RPO dostaje skargi od niezaszczepionych przeciwko COVID-19 kibiców. Podejmował w tych sprawach interwencje, prowadził korespondencję z organizatorami wydarzeń sportowych i udzielał obywatelom wyjaśnień. Jednak jego zdaniem, problem wymaga zmian systemowych. Chodzi o to, by zapewnić właściwą ochronę prawa do dostępu do dóbr kultury, prawa do ochrony danych osobowych i zapobiec dyskryminacji, a zarazem uwzględnić konieczność ochrony życia i zdrowia uczestników wydarzeń sportowych - zarówno zaszczepionych, jak i tych, którzy nie mogą poddać się szczepieniu z uwagi na przeciwwskazania zdrowotne, osób mających przeciwciała, a także tych, którzy mają odporność wrodzoną.
Obecnie podstawą do zróżnicowania sytuacji osób niezaszczepionych i zaszczepionych jest rozporządzenie Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
- Wprowadziło ono limity osób, do których nie wlicza się osób zaszczepionych. Jednocześnie nie ma mechanizmów weryfikacji zaszczepienia. Pominięto też, że nie powinno się ograniczać dostępu do wydarzeń sportowych osób, które nie mogą się szczepić z uwagi na przeciwwskazania zdrowotne, mających przeciwciała wskutek przechorowania COVID-19 oraz osób z aktualnym negatywnym wynikiem testu. A organizatorzy wydarzeń sportowych nie mają uprawnień do kontroli statusu szczepienia oraz zdrowia osób, których dotyczy limit. Zgodnie zaś z art. 51 ust. 1 Konstytucji nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji go dotyczących - wskazuje RPO.
Czytaj więcej
Będzie mniej pouczeń, a więcej mandatów. W tramwajach i autobusach pojawią się policjanci w cywilu.
Według Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, rozporządzenie z 6 maja 2021 r. nie uprawnia podmiotów zobowiązanych do przestrzegania limitu osób do żądania od nich informacji o zaszczepieniu. Ewentualne okazywanie dowodów zaszczepienia może się odbywać wyłącznie z inicjatywy osoby zainteresowanej. Informacje o zaszczepieniu są objęte szczególną ochroną art. 9 RODO.
- Przyczyną podejmowania przez organizatorów wydarzeń sportowych decyzji dotyczących ograniczeń dla osób niezaszczepionych jest słuszna troska o życie i zdrowie kibiców, jak również obawa przed odpowiedzialnością za nieprzestrzeganie ograniczeń przez organizatorów. Nie bez znaczenia jest również chęć sprzedaży przez organizatorów jak największej liczby biletów na wydarzenie, a co za tym idzie - wyboru sprzedaży biletów wyłącznie dla osób zaszczepionych, których nie obowiązują limity - zauważa RPO.
W ocenie Rzecznika, przyjmowane rozwiązania mogą bezpodstawne ograniczać konstytucyjnie chronione prawa, m. in. prawo prywatności (art. 47 Konstytucji), dostępu do dóbr kultury (art. 73 Konstytucji), zakazu dyskryminacji (art. 32 ust. 2 Konstytucji). Kryterium ewentualnych ograniczeń może być co najwyżej zagrożenie dla zdrowia publicznego powodowane przez daną osobę.
Rzecznik występował w tej sprawie do Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Zdrowia oraz do premiera Mateusza Morawieckiego. Dotychczas jednak nie dokonano zmian legislacyjnych.
