Innowacyjna ekonomia cyrkularna – dla ludzi, planety, gospodarki

Zmiany w dominujących dziś wzorcach produkcji i konsumpcji wymagać będą kreatywnego podejścia biznesu.

Publikacja: 19.03.2019 19:00

Wyzwania środowiskowe i społeczne, z jakimi mierzymy się w ostatnich latach, stymulują innowacyjność, kreatywność i poszukiwanie nowych modeli biznesowych, pozwalających na ich minimalizację czy wręcz likwidację. Negatywne zmiany zachodzące w środowisku, będące następstwem nadmiernej, nierozważnej ingerencji człowieka, to krok w kierunku poważnego zaburzenia stabilności naturalnego systemu planety.

Słowo klucz – innowacja

W trakcie ostatniego posiedzenia Zgromadzenia ONZ ds. ochrony środowiska (UN Environment Assembly), które miało miejsce na początku marca 2019 r. w Nairobi (Kenia), szczególną uwagę poświecono efektom rozwijającej się w sposób niezrównoważony konsumpcji i produkcji. Debatowano nad modelem gospodarki, w której produkt uboczny działalności jednej firmy staje się zasobem dla innej, i świata, w którym redukujemy odpady do możliwie najniższego poziomu, ograniczamy zanieczyszczenia związane z produkcją dóbr i ich konsumpcją, a problem marnowania żywności traci na aktualności.

Słowem kluczem są również szeroko rozumiane innowacje. Te, która oznaczają zmiany technologiczne, ale także zmianę sposobu myślenia. Hasłem przewodnim UNEA-4 było #SolveDifferent – promowanie innowacyjności, która uprości procesy i usunie bariery technologiczne, wpłynie na zmianę wzorców zachowań oraz modeli produkcji i konsumpcji, zmniejszy zapotrzebowanie na surowce naturalne i doprowadzi do pozytywnych zmian w modelach biznesowych.

Wydarzeniem towarzyszącym UNEA-4 było UN Science Policy Business Forum on the Environment (SPB Forum), promujące współpracę nauki, biznesu, rządów, przedstawicieli instytucji finansowych i społeczeństwa. Dyskutowano o korzyściach z rozwijania zielonych inwestycji, stworzeniu dopasowanych do wyzwań współczesności modeli finansowania, akcentowaniu i umacnianiu roli nauki obywatelskiej, a także tworzeniu warunków do wspierania startupów angażujących się w opracowanie rozwiązań prośrodowiskowych i prospołecznych.

Wciąż mamy nadzieję, że uda nam się jak najbardziej ograniczyć negatywny wpływ człowieka na środowisko, że możliwe jest wyeliminowanie zanieczyszczeń, że wdrożenie zrównoważonego modelu konsumpcji i produkcji pozostaje w naszych rękach. Wykorzystywanie wiedzy naukowej oraz współpraca z biznesem na rzecz wcielania w życie innowacyjnych rozwiązań to kluczowy dla UN Environment kierunek działań. Kierunek, któremu Unia Europejska – w tym także Polska – powinna poświęcić szczególną uwagę.

Europejskie realia

Potwierdza to opublikowany na początku roku przez KE dokument „Towards a Sustainable Europe by 2030", analizujący szansę na zrealizowanie przez UE przyjętych w roku 2015 na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs).

Komisja przywołuje w nim dane Eurostatu, wedle których realizacja Celu 9, poświęconego innowacyjności, przemysłowi oraz infrastrukturze, na tle pozostałych idzie Europie słabo. Eurostat odnotowuje np. to, że mało prawdopodobne będzie osiągnięcie przez UE w przyszłym roku zaplanowanego w strategii Europa 2020 celu 3 proc. PKB wydawanego na badania i rozwój.

Postępy w osiąganiu innego, kluczowego Celu 12, skupiającego się na zrównoważonej konsumpcji i produkcji, są lepsze (m.in. dzięki wzrostowi efektywności surowcowej czy udziału energetyki odnawialnej w ogólnym miksie energetycznym). Jak jednak odnotowuje przywoływana przez KE analiza przygotowana przez Fundację Bertelsmanna oraz Sustainable Development Solutions Network, cel ten jest drugim najsłabiej na dziś realizowanym przez państwa członkowskie UE.

Analiza osiągniętych przez Polskę wyników pokazuje, że również i przed nami wiele pracy. Niski poziom wydatków na B+R sprawia, że Cel 9 okazuje się jedną z naszych SDGsowych pięt achillesowych. Wskaźniki odpowiedzialnej konsumpcji czy konsumpcji również nie umieszczają nas w gronie globalnych liderów.

Globalna debata

Zmiany w dominujących dziś wzorcach produkcji i konsumpcji wymagać będą kreatywnego podejścia oraz współpracy między biznesem, decydentami, środowiskiem naukowym oraz społeczeństwem. W stymulowaniu tej debaty istotną rolę odgrywa UN Environment oraz współpracujące z nią organizację.

Program Narodów Zjednoczonych do spraw środowiska w zeszłym roku zwracał uwagę na negatywny wpływ zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych na środowisko w ramach kampanii #BeatPlasticPollution.

Mamy nadzieję, że inspiracją dla Europy okażą się pomysły, promowane w tym roku przez agendę ONZ pod wspomnianym już hasłem #SolveDifferent" – od najprostszych, jak przechodzenie na mniej mięsne diety, aż po wspólne działanie na rzecz oddzielania wzrostu naszego dobrobytu od negatywnego wpływu działalności gospodarczej na środowisko.

Partnerstwo dla przyszłości

W duchu tak zarysowanej współpracy działa również zainicjowane przez Centrum UNEP/GRID-Warszawa w 2016 r. partnerstwo na rzecz realizacji środowiskowych Celów Zrównoważonego Rozwoju „Razem dla środowiska".

Międzysektorowa współpraca interesariuszy jest dla nas kluczowym elementem działania partnerstwa – niezależnie od tego, czy mówimy o edukacji dla zrównoważonego rozwoju, racjonalnej produkcji i konsumpcji produktów z tworzyw sztucznych czy wdrażaniu idei obiegu zamkniętego w kolejnych sektorach gospodarki.

Realizując w Polsce misję UN Environment, chcemy, by rok 2019 stał się rokiem gorących – ale zawsze merytorycznych – dyskusji na temat innowacji na rzecz zrównoważonej produkcji i konsumpcji. Debaty na ten temat toczyć będziemy z dotychczasowymi, jak również nowymi partnerami z biznesu, administracji publicznej czy środowisk naukowych.

- Maria Andrzejewska jest dyrektorem Centrum UNEP/GRID-Warszawa,
- Bartłomiej Kozek jest specjalistą ds. zrównoważonego rozwoju w Centrum UNEP/GRID-Warszawa

Wydarzenia Gospodarcze
Zarządzanie różnorodnością – DEI jako wyzwanie i klucz do sukcesu nowoczesnych organizacji
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Wydarzenia Gospodarcze
Czy polska prezydencja w Unii Europejskiej to czas na rozpoczęcie debaty o kosztach zrównoważonej transformacji? Dyskusja w świetle raportu Mario Draghi’ego.
Wydarzenia Gospodarcze
Bezpieczeństwo lekowe - filar gwarantujący stabilność europejskiej gospodarki
Wydarzenia Gospodarcze
CSRD, CSDDD, Atestacja. Na jakim etapie jesteśmy?
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Wydarzenia Gospodarcze
Transformacja biznesu w całym łańcuchu wartości – dobre praktyki