Praca podczas upałów - na co może liczyć pracownik

Prawo nie określa maksymalnej temperatury powietrza w pomieszczeniach, w których ma być wykonywana praca. Jeśli jednak temperatura przekracza 28 stopni Celsjusza, pracodawca musi dopełnić różnych obowiązków. Natomiast pracownik może w pewnych sytuacjach powstrzymać się od pracy podczas upału.

Aktualizacja: 01.08.2017 11:44 Publikacja: 01.08.2017 09:51

Praca podczas upałów - na co może liczyć pracownik

Foto: Fotolia

W myśl obowiązujących przepisów pracodawca ma obowiązek organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość. Dotyczy to także pracy wykonywanej w trakcie upałów - przypomina dziś Ministerstwo Rodziny i Pracy.

Wysokość temperatury

Przyjmuje się, że największą efektywność i wydajność pracy osiąga się przy temperaturze w granicach 17-20 stopni.

Jakkolwiek istniejące regulacje nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, wymiany powietrza oraz zabezpieczenia przed wilgocią oraz niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, to jednak – co do zasady – nie określają maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej praca może być wykonywana w pomieszczeniach. Mówią jedynie o temperaturze minimalnej – ta nie może być niższa niż 14 stopni Celsjusza, a w pomieszczeniach biurowych i takich, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna – 18 stopni Celsjusza.

Większa ochrona młodocianych

O ile – jak wspomniano – w odniesieniu do większości pracowników maksymalna temperatura, w jakiej może być wykonywana praca w pomieszczeniach, nie została określona, o tyle takie uregulowanie wprowadzono w stosunku do pracowników młodocianych.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, pracownicy z tej grupy nie mogą pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65%.

Klimatyzacja i zimne napoje

Zmniejszenie związanych z upałami uciążliwości pracy w pomieszczeniach jest możliwe między innymi dzięki wentylacji i klimatyzacji. Stosowanie takich rozwiązań zwalnia pracodawcę z obowiązku zapewnienia napojów pracownikom wykonującym pracę w pomieszczeniach zamkniętych, o ile temperatura w takich pomieszczeniach nie przekracza 28 stopni Celsjusza. W razie, gdy w pomieszczeniu temperatura wynosi co najmniej 29 stopni, pracodawca musi zapewnić napoje. Bez znaczenia w takiej sytuacji pozostaje, czy stanowisko pracy jest wyposażone w klimatyzację czy też nie.

W odniesieniu do osób pracujących na otwartej powierzchni obowiązek zapewnienia napojów przez pracodawcę ma miejsce wtedy, gdy temperatura przekracza 25 stopni. W tym przypadku napoje muszą być wzbogacone o sole mineralne i witaminy. Niezależnie od tego, czy praca jest wykonywana w pomieszczeniu czy na otwartej powierzchni, napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej. Co ważne, nierespektowanie przez pracodawcę tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 do 30 tys. złotych.

Skrócenie czasu pracy

Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawca może w upalne dni wprowadzić dodatkowe przerwy albo pozwolić pracownikowi na wcześniejsze wyjście z pracy. Warto przy tym pamiętać, że zależy to wyłącznie od dobrej woli pracodawcy. Jednocześnie nie może to powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.

W ostatnich latach rośnie popularność oferowanych przez niektórych pracodawców tzw. przerw regeneracyjnych w pokojach relaksu.

Warto wiedzieć

Okazuje się, że pracownik może  sam ocenić, czy wykonywanie pracy podczas upału jest bezpieczne. Na takie działanie pozwala pracownikowi art. 210  § 1 kodeksu pracy.

Zgodnie z tym przepisem, jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.  Za czas takiego powstrzymania się od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji.

Przepisy o powstrzymaniu się od pracy mają znaczenie zwłaszcza przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, takich jak roboty budowlane, prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych czy prace na wysokości.

Jeśli praca wymaga  szczególnej sprawności psychofizycznej,  a upał  ją obniża do tego stopnia, że pracownik nie jest w stanie zapewnić bezpiecznego wykonywania pracy i stwarzania zagrożenie dla innych osób, także może,  po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy.  Prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. (Dz.U. 1996 nr 62 poz. 287).  To m.in. prace przy obsłudze suwnic, żurawi wieżowych i samojezdnych, prace pilotów, prace kontrolera ruchu lotniczego, a także prace tresera dzikich zwierząt.

 

W myśl obowiązujących przepisów pracodawca ma obowiązek organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość. Dotyczy to także pracy wykonywanej w trakcie upałów - przypomina dziś Ministerstwo Rodziny i Pracy.

Wysokość temperatury

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona