakupy zbrojeniowe. Obecnie stoi przed nim także Polska, m.in. w kontekście programu Kruk.

Potrzeba wymiany śmigłowców bojowych istnieje w Polsce już od dłuższego czasu i ma zostać zaspokojona w ramach prowadzonego obecnie programu Kruk. Termin wyboru nowej platformy tej klasy odsuwa się jednak w czasie i nadal pozostaje niepewny, ze względu na liczne potrzeby modernizowanych na dużą skalę Sił Zbrojnych. Obecnie wydaje się, że ewentualny jej zakup nastąpi najwcześniej w pierwszej połowie przyszłej dekady.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Wydarzenia
Nie mogłem uwierzyć w to, co widzę
Wydarzenia
Polscy eksporterzy podbijają kolejne rynki. Przedsiębiorco, skorzystaj ze wsparcia w ekspansji zagranicznej!
Materiał Promocyjny
Jakie możliwości rozwoju ma Twój biznes za granicą? Poznaj krajowe programy, które wspierają rodzime marki
Wydarzenia
Żurek, bigos, gęś czy kaczka – w lokalach w całym kraju rusza Tydzień Kuchni Polskiej