Prokurator rejonowy wniósł skargę do WSA na uchwałę rady gminy, w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, na cele niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu, dla dróg gminnych, których zarządcą jest gmina.
Zarzucił jej istotne naruszenie prawa, poprzez przekroczenie przez organ upoważnienia ustawowego, którego zakres określają przepisy ustawy o drogach publicznych. W uchwale postanowiono, że zajęcie pasa drogowego trwające krócej niż dwadzieścia cztery godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez jeden dzień. Wskazano również, że za niepełny rok kalendarzowy wysokość stawek opłat obliczana jest proporcjonalnie do liczby miesięcy umieszczenia urządzenia w pasie drogowym.
Prokurator podkreślił, że akty prawa miejscowego, takie jak uchwały nie mogą regulować sfery należącej do przepisów wyższego rzędu, jakimi są ustawy i nie mogą być z nimi sprzeczne. Dodał, że w akcie wykonawczym nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych, a do takiej sytuacji doszło w sprawie. Prokurator podkreślił, iż powtarzanie zapisów ustawowych czy ich modyfikacja jest istotnym naruszeniem prawa i musi skutkować stwierdzeniem nieważności.
W odpowiedzi na skargę, rada gminy chciała, by sąd ewentualnie ograniczył się do stwierdzenia, że zakwestionowane przepisy uchwały zostały wydane z naruszeniem prawa, ale bez stwierdzenia nieważności jej fragmentów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny podzielił opinię prokuratora i 3 marca 2015 roku stwierdził nieważność spornych zapisów z uwagi na istotne naruszenie prawa.
Wyjaśnił, iż zgodnie z ustawą o drogach publicznych, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały ustala dla dróg, których zarządcą jest dana jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie jednego metra kwadratowego pasa drogowego. Stawki opłaty nie mogą przekroczyć dziecięciu złotych za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty za umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej nie może przekroczyć dwustu złotych. Z tego wyraźnego upoważnienia ustawowego wynika dla rady gminy, uprawnienie jedynie do określenia samych wysokości stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego.
Zdaniem WSA, organ co prawda określił wysokość stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, zgodnie z udzielonym przez ustawodawcę uprawnieniem i w wyznaczonych przez niego granicach, jednak poza tym dokonał wskazania sposobu obliczania opłaty stwierdzając, że zajęcie pasa drogowego trwające krócej niż dwadzieścia cztery godziny jest traktowane, jak zajęcie pasa drogowego przez jeden dzień. To zaś, w ocenie sądu, stanowiło przekroczenie udzielonego przez ustawodawcę uprawnienia, a nadto było powtórzeniem zapisu ustawy.
Podobnie było z innym zapisem uchwały, w którym wskazano, że za niepełny rok kalendarzowy wysokość stawek opłat obliczana jest proporcjonalnie do liczby miesięcy umieszczenia urządzenia w pasie drogowym. W tym zakresie regulacje przekraczały zakres upoważnienia ustawowego i miały inną treść aniżeli ustawa o drogach publicznych, tym samym okazały się sprzeczne z ustawą.
Zdaniem WSA, ustawodawca wskazał bowiem, że za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok, opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczny dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim.
Poznaj najlepsze samorządy w Polsce
Sąd orzekł, iż wszystko to w konsekwencji oznaczało, mając na względzie wagę stwierdzonego naruszenia, konieczność stwierdzenia nieważności zapisów uchwały. Podkreślił, iż akty prawa miejscowego mogą być ustanowione wyłącznie na podstawie delegacji ustawowych i nie mogą ustaw przekraczać i regulować w odmienny sposób zawartych w nich postanowień (III SA/Po 798/14).
Wyrok jest nieprawomocny. Przysługuje na niego skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
