Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawa 2.0) - Sejm uchwalił Konstytucję dla nauki

Za przyjęciem Ustawy 2.0 z poprawkami głosowało 233 posłów, 195 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu. Za przyjęciem przepisów wprowadzających tę ustawę głosowało 236 posłów, 195 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego planuje dalsze zmiany w procedowanej właśnie ustawie o szkolnictwie wyższym, tzw. konstytucji dla nauki. W środę przedstawiciele resortu spotkają się z senatorami, by omówić z nimi poprawki, które miałyby być wprowadzone do projektu podczas prac w Senacie.

Z naszych informacji wynika, że będą to co najmniej trzy poprawki. Pierwsza ma dotyczyć pozycji Polskiej Akademii Nauk. W projekcie znalazł się zapis umożliwiający włączenie instytutów PAN do uczelni. Zdaniem wielu ekspertów, w tym prezesa Akademii prof. Jerzego Duszyńskiego, taka regulacja uderza w niezależność PAN i w konsekwencji może doprowadzić do likwidacji tej placówki naukowej.

Zobacz także zapis z akcji „Rzeczpospolitej” #zapytajGowina

Co prawda ministerstwo zarzekało się, że pod tym zapisem nie kryje się nic złego, a w ustawie znalazł się wyłącznie po to, by lepiej wykorzystać zasoby kadrowe, ale teraz zamierza się z tego przepisu wycofać.

– Ta regulacja wzbudza zbyt wiele niepokoju wśród pracowników naukowych. Jeśli w Senacie będą jeszcze jakieś poprawki, to wycofamy się z tego zapisu – podkreśla w rozmowie z „Rz" Piotr Müller, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego.

Rozważane są także dwie kolejne poprawki, które zabezpieczą pozycję obecnej kadry profesorskiej. Pierwsza z nich to odejście od propozycji szybkiej ścieżki habilitacyjnej. Zgodnie z założeniami miała ona niejako z automatu przyznawać habilitacje laureatom grantów ERC (Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych) i innych prestiżowych konkursów grantowych. Miała to być zachęta dla wybitnych polskich naukowców przebywających za granicą, by wrócili do kraju.

Druga z tych poprawek ma ograniczyć osobom ze stopniem doktora dostęp do pełnienia funkcji uniwersyteckich.

Głosowanie w Sejmie ustawy 2.0 miało odbyć się jeszcze w czerwcu. Ze względu na liczbę zgłoszonych poprawek przełożono je na posiedzenie Sejmu w lipcu.

W drugim czytaniu projektu ustawy o szkolnictwie wyższym zgłoszono 89 poprawek. Ponadto sejmowa komisja rekomendowała przyjęcie ponad 60 z nich. Dodatkowo do ustawy o przepisach wprowadzających zgłoszono 30 poprawek, a 26 rekomendowano. Wszystkie z rekomendowanych to poprawki proponowane przez rząd. Z kolei w pierwszym czytaniu projektu na posiedzeniu komisji do projektu zgłoszono 156 poprawek.

Liczba zmian wprowadzona w projekcie na etapie prac sejmowych wywołała sprzeciw w środowiskach akademickich. Na uniwersytetach w Warszawie, Łodzi i Krakowie doszło do okupacyjnego strajku studentów. Protestujący tłumaczyli, że nie zgadzają się na przepisy, które podporządkują uczelnie biznesowi, bo to zagrożenie dla istnienia „nierynkowych" kierunków, a także na przyznanie szerokich kompetencji rektorowi i radzie uczelni.