Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 22 maja 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.291.2018. 1.AJ) rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT sprzedaży przez gminę oświetlenia drogowego. Wniosek w tej sprawie złożyła gmina, będąca czynnym podatnikiem VAT. W latach 2007 – 2012 zrealizowała ona inwestycje obejmujące budowę infrastruktury drogowej łącznie z chodnikami, ścieżkami rowerowymi, miejscami postojowymi, przejściami dla pieszych oraz oświetleniem ulic. Inwestycje te były częściowo finansowane ze środków europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Po zrealizowaniu, wybudowane i zmodernizowane oświetlenie stanowiące budowle zostało przyjęte na stan majątku gminy na podstawie dokumentów OT. Oświetlenie było wykorzystywane przez gminę do realizacji jej własnych zadań z zakresu zapewnienia oświetlenia na terenie gminy, co wynika z przepisów ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy prawo energetyczne. Gmina zaczęła rozważać zbycie majątku w postaci oświetlenia ulicznego podmiotowi zewnętrznemu, przy czym jak podkreśliła, oświetlenie w dalszym ciągu byłoby wykorzystywane do realizacji zadań własnych gminy z tym, że zmieniłby się jedynie sposób ich realizacji.

Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego gmina zadała pytanie, czy planowana sprzedaż oświetlenia będzie podlegała opodatkowaniu VAT, a jeśli tak to czy będzie objęta zwolnieniem z tego podatku. Prezentując własne stanowisko gmina stwierdziła, że planowana sprzedaż oświetlenia nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, gdyż gmina w tym zakresie nie będzie działała w charakterze podatnika VAT. Na poparcie swojej tezy gmina przywołała szereg przepisów ustawy o samorządzie gminnym, o drogach publicznych, a także prawa budowlanego i energetycznego. W ocenie gminy z przepisów tych jasno wynika, że planowanie oświetlenia ulicznego stanowi zadanie własne gminy. Gmina podkreśliła, że przedmiotowe oświetlenie nie było przez nią wykorzystywane do działalności gospodarczej, a jego zbycie będzie stanowiło kontynuację realizacji zadań własnych i będzie realizowane poza zakresem zastosowania ustawy o VAT.

Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem gminy. Organ wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Następnie dyrektor KIS odniósł się do kwestii budowy oświetlenia ulicznego, wskazując, iż zapewnienie tego oświetlenia jest zbiorową potrzebą wspólnoty gminnej i ma charakter celu publicznego. Powyższe doprowadziło organ do konkluzji, iż nabywając towary i usługi związane z budową opisanego oświetlenia gmina nie działała w charakterze podatnika VAT oraz, że dokonując w przyszłości przeniesienia własności tegoż oświetlenia, również nie będzie działa jako podatnik VAT, a tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Trudno odmówić słuszności stanowisku organu podatkowego zaprezentowanemu w omawianej interpretacji. Zasadnie organ uznał, że gmina nie działała w charakterze podatnika VAT w momencie zakupu oświetlenia dla potrzeb realizacji zadań własnych, ani też nie będzie podatnikiem dokonując sprzedaży oświetlenia, które nigdy nie było przez nią wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej. O ile po stronie zakupów takie podejście wydaje się oczywiste, gdyż chodzi o prawo do odliczenia VAT, którego nie może przecież zrealizować podmiot, który nie jest podatnikiem z tytułu dokonywanych zakupów, to strona sprzedażowa nie jest jednoznaczna. W wielu sprawach organy podatkowe uznawały, że sama sprzedaż majątku skutkuje uznaniem sprzedawcy za podatnika, gdyż wykonuje on czynność opodatkowaną. Nie można jednak mówić o czynności opodatkowanej, jeśli podmiot nie jest podatnikiem, ponieważ sprzedaje majątek, który nie służył działalności gospodarczej i sama sprzedaż również takiej działalności nie stanowi, skoro ma na celu kontynuowanie przez gminę realizacji zadania w zakresie zapewnienia oświetlenia publicznego. Jest to sytuacja analogiczna do sprzedaży majątku prywatnego przez osoby fizyczne, które nie są uznawane za podatników (np. rolnicy sprzedający działki, co wynika m.in. z wyroku TSUE w sprawie C-180/10 Słaby, Kuć). Podobnych argumentów dostarcza orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące sprzedaży przez gminę majątku nabytego z mocy prawa (w drodze darowizny, spadkobrania), który nie był nigdy wykorzystywany do działalności gospodarczej. Zatem dokonując jego sprzedaży gmina również nie działa w charakterze podatnika VAT (np. wyrok NSA z 5.12.2014 r., sygn. akt I FSK 1547/14). Pozytywnie należy ocenić korzystne stanowisko zaprezentowane już na etapie interpretacji organów podatkowych, bez konieczności toczenia batalii sądowej.