Informacja Ministerstwa Środowiska z 20 stycznia 2012 r. ( BP-065/6//12/KM )

„Uprzejmie informujemy, że osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki są podmiotami korzystającymi ze środowiska, mają obowiązek uiszczania opłat za korzystanie ze środowiska, a także obowiązek składania wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska. Z kolei osoby fizyczne prowadzące przedszkola lub prywatne szkoły mogą być podmiotami korzystającymi ze środowiska, mają obowiązek uiszczania opłat za korzystanie ze środowiska, a także obowiązek składania wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska, o ile ich działalność wymaga uzyskania pozwolenia na korzystanie ze środowiska. Zarówno jedna, jaki i druga grupa nie będzie wnosić opłat z tytułu korzystania ze środowiska, jeżeli ich półroczna wysokość nie przekroczy 400zł."

Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia prawne przygotowane przez Departament Instrumentów Finansowych oraz Departament Prawny:

Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - zwana dalej Poś - zawiera bardzo szeroką definicję podmiotu korzystającego ze środowiska. Zgodnie z jej art. 3 pkt 20, jest nim:

A. przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 i Nr 180, poz. 1280), a także osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoba wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,

B.  jednostka organizacyjna nie będąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,

C.  osoba fizyczna nie będąca podmiotem, o którym mowa w pkt 1, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Korzystanie ze środowiska przez ww. podmiot wiąże się z koniecznością wnoszenia stosownych opłat. Jak wynika z art. 273 ust. 1 Poś, opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód i składowanie odpadów. Zgodnie z art. 284 ust. 1 Poś, podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego.

Istotnym jest, że w ust. 2 art. 284 Poś wskazano, iż osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami ponoszą opłaty za korzystanie ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie wymaga pozwolenia na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska oraz pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo wodne. Przywoływany przepis dokonuje więc podziału podmiotów korzystających ze środowiska na osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami i pozostałe podmioty korzystające ze środowiska. Jest to podział inny niż podział wynikający z cytowanego wyżej art. 3 pkt 20 Poś, lecz to właśnie ten przepis, a nie art. 3 pkt 20, różnicuje status prawny obu grup podmiotów korzystających ze środowiska. O ile więc osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki oraz osoby fizyczne prowadzące przedszkola i szkoły prywatne można zakwalifikować do jednej z grup wskazanych w art. 3 pkt 20 Poś, a tym samym do podmiotów korzystających ze środowiska, podstawą do oceny, jakie obowiązki w zakresie ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska spoczywają na nich, będzie art. 284 ust. 2 Poś.

Ad. 1)

Biorąc powyższe pod uwagę, osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki są podmiotami korzystającymi ze środowiska, ponieważ zostały wymienione wprost w art. 3 pkt 20 a Poś. Ponieważ takie osoby prowadzą działalność gospodarczą i są przedsiębiorcami, nie będzie ich można zakwalifikować do wskazanej w art. 284 ust. 2 Poś grupy osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami, ponoszących opłaty za korzystanie ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie wymaga pozwolenia na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska oraz pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo wodne. Będą zatem zaliczane do tej grupy podmiotów korzystających ze środowiska, które mają obowiązek uiszczania opłat niezależnie od tego, czy do prowadzonej działalności jest im niezbędne pozwolenie na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska oraz pozwolenie wodnoprawne na pobór wód w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo wodne.

W myśl art. 273 ust. 1 pkt. 1 Poś opłata za korzystanie ze środowiska ponoszona jest  m.in. za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Odnosi się to także do emisji zanieczyszczeń do powietrza w wyniku eksploatowanych urządzeń, w tym samochodów co reguluje Poś w art.  3 pkt. 42. W powyższym przypadku, obliczając należną opłatę za korzystanie ze środowiska, można posłużyć się tzw. zryczałtowanymi stawkami opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych określonych dla  danego rodzaju spalonego paliwa. Stawki opłat w tym zakresie obowiązujące w 2011 roku zostały określone w załączniku nr 2 Tabeli J w obwieszczeniu Ministra Środowiska z 4 października 2010 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2011 (M. P. Nr 74, poz. 945), a w roku 2012 odpowiednio w  obwieszczeniu Ministra Środowiska z 26 września 2011 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2012 (M. P. Nr 94, poz. 958). Ponadto przepisy Poś regulują, że opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza  w wyniku eksploatacji urządzeń, w tym samochodów wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.