Natura 2000: Mniej ograniczeń dla inwestycji

Na obszarach Natura 2000 będzie można prowadzić przedsięwzięcie sprzeczne z planami ochrony dla takich terenów, gdy okaże się to ważne dla interesu publicznego. Regionalny dyrektor ochrony środowiska nie wstrzyma takich inwestycji. Wynika to ze zmian, jakie niedawno przyjął Sejm w ustawie o ochronie przyrody.

Zbigniew Kozłowski, adwokat w kancelarii CMS, tłumaczy, że co do zasady zabrania się podejmowania działań mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszary Natura 2000. Dodaje jednak, że od zasady tej istnieją wyjątki. Tyle że wymagają spełnienia wielu warunków, a więc wykonania kompensacji przyrodniczej czy też przeprowadzenia stosownych procedur administracyjnych przez organy ochrony środowiska. Pozwala to niejako zabezpieczyć środowisko przed szkodliwym wpływem przedsięwzięcia.

Ingerencja w przyrodę

– Zmiana, którą przyjął Sejm, może więc mieć znaczenie dla inwestycji, które w mniejszym stopniu wpływają na obszary Natura 2000 – mówi Zbigniew Kozłowski. Zaznacza, że trudno w tej chwili ocenić, czy w praktyce te regulacje nie będą jednak miały szerszego zastosowania. Z uzasadnienia zmiany przepisów wynika, że ma ona mieć zastosowanie do wszelkich działań sprzecznych z planem ochrony obszaru Natura 2000. Senatorowie przekonywali, że bez tej poprawki może być utrudnione prowadzenie inwestycji drogowych na takich terenach, gdy okażą się sprzeczne z planami ochrony.

Inwestycji ważnych dla celu publicznego jest sporo. Mogą to być te, które mają na celu ochronę cennych przyrodniczo gatunków, ale i te, które znacząco szkodzą środowisku.

– Poprawka otwiera furtkę do lokalizacji wielu inwestycji o charakterze publicznym, dotyczących np. dróg, linii kolejowych, sieci służących do przesyłania energii, ale też do poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin – wymienia Jakub Dąbrowski, adwokat w kancelarii Linklaters. Zmiana może więc mieć daleko idące konsekwencje. Ustawa o gospodarce nieruchomościami określa, że inwestycją celu publicznego jest też wydobycie węgla brunatnego metodą odkrywkową. A ta mocno dewastuje przyrodę.

Neutralizacja szkód

Jakub Dąbrowski tłumaczy, że jeżeli wystąpią negatywne skutki dla środowiska, to i tak inwestor może zostać zobowiązany do naprawienia szkody oraz do przeprowadzania kompensacji przyrodniczej. Dodaje, że nie można wykluczyć, że zmiana okaże się sprzeczna z prawem Unii Europejskiej. Daje bowiem urzędnikom zbyt dużą swobodę w decydowaniu o inwestycjach ingerujących w obszary chronione.

Co mówią przepisy

Długa lista działań celu publicznego

- wydzielanie gruntów pod drogi publiczne oraz budowa takich tras,

- wydzielanie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa,

- budowa lotnisk i obiektów do obsługi ruchu lotniczego,

- inwestycje dotyczące urządzeń służących do przesyłania np. gazu i prądu,

- budowa urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę,

- inwestycje w oczyszczalnie ścieków,

- budowa obiektów i urządzeń służących ochronie przed powodzią,

- budowa urzędów, sądów, szkół i szpitali,

- realizacja niezbędnych inwestycji na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej,

- poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową,