Brexit: Boris Johnson odsłonił karty. Oto jego propozycja

Wielka Brytania formalnie przedstawiła Brukseli propozycje zmian w umowie brexitowej. Projekt zakłada odstąpienie od mechanizmu tzw. backstopu i utworzenie dotyczącej nie tylko produktów rolnych i przemysłowych strefy regulacyjnej obejmującej całą wyspę Irlandię.

Aktualizacja: 02.10.2019 16:18 Publikacja: 02.10.2019 16:03

Brexit: Boris Johnson odsłonił karty. Oto jego propozycja

Foto: AFP

Odnośnie nowych propozycji w sprawie brexitu premier Wielkiej Brytanii napisał do odchodzącego szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera. W piśmie Boris Johnson zaapelował do Unii Europejskiej o rozpatrzenie jego propozycji, ostrzegając, że twardy brexit oznaczałby "porażkę, za którą wszyscy będziemy odpowiedzialni".

Komisja Europejska, według wcześniejszych zapowiedzi, ma "obiektywnie" rozpatrzyć propozycję Johnsona.

Głównym punktem spornym w negocjacjach brexitowych jest granica między Irlandią a Irlandią Północną. Umowa wynegocjowana przez ówczesną premier Theresę May przewidywała backstop - tymczasowe pozostanie przez Wielką Brytanię w unii celnej z UE po brexicie, dzięki czemu udałoby się uniknąć pojawienia się regularnej granicy celnej dzielącej Irlandię. Umowę May trzykrotnie odrzuciła Izba Gmin. Odtworzenie granicy w Irlandii może doprowadzić do ponownego wybuchu konfliktu między brytyjskimi rojalistami a zwolennikami zjednoczenia z Irlandią w Irlandii Północnej.

Zdaniem Johnsona, backstop jest niezgodny z regułami demokracji, gdyż uniemożliwia Zjednoczonemu Królestwu całościowe opuszczenie Unii Europejskiej oraz nie zapewnia mieszkańcom Irlandii Północnej możliwości zadecydowania o prawach, których musieliby przestrzegać.

W liście do Junckera Johnson napisał, że mechanizm backstopu musi zniknąć z umowy brexitowej jako "most donikąd".

"Trzeba znaleźć nową drogę naprzód" - ocenił Johnson. Wyraził nadzieję, że przygotowana przez niego oferta stanie się podstawą "błyskawicznych negocjacji".

Według scenariusza zaproponowanego przez premiera Borisa Johnsona, Wielka Brytania opuściłaby Unię Europejską 31 października tego roku, a unię celną - 1 stycznia 2021 r. Do końca 2020 r. Anglia, Walia i Szkocja miałyby starać się o zawarcie umowy handlowej z UE.

Johnson zaproponował utworzenie dotyczącej wszystkich towarów strefy regulacyjnej obejmującej całą wyspę Irlandię. Oznacza to, że Irlandia Północna musiałaby przestrzegać unijnych zasad dotyczących obrotu towarami, co z kolei wiąże się z powstaniem granicy regulacyjnej między Irlandią Północną a Anglią, Szkocją i Walią.

Dodatkowym kontrolom podlegałyby towary transportowane z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej, ale Zjednoczone Królestwo nie wprowadziłoby dodatkowych kontroli na dobra napływające do Irlandii Północnej z Irlandii.

Kontrole związane ze wspólnym rynkiem służą upewnieniu się, że towary odpowiadają regulacjom unijnym.

Po opuszczeniu przez Irlandię Północna unii celnej, konieczne byłoby utworzenie kontroli celnej na granicy z Irlandią. Johnson zapewnił, że kontrole, które miałyby sprawdzać dokumenty celne oraz płatność taryf, w większości byłyby przeprowadzane elektronicznie. Rząd dopuścił jednak możliwość utworzenia "niewielkiej liczby" punktów kontrolnych, które miałyby się znaleźć w punktach wysyłki lub odbioru towarów, a nie na granicy.

Przed końcem okresu przejściowego (do 31 grudnia 2020 r.) parlament Irlandii Północnej w głosowaniu musiałby wyrazić zgodę na propozycję, a następnie (ewentualnie) co cztery lata ją w ten sam sposób odnawiać.

Według propozycji, Irlandia Północna mogłaby otrzymać wsparcie finansowe ze strony brytyjskiego rządu, zgodnie z obietnicą Johnsona o "odpowiednim zaangażowaniu", które miałoby pomóc w przyspieszeniu wzrostu gospodarczego.

Według Johnsona, przedstawione Brukseli propozycje są zgodne z Porozumieniem Wielkopiątkowym i nie naruszają zasad jednolitego rynku unijnego.

Johnson ma telefonicznie omówić swą propozycję z Junckerem, zaplanowane jest także spotkanie zespołów negocjacyjnych obu stron.

Liderka północnoirlandzkiej Demokratycznej Partii Unionistycznej (DUP), Arlene Foster, z zadowoleniem przyjęła propozycję Johnsona, oceniając, że jest ona "całkowicie zgodna z duchem i zasadami Porozumienia Wielkopiątkowego".

Premier Irlandii Leo Varadkar oświadczył, że nie miał szansy przeczytać tekstu propozycji ani rozmawiać z Borisem Johnsonem, ale na podstawie tego, co słyszał o propozycjach, ocenił, że nowy plan "nie brzmi obiecująco i wydaje się nie tworzyć podstawy do porozumienia".

Wcześniej premier Boris Johnson przemawiając na konwencji Partii Konserwatywnej w Manchesterze zapewnił, że jego rząd nie chce twardego brexitu, ale jest na niego przygotowany. Ocenił, że przedłużanie procesu opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię jest bezpodstawne i drogie. Zapewnił, że torysi "kochają Europę". - Ale po 45 latach dramatycznych zmian w konstytucji musimy stworzyć nowe relacje z UE - oświadczył.

Johnson mówił, że propozycje dla Brukseli, które jego rząd przygotował w sprawie nowej umowy brexitowej są "konstruktywne i rozsądne". Zapewnił, że na granicy z Irlandią Północną ani w jej pobliżu nie pojawią się posterunki kontrolne. Dodał, że jego gabinet ma zamiar szanować irlandzki proces pokojowy i postanowienia Porozumienia Wielkopiątkowego. Swe propozycje Johnson określił jako kompromis ze strony Wielkiej Brytanii. Dodał, że w związku z tym liczy także na kompromis po stronie UE.

Według obecnie obowiązującego terminarza, brexit ma nastąpić 31 października. Boris Johnson wielokrotnie podkreślał, iż jest zdeterminowany, by dotrzymać tego terminu.

Odnośnie nowych propozycji w sprawie brexitu premier Wielkiej Brytanii napisał do odchodzącego szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera. W piśmie Boris Johnson zaapelował do Unii Europejskiej o rozpatrzenie jego propozycji, ostrzegając, że twardy brexit oznaczałby "porażkę, za którą wszyscy będziemy odpowiedzialni".

Komisja Europejska, według wcześniejszych zapowiedzi, ma "obiektywnie" rozpatrzyć propozycję Johnsona.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 765
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 764
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 763
Świat
Pobór do wojska wraca do Europy. Ochotników jest zbyt mało, by zatrzymać Rosję
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 762