Gdzie są te tysiące tanich mieszkań

Krajowy Zasób Nieruchomości (KZN) funkcjonuje od trzech lat. Efekty rozczarowują. Ciągle też poprawiane są przepisy, które mają pomóc rozwinąć mu skrzydła. Czy to nastąpi?

Tylko jeden przetarg

Od 2017 r. KZN, czyli państwowy bank ziemi, zgromadził ok. 900 ha gruntów w kraju, m.in. we Wrocławiu, w Elblągu, Poznaniu, Lubinie, Częstochowie, Kaliszu, Boguchwale, Jeleniej Górze, Gdyni, Gdańsku czy Chorzowie. To często bardzo atrakcyjne grunty budowlane, warte miliardy złotych. Odkąd jednak powstał KZN, brakuje gruntów dla inwestorów prywatnych, przez co rosną ceny mieszkań.

– Liczyliśmy, że KZN będzie sprzedawał działki na przetargach, bo takie były pierwotne plany. Nie sprzedał ani jednej. W efekcie jest coraz mniej gruntów pod inwestycje, a ceny mieszkań poszły w górę – tłumaczy Konrad Płochocki, członek zarządu Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

Gruntów nie sprzedają też spółki Skarbu Państwa, czekając na decyzje KZN. – Teoretycznie nie obowiązuje je zakaz zbywania gruntów, ale od kiedy powstał KZN, trudno liczyć, że cokolwiek sprzedadzą. A szkoda. PKP czy Poczta Polska dysponują bardzo atrakcyjnymi nieruchomościami, wartymi miliardy złotych. Gdyby je zbyły, mielibyśmy gdzie budować, a spółki te miałyby pieniądze na restrukturyzację – uważa Konrad Płochocki.

KZN przyznaje, że do tej pory nie organizował przetargów. Nie kupił też żadnej nieruchomości od spółek Skarbu Państwa ani innych podmiotów. – Przeprowadziliśmy jeden przetarg na zbycie nieruchomości przeznaczonej pod stację transformatorową – podaje Joanna Kołakowska-Koroluk, ekspert ds. komunikacji w KZN.

KZN przekazał również nieodpłatnie na rzecz Wrocławia nieruchomość przy ul. Cynamonowej, o powierzchni ok. 2 ha, z przeznaczeniem pod budowę kompleksu szkolno-przedszkolnego. Podpisał także osiem porozumień: z Wrocławiem, Ząbkami, Nysą, Świętochłowicami, Zabrzem, Chorzowem, Jędrzejowem i Mrągowem. Ich celem jest współpraca w zakresie realizacji inwestycji mieszkaniowych przez KZN oraz samorządy. Kolejne porozumienia są na etapie negocjacji.

W lipcu br. z udziałem KZN powołano do życia spółkę celową, która wybuduje osiedle w Częstochowie przy ul. Wiolinowej. Wspomnianą nieruchomość KZN wniósł aportem.

– Aktualnie oczekujemy na przyjęcie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa. Przewiduje on nowelizację ustawy o KZN umożliwiającą rozwój budownictwa czynszowego, w tym możliwość powoływania i przystępowania do spółek typu TBS (w nowej formule SIM) – tłumaczy Joanna Kołakowska-Koroluk.

Nieustający lifting

Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl, nie ma wątpliwości, że ustawa o KZN z 2017 r. okazała się niewypałem legislacyjnym o nierealnych przesłankach.

– W efekcie praktycznie wszystkie jej najważniejsze założenia, czyli pozyskanie gruntów pod program Mieszkanie+, włączenie do niego branży deweloperskiej czy wreszcie idea czynszów normowanych, okazały się chybione – wskazuje. – Ubiegłoroczna nowelizacja miała wyeliminować błędne założenia pierwotnych przepisów. Budowę banku ziemi KZN miało zagwarantować odpłatne przekazywanie do zasobu nieruchomości na podstawie wcześniej udostępnionych wykazów przez jednoosobowe spółki Skarbu Państwa oraz przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa i Agencję Mienia Wojskowego w zamian za udział w dochodach ze zbycia nieruchomości. Poza tym nowela umożliwia tworzenie spółek celowych KZN z udziałem innych podmiotów niż jednostki samorządu terytorialnego i ich związki – wyjaśnia Jarosław Jędrzyński.

– KZN w nowej odsłonie miał szybko zgromadzić grunty pod budowę ponad 60 tys. Mieszkań+ w ramach ogólnej puli 100 tys. lokali zapowiedzianych do realizacji w najbliższych dziesięciu latach. Zadanie to raczej nie zostało zrealizowane, być może co najwyżej w jakimś symbolicznym wymiarze. Na razie trudno o dane potwierdzające efektywne pozyskiwanie gruntów pod M+ i oczekiwane przyśpieszenie jego realizacji – dodaje.