Rz: We Włoszech wrze, gdyż pochodząca z Konga minister ds. integracji zaproponowała, by przy przyznawaniu obywatelstwa brać pod uwagę tzw. prawo ziemi, czyli fakt urodzenia na terenie Włoch. Czy sposób przyznawania obywatelstwa wynika z tego, jak rozumie się naród?
Prof. Radosław Zenderowski:
W Europie są dwa modele rozumienia narodu. Na Zachodzie naród to demos – lud. Tam wyznacznikiem przynależności do narodu jest posiadanie obywatelstwa. W drugim modelu, obowiązującym na wschodzie Europy, naród rozumie się jako etnos – grupę etniczną. U nas w rozmaitych formularzach urzędowych są dwie oddzielne rubryki na narodowość i obywatelstwo.
Skąd się biorą te różnice?
Z zasadniczo odmiennych procesów tworzenia się państw. Na Zachodzie najpierw powstało nowoczesne państwo, a dopiero potem w jego obrębie kształtował się naród.