Osoby doświadczające takich objawów jak kaszel, świsty i duszność, często nie zdają sobie sprawy z ich źródła. Nie mają więc właściwego rozpoznania, nie wiadomo też, co powoduje stan chorobowy, nie wspominając o właściwym leczeniu. Jak temu zaradzić?
Przede wszystkim trzeba wiedzieć, na co zwrócić uwagę. – Niepokojące są takie objawy jak kaszel, skrócenie oddechu, spadek tolerancji wysiłku powiązany z napadami świszczącego oddechu – mówi dr Marcin Pakulski, lekarz chorób płuc, specjalista zdrowia publicznego. – Czasem objawy te łatwo można skojarzyć z ekspozycją na substancje mogące je wywołać albo z określoną porą roku lub np. z wyjściem wiosną na łąkę. Sama alergia dotyczy jednak różnych organów, nie tylko płuc czy układu oddechowego – także spojówek, układu pokarmowego czy skóry.
Astma oskrzelowa powoduje też, że oskrzela są nadreaktywne, cały układ oddechowy natychmiast reaguje na czynniki drażniące. U osób zdrowych takie bodźce nie wywołałyby takiej reakcji. Polega ona na skurczu oskrzeli, napadowym kaszlu, problemach z oddychaniem. Czasem wystarczy wyjść na mroźne powietrze, bardziej intensywnie się poruszać, np. uprawiając sport – by nastąpiła silna reakcja. Skurcz oskrzeli utrudnia oddychanie, co powoduje uczucie duszności.
Kontrola najważniejsza
Astma może też mieć różne natężenie. – Jest zespół kaszlowy, szczególnie u dzieci, wtedy rozpoznajemy astmę w wariancie kaszlowym u dzieci, które permanentnie kaszlą wiele tygodni czy też miesięcy. Jest astma ciężka i trudna, która przebiega z częstymi dusznościami, zmuszająca pacjenta do tego, żeby mieszkał w szpitalu – tłumaczy dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie oraz prezes Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP. Z racji wielkiego znaczenia, jakie ma dla chorych szybkie rozpoznanie astmy, dr Dąbrowiecki tłumaczy specyfikę tej choroby w specjalnym wykładzie przeznaczonym dla pacjentów (szkola.astmy.mp.pl).
Niezależnie jednak od natężenia choroby, ostrego lub nie, należy się liczyć z tym, że raz uchwycona astma pozostanie z nami na zawsze. Najważniejsze więc jest trzymanie jej pod kontrolą, eliminowanie z otoczenia czynników wywołujących alergie (o ile to możliwe) i operowanie właściwymi lekami w odpowiednim czasie. Co jest sygnałem alarmowym? Jak podkreśla dr Pakulski, jednorazowa infekcja rzadko jest powodem pojawienia się objawów astmy, ale nawracające infekcje już tak. Są to nawracające objawy stanu zapalnego układu oddechowego, zwłaszcza jeśli występują w określonych porach roku, np. w czasie zwiększonego pylenia roślin. Może być też wynikiem ekspozycji na jeden konkretny czynnik – alergen.