Mniej niebezpieczne polskie picie

Statystyczny Polak wypił w 2014 r. 9,4 litra czystego spirytusu, czyli o 0,27 litra mniej niż rok wcześniej. Taka informacja znalazła się w opracowanym w Ministerstwie Zdrowia sprawozdaniu z profilaktyki alkoholowej w ubiegłym roku.

Eksperci podkreślają, że dane z różnych lat trudno ze sobą porównywać. W 2014 r. poszła w górę akcyza na alkohol, więc w 2013 r. kupowano go na zapas. – Zamiast o spadku spożycia możemy raczej mówić o spowolnieniu wieloletniego trendu wzrostowego – mówi Krzysztof Brzózka, dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Jednak w przygotowywanym co roku sprawozdaniu poprawiło się też kilka innych wskaźników, co może sugerować, że Polska zaczęła sobie radzić z alkoholizmem. To pierwszy tak optymistyczny dokument od lat.

Autorzy zauważają, że w strukturze spożycia zwiększył się udział piwa i wina względem wódki. Może to oznaczać, że Polacy rzadziej się upijają. W dodatku nietrzeźwi powodują mniej wypadków drogowych. W 2014 r. było ich 1878, a rok wcześniej 2165.

Rzadziej alkohol pije młodzież. W 2014 r. do sięgnięcia po trunki choć raz w ciągu życia przyznawało się 42,6 proc. uczniów w wieku 11–15 lat, a w 2010 r. takich osób było aż 52,3 proc. Z raportu wynika, że poprawiły się nawet wskaźniki dotyczące leczenia osób uzależnionych.

Skąd ta poprawa? – Jest wiele powodów. Przykładowo spadek liczby pijanych kierowców to efekt coraz ostrzejszych kar. Dochodzą do tego przyczyny zewnętrzne. W całej Europie spada spożycie alkoholu, a ten trend z opóźnieniem zaczyna docierać do nas – mówi prof. Marcin Wojnar, kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Krzysztof Brzózka uważa, że sprawdza się polski model polityki antyalkoholowej, którą koordynuje PARPA. – Z tego powodu mamy coraz lepszą pozycję w Światowej Organizacji Zdrowia – mówi. On sam w 2014 r. wszedł w skład wąskiego grona doradców tej organizacji w zakresie walki z alkoholizmem.

– To jednak nie czas, by osiąść na laurach – dodaje dyrektor PARPA. Bo choć niektóre wskaźniki się poprawiają, inne świadczą o tym, że Polska ma wciąż spory problem z alkoholem.

Jednym z nich jest liczba mieszkańców przypadających na jeden punkt sprzedaży alkoholu. PARPA od lat zachęca samorządy, by ograniczały liczbę koncesji na handel. Ostatnio na taki krok zdecydowały się m.in. władze Wrocławia, Krakowa i Sopotu. Jednak wciąż na jeden punkt sprzedaży średnio w Polsce przypadają 273 osoby. Według Światowej Organizacji Zdrowia powinno ich być co najmniej tysiąc.

– Nadal bez problemu alkohol może kupić młodzież, bo sprzedawcy nie weryfikują dowodów tożsamości – zauważa prof. Wojnar.

Niepokoją go też reklamy piwa. Z danych KRRiT wynika, że w 2014 r. czas takich reklam wzrósł o jedną trzecią w porównaniu z 2013 r. w telewizjach komercyjnych, a w telewizji publicznej o trzy czwarte.