"Społeczeństwa liczące milion osób potrzebują mściwych bogów"

Wiara w mściwego boga jest wtórna wobec powstania dużych społeczeństw - twierdzą naukowcy z brytyjskiego Oxford University i japońskiego Keio University.

Aktualizacja: 22.03.2019 12:37 Publikacja: 22.03.2019 10:18

"Społeczeństwa liczące milion osób potrzebują mściwych bogów"

Foto: British Museum [Public domain]

Badacze przeanalizowali dane z okresu ostatnich 10 tysięcy lat dotyczące 414 społeczeństw z 30 różnych regionów świata opierając się na wiedzy zebranej w ramach projektu Seshat.

Podczas analizy pod uwagę brano poziom złożoności społeczeństwa: jego liczebność, stworzenie przez nie spisanego prawa, a także to, czy w danym społeczeństwie obowiązywały wierzenia w ponadnaturalną moc, która śledzi działania człowieka i karze go za niewłaściwe zachowanie.

Analiza wykazała, że wiara w bóstwa stojące na straży moralności pojawiała się wraz z coraz większą złożonością społeczeństw - zazwyczaj w momencie, gdy dane społeczeństwo/cywilizacja zaczynało liczyć więcej niż milion osób.

Patrick Savage, jeden z badaczy przyznaje, że uderzające było to, z jaką regularnością obserwowano w różnych społeczeństwach regułę, że gdy zaczynały one liczyć ponad milion osób, pojawiały się wierzenia dotyczące mściwych bóstw, które stoją na straży moralności. - Najpierw pojawiały się wielkie społeczności, a potem te wierzenia - dodał.

Savage podkreślił, że analiza przeprowadzona przez badaczy wykazuje, iż religia "odgrywała funkcjonalną rolę w historii świata, pomagała stabilizować społeczeństwa i skłaniać ludzi do współpracy". Jak dodał małe społeczności jej nie potrzebowały, ponieważ w ich ramach każdy członek mógł kontrolować wszystkich pozostałych członków wspólnoty.

Savage zaznacza, że badacze nie chcą wartościować religii - twierdzą jedynie, że istnieje związek między religią a rozwojem społeczeństwa.

Badacze przeanalizowali dane z okresu ostatnich 10 tysięcy lat dotyczące 414 społeczeństw z 30 różnych regionów świata opierając się na wiedzy zebranej w ramach projektu Seshat.

Podczas analizy pod uwagę brano poziom złożoności społeczeństwa: jego liczebność, stworzenie przez nie spisanego prawa, a także to, czy w danym społeczeństwie obowiązywały wierzenia w ponadnaturalną moc, która śledzi działania człowieka i karze go za niewłaściwe zachowanie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”