Rada Gabinetowa to organ konstytucyjny zwoływany przez prezydenta Rzeczypospolitej w celu omówienia spraw ważnych dla interesu państwa (Konstytucja mówi o "sprawach szczególnej wagi").

Rada Gabinetowa składa się z członków Rady Ministrów, którzy obradują pod przewodnictwem prezydenta.

Konstytucja stanowi, że "Radzie Gabinetowej nie przysługują kompetencje Rady Ministrów" co nadaje temu organowi charakter konsultacyjny - Rada Gabinetowa ma w zamyśle wzmacniać współpracę prezydenta z rządem i służy prezydentowi do inicjowania określonych decyzji politycznych, które jednak - aby zostały zrealizowane - muszą zostać przyjęte przez Radę Ministrów obradującą w "standardowym" trybie, pod przewodnictwem premiera.

"Stanowiska przedstawiane w toku Rady Gabinetowej i dokonywane uzgodnienia nie mają charakteru prawnie wiążącego, lecz niosą w sobie istotny walor polityczny. Tym sposobem Prezydent może zwracać uwagę Rady Ministrów na ważne problemy i domagać się informacji co do zamiarów lub działań Rządu w tych obszarach. Może też ustalać z Radą Ministrów wspólną strategię w określonych kwestiach" - czytamy na stronie Kancelarii Prezydenta.

W przeszłości posiedzenia Rady Gabinetowej były zwoływane na podstawie Konstytucji z 1997 roku przez poprzedników prezydenta Andrzeja Dudy szesnaście razy - ośmiokrotnie przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, czterokrotnie przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego a także czterokrotnie przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Czterokrotnie obrady Rady Gabinetowej były zwoływane w sytuacji, gdy prezydent wywodził się z innego obozu politycznego, niż rząd (tzw. kohabitacja) - dwa razy za prezydentury Kwaśniewskiego i dwa razy, gdy prezydentem był Lech Kaczyński. W sytuacji, gdy prezydent wywodzi się z innego obozu niż rząd, wówczas Rada Gabinetowa może służyć mu jako forma nawiązania, lub wręcz wymuszenia współpracy na rządzie.

Rada Gabinetowa, w odróżnieniu od Rady Bezpieczeństwa Narodowego, do której mogą być zapraszani przedstawiciele opozycji, a także np. byli premierzy i prezydenci, jest instytucją służącą konsultacjom wyłącznie pomiędzy przedstawicielami władzy wykonawczej aktualnie sprawującymi władzę (prezydentem i radą ministrów).