Sąd Najwyższy - brak obecności prokuratora na rozprawie oznacza brak sprzeciwu wobec wniosków oskarżonego

Prokurator, który nie przychodzi na rozprawę, nie może się sprzeciwiać wnioskom podsądnych.

Aktualizacja: 16.06.2021 18:50 Publikacja: 16.06.2021 17:07

Sąd Najwyższy - brak obecności prokuratora na rozprawie oznacza brak sprzeciwu wobec wniosków oskarżonego

Foto: Fotorzepa / Kuba Kamiński

– Nieobecność prokuratora na rozprawie, na której być nie musi, należy uznać za brak jego ewentualnego sprzeciwu, by oskarżony dobrowolnie poddał się karze – przesądził w środę Sąd Najwyższy.

Sami sobie szkodzą

Problem trafił do Izby Karnej za sprawą dwóch kobiet, które miały odpowiadać za usiłowanie oszustwa (art. 286 k.k.). Podczas pierwszej rozprawy złożyły wnioski o dobrowolne poddanie się karze, tj. skazanie bez procesu. Nie było na niej prokuratora, który o terminie wiedział. Sąd ogłosił przerwę, by przyjrzeć się wnioskom podsądnych. Nieznacznie zresztą je zmodyfikował.

Czytaj też:

Sąd bez zgody prokuratora nie wyda listu żelaznego

W kolejnym terminie znów zabrakło prokuratora. Sąd Rejonowy w K. uwzględnił więc wnioski podsądnych i wydał wyrok (nieprawomocny). I tu pojawił się problem.

Apelację złożyła Prokuratura Rejonowa w K. Zaskarżyła wyrok w całości na niekorzyść obu oskarżonych.

„Nie doszło do skutecznego zawarcia »ugody«, bo zabrakło stanowiska prokuratora” – napisano w apelacji. Prokuratura podnosiła też, że prokurator nie wiedział o wnioskach i nie mógł wyrazić stanowiska w tej sprawie.

Apelacja trafiła do SO w K. Ten nabrał wątpliwości, kto ma rację w sprawie – sąd czy prokuratura.

Postanowił więc zapytać SN: czy przepis art. 387 k.p.k. umożliwia uwzględnienie wniosku oskarżonego o „skazanie bez procesu” tylko z braku sprzeciwu prokuratora, którego nie ma na rozprawie? Czy też konieczne jest zawiadamianie prokuratora?

Sąd Najwyższy w poniedziałek, choć odmówił podjęcia uchwały, problem rozstrzygnął. Uznał bowiem, że nieuczestniczenie przez prokuratora w rozprawie, w której jego udział nie jest obowiązkowy i o której terminie wiedział, należy poczytywać za brak sprzeciwu wobec ewentualnego wniosku oskarżonego o skazanie bez rozprawy zgłoszonego na rozprawie bez prokuratora.

– Kodeks postępowania karnego nie przewiduje przy tym obowiązku zawiadomienia nieobecnego na rozprawie prokuratora, by umożliwić mu ustosunkowanie się do złożonego wniosku w układzie, kiedy rezygnuje on z czynnego uczestniczenia w rozprawie – uzasadniał SN.

Wyrok bez rozprawy

Wprowadzone wiele lat temu do procedury karnej dobrowolne poddanie się karze (art. 387 k.p.k.) i ugoda z prokuratorem (art. 335 k.p.k.) miały ulżyć sądom w pracy. I tak się powoli dzieje.

Dowód? Statystycznie spośród ogólnej liczby osądzonych za jazdę po alkoholu ok. 40 do 50 proc. stanowią osoby, które przystały na propozycję policjantów i prokuratorów już podczas przesłuchania. Ok. 5 do 11 proc. przypadków to osoby, wobec których warunkowo umorzono postępowanie.

Sygnatura akt: I KZP 16/20

– Nieobecność prokuratora na rozprawie, na której być nie musi, należy uznać za brak jego ewentualnego sprzeciwu, by oskarżony dobrowolnie poddał się karze – przesądził w środę Sąd Najwyższy.

Sami sobie szkodzą

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara