- Rada miejska planuje zmienić budżet i przeznaczyć na fundusz wsparcia Policji 50 tys. zł – dla komendy miejskiej. Czy wystarczające będzie ujęcie tych środków w planie wydatków budżetu gminy? Budżet jest przecież jawny więc każdy zainteresowany może to zweryfikować.
Forma prawna przekazywania środków finansowych dla jednostek Policji została uregulowana w ustawie z 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Tam, w art. 13 ust. 3 postanowiono bowiem, że jednostki samorządu terytorialnego, państwowe jednostki organizacyjne, stowarzyszenia, fundacje, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.
Natomiast, przekazywanie wspomnianych środków następuje przez tzw. fundusz wsparcia, o którym mowa w ust. 4c ww. artykułu, gdzie postanowiono, że tworzy się Fundusz Wsparcia Policji, składający się z funduszy: centralnego, wojewódzkich i Szkół Policji. Z kolei w ust. 4f wskazano, że środki Funduszu są przeznaczone na:
- pokrywanie wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakup niezbędnych na ich potrzeby towarów i usług,
- rekompensatę pieniężną dla policjantów za czas służby przekraczający normę określoną w art. 33 ust. 2 (chodzi w tej regulacji o 40 godzinną służbę tygodniową);
- nagrody dla policjantów za osiągnięcia w służbie.
Środkami Funduszu dysponują zaś:
- komendant główny Policji – w zakresie funduszu centralnego;
- odpowiednio komendanci wojewódzcy lub komendant stołeczny Policji – w zakresie funduszy wojewódzkich;
- komendant Wyższej Szkoły Policji oraz komendanci szkół policyjnych – w zakresie funduszu Szkół Policji.
Zatem, skoro istnieją podstawy materialno-prawne do przekazania ww. środków dla Policji, można przejść do kwestii proceduralnych, związanych ze strukturą budżetu gminy, w tym pozycji wydatków (dotacji).
W zapytaniu poruszono m.in. aspekt jawności budżetu, a w tym względzie warto odnieść się do stosownych regulacji ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 869). I tak, na uwagę zasługują regulacje art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy. Wynika z nich, że gospodarka środkami publicznymi jest jawna.
Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana przez podawanie do publicznej wiadomości kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Z powyższych regulacji wynika więc, że kwestia jawności finansów publicznych, w tym sfery wydatkowej budżetu, ma fundamentalne znaczenie w funkcjonowaniu gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, w tym rzecz jasna i gmin.
Natomiast w kontekście formalnej struktury budżetu jednostki samorządowej i podanego zapytania, szczególnej uwagi wymagają regulacje art. 212 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 214 ww. ustawy o finansach publicznych. Z pierwszego przepisu wynika, że uchwała budżetowa określa łączną kwotę planowanych wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych. Do tej kategorii zaliczyć należy wspomniane w zapytaniu środki przeznaczone dla Policji, które gmina zamierza właśnie ująć w pozycji wydatków.
Z kolei, w drugim przepisie postanowiono, że w załącznikach do uchwały budżetowej zamieszcza się:
- zestawienie planowanych kwot dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- plan dochodów rachunku dochodów jednostek, o których mowa w art. 223 ust. 1 (chodzi o samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność oświatową) oraz wydatków nimi finansowanych;
- plany przychodów i kosztów samorządowych zakładów budżetowych.
Z zestawienia ww. regulacji wnioskować należy, że ww. wydatek dla Policji winien być ujęty zarówno w planie wydatków budżetu, jak i w specjalnym załączniku do uchwały budżetowej, tj. w ww. zestawieniu planowanych kwot dotacji.
Na kanwie podanego stanu faktycznego warto wreszcie odnotować stanowisko podane w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 25 sierpnia 2014 r. (Nr XIX/4158/2014), gdzie podzielono ww. koncepcję interpretacyjną. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano m.in.: w przypadku zaplanowania w budżecie jednostki samorządu terytorialnego wydatków na dotację udzielaną z budżetu tej jednostki, dotacja ta powinna zostać wyodrębniona w załączniku do uchwały budżetowej, zawierającym zestawienie kwot dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Niewyodrębnienie w tabeli Nr 5 do uchwały, stanowiącej de facto załącznik o dotacjach udzielanych z budżetu gminy na 2014 rok, kwoty wpłaty na Fundusz Wsparcia Policji – ujmowanej w klasyfikacji budżetowej w § 3000 Wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy, zaliczanym do grupy paragrafów dotacyjnych – narusza przepis art. 214 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
Wniosek
Ujęcie ww. wydatku jedynie w planie wydatków budżetu jest niewystarczające. Należy ująć wspomniane środki również w załączniku do uchwały budżetowej, zawierającym zestawienie dotacji udzielanych z budżetu gminy. W przeciwnym wypadku dojdzie do naruszenia – nie tylko zasady jawności gospodarki finansowej gminy, ale i ww. regulacji art. 214 ustawy o finansach publicznych. Zaniechanie w tym zakresie może skutkować interwencją nadzorczą ze strony właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej.
Autor jest radcą prawnym
podstawa prawna: ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 161 ze zm.)
