Sąd Najwyższy: Zdrowie wymaga prawnej ochrony

SN uchylił wyrok z bardzo niskim zadośćuczynieniem za naruszenia praw uczestników badań klinicznych. Wydawano im leki, naruszając przepisy.

Publikacja: 26.09.2022 07:19

Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Sprawa jest odszkodowawczym odpryskiem realizowanego w pozwanej przychodni (w ramach zlecenia firmy z siedzibą w Niemczech) i zatwierdzonego w 2007 r. przez ministra zdrowia projektu badawczego oceniającego bezpieczeństwo i tolerancję dwóch dawek szczepionki przeciw grypie FLUAD-H5N1 u osób dorosłych i w podeszłym wieku. Pacjentom miały być podawane dwa rodzaje preparatów przeciwko sezonowemu wirusowi zwykłej grypy i inny – przeciwko pandemicznemu wirusowi ptasiej grypy.

Czytaj więcej

Ważny wyrok SN ws. odszkodowania dla dziecka urodzonego w zamartwicy

Jak ustaliły sądy, nie byli jednak należycie informowani o charakterze i celu badania, o przeciwwskazaniach, ryzyku z nim związanym, ubezpieczeniu. Nie wiedzieli, że podawano im niedopuszczoną do obrotu substancję na ptasią grypę. Sądzili, że otrzymują szczepionkę na grypę sezonową.

Pięciu z nich wystąpiło z pozwami i w stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu zasądził dla każdego od przychodni po 5000 zł zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną im prowadzeniem badania klinicznego wbrew przepisom ustawy. W uzasadnieniu SR wskazał, że przychodnia (formalnie spółka ją prowadząca) ponosi odpowiedzialność cywilną za bezprawne i zawinione naruszenie dóbr osobistych pacjentów, polegające na wykorzystaniu ich zaufania do placówki ochrony zdrowia i zatajenie informacji istotnych dla pacjentów – o czym świadczy choćby sposób rozliczenia prowadzonego badania: pacjenci otrzymywali zwrot należnych im kosztów dojazdu dopiero po tym, gdy sprawa została opisana w mediach.

Natomiast Sąd Okręgowy w Toruniu obniżył zasądzone im zadośćuczynienie do 500 zł. I ten wyrok zaskarżył skargą nadzwyczajną prokurator generalny, wskazując, że zadośćuczynienie nie może mieć nigdy dla pokrzywdzonego znaczenia symbolicznego, lecz powinno stanowić rzeczywiste wynagrodzenie krzywdy.

SN w składzie: Oktawian Nawrot i Leszek Bosek oraz ławnik Joanna Rebisz-Wojtala uwzględnił skargę PG. – Dziesięciokrotne obniżenie zadośćuczynienia przez sąd II instancji i tak bardzo niskiego zarówno według miar obiektywnych, jak i subiektywnych pokrzywdzonych, zasądzonego za uszczerbek na najważniejszych dobrach osobistych człowieka: godności i wolności, spowodowany czynem zawinionym, a jak wynika z akt sprawy, także podyktowanym niskimi pobudkami, za który lekarze, pielęgniarki, a także osoby wchodzące w skład organu zarządzającego pozwanej spółki zostali w odrębnym postępowaniu uznani za winnych czynów karnych, narusza podstawowe zasady porządku prawnego.

Sygnatura akt: I NSNc 75/21

Sprawa jest odszkodowawczym odpryskiem realizowanego w pozwanej przychodni (w ramach zlecenia firmy z siedzibą w Niemczech) i zatwierdzonego w 2007 r. przez ministra zdrowia projektu badawczego oceniającego bezpieczeństwo i tolerancję dwóch dawek szczepionki przeciw grypie FLUAD-H5N1 u osób dorosłych i w podeszłym wieku. Pacjentom miały być podawane dwa rodzaje preparatów przeciwko sezonowemu wirusowi zwykłej grypy i inny – przeciwko pandemicznemu wirusowi ptasiej grypy.

Jak ustaliły sądy, nie byli jednak należycie informowani o charakterze i celu badania, o przeciwwskazaniach, ryzyku z nim związanym, ubezpieczeniu. Nie wiedzieli, że podawano im niedopuszczoną do obrotu substancję na ptasią grypę. Sądzili, że otrzymują szczepionkę na grypę sezonową.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów