Polska jest jednym z 16 państw UE, w którym istnieją przepisy umożliwiające dochodzenie odszkodowania od firm tworzących kartele lub nadużywających pozycji dominującej. W praktyce jednak klienci rzadko występują o kompensatę.
W ciągu ostatnich siedmiu lat w całej UE tylko w 25 proc. stwierdzonych przez Komisję Europejską przypadków zachowania monopolistycznego klienci decydowali się na wystąpienie do sądu o kompensatę. Zazwyczaj były to duże firmy w Wielkiej Brytanii, Niemczech lub Holandii. O swoje nie dopominają się natomiast małe i średnie firmy oraz osoby prywatne. Zdaniem Komisji Europejskiej roczna wartość utraconych korzyści może sięgać 20 mld euro. Dlatego Bruksela proponuje nową dyrektywę. – Musimy zapewnić dostęp do możliwości dochodzenia odszkodowań dla wszystkich ofiar działań monopolistycznych – oświadczył wczoraj Joaquin Almunia, unijny komisarz ds. konkurencji.
Projekt dyrektywy określa, że decyzja KE lub narodowego urzędu antymonopolowego, stwierdzająca istnienie kartelu lub nadużywanie pozycji dominującej, będzie wystarczającą podstawą do złożenia wniosku o odszkodowania przez klienta. Poszkodowany będzie miał na to przynajmniej pięć lat. Urząd będzie zobowiązany dostarczyć na potrzeby procesu wszystkie informacje dotyczące swojej decyzji o naruszeniu prawa przez firmę. Odszkodowanie powinno pokrywać różnice między ceną zawyżoną przez monopolistę a ceną rynkową, a także utracone zyski. Ponadto KE opublikowała też przewodnik, jak liczyć odszkodowania.
Odszkodowania dla klientów nie zmniejszą kar nakładanych na monopolistów. Jak podkreśla Bruksela, te kary mają charakter odstraszający. Idą one w całości do budżetu UE, a potem są rozdzielane pomiędzy państwa członkowskie w proporcji płaconych przez nie składek do wspólnej kasy.
Projekt dyrektywy będzie teraz przedmiotem prac w radzie UE i Parlamencie Europejskim. Po jej ewentualnym zatwierdzeniu przez obie instytucje państwa członkowskie będą miały dwa lata na wprowadzenie nowego prawa w życie.
