James P. Allison i Tasuku Honjo to nazwiska, które 1 października podało zgromadzenie profesorów Instytutu Karolinska w Solnie pod Sztokholmem. Nagroda Nobla w 2018 r. w dziedzinie medycyny i fizjologii została przyznana za "odkrycie terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej".
Przez ponad 100 lat naukowcy próbowali zaangażować układ odpornościowy do walki z rakiem. Do czasu przełomowych odkryć tegorocznych noblistów, postęp w tym obszarze był niewielki. Dzięki nim immunoterapia zrewolucjonizowała leczenie i zasadniczo zmieniła sposób, w jaki postrzegamy walkę z chorobą, która zabiera co roku miliony ludzi na świecie.
James P. Allison zbadał znane białko, które naszym organizmie działa jak hamulec układu immunologicznego. Zadał sobie pytanie, na ile można sprowokować je do zaprzestania działania, by komórki odpornościowe zaatakowały nowotwór. Wraz z odpowiedzią powstała koncepcja zupełnie nowego podejścia do leczenia chorych na raka.
Równolegle Tasuku Honjo poszedł podobną drogą. Odkrył białko na komórkach odpornościowych, które również działa jako hamulec, ale blogowanie to ma innych mechanizm. Terapie oparte na jego odkryciu okazały się uderzająco efektywne.
Skuteczna samoobrona
Wszystkie nowotwory charakteryzują się niekontrolowanym namnażaniem się (proliferacją) nieprawidłowych komórek zdolnych do rozprzestrzeniania się w zdrowych narządach i tkankach. Dostępnych jest szereg metod leczenia raka, w tym chirurgia, promieniowanie i inne strategie, z których niektóre zostały nagrodzone poprzednimi nagrodami Nobla. Obejmują one metody leczenia hormonalnego raka prostaty (Huggins, 1966 r.), chemioterapii (Elion i Hitchins, 1988 r.) oraz przeszczep szpiku kostnego w przypadku białaczki (Thomas, 1990 r.). Jednak zaawansowany nowotwór pozostaje niezwykle trudny do leczenia. Nowe strategie terapeutyczne są zatem pilnie potrzebne, gdyż choroba zbiera gigantyczne żniwo. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 2030 roku umieralność na nowotwory na świecie może wzrosnąć do 17 mln rocznie.