Włoszki rodzą coraz mniej dzieci

Słowem katastrofa, która grozi Italii wyludnieniem. I to mimo że wszelkie statystyki demograficzne znacznie poprawiają we Włoszech imigranci. Ale tych, mimo rekordowo wysokiej fali przybyłych do Włoch w ubiegłym roku uchodźców, osiedla się w Italii coraz mniej. W 2007 r. prawo pobytu (stałego i tymczasowego) otrzymało pół miliona przybyszy, a w ubiegłym zaledwie 250 tys. Wszystko razem składa się również na fatalne prognozy dla przyszłości włoskiej gospodarki i systemu emerytalnego. Jak tak dalej pójdzie, za dziesięć lat nie będzie komu pracować na emerytów.

Zdaniem analityków główną przyczyną pogarszającej się coraz bardziej sytuacji jest trwający w Italii od 2008 r. kryzys gospodarczy, z którego kraj wychodzi bardzo mozolnie. W efekcie zapaści od 2008 r. produkcja przemysłowa spadła aż o 20 proc., bezrobocie skoczyło z 6,5 do 11,7 proc., a PKB na głowę zmniejszył się o 12 proc. Spadły inwestycje, a kredyt, podobnie jak stała praca, jest marzeniem ściętej głowy. Stąd, argumentują socjologowie, młodzi ludzie, borykając się z życiem i nie widząc perspektyw, coraz rzadziej i później decydują się na dzieci.

Dlatego, by zaradzić sytuacji, rząd Mattea Renziego po dziesięciu miesiącach urzędowania od 1 stycznia 2015 r. wprowadził system zasiłków na dzieci. Dzięki temu matki dzieci urodzonych po tej dacie (również rodziny, które zdecydowały się na adopcję) przez trzy lata otrzymują 80 lub 160 euro na każde, zależnie od stanu zamożności rodziny. Stan zamożności określa skomplikowany system wyliczeń (tzw. ISEE – wskaźnik sytuacji ekonomicznej), w którym bierze się pod uwagę wiele czynników: zarobki, zasiłki, liczebność rodziny, ale też posiadane nieruchomości, zaciągnięte kredyty etc. Jeśli ten wskaźnik (z grubsza biorąc sprowadzający się do pieniędzy, które rodzina ma realnie do dyspozycji na życie) wynosi od 7 tys. do 25 tys. euro rocznie, zasiłek wynosi 80 euro, a jeśli jest niższy niż 7 tys. – 160 euro. System obowiązuje do 2018 r. W ubiegłym roku z zasiłków skorzystało 330 tys. par (także te pozostające w wolnych związkach) i samotnych rodziców, czyli 66 proc. tych, którym urodziły się dzieci.

Jak jednak wynika ze statystyk demograficznych za rok ubiegły, sytuacja zamiast się poprawić – pogorszyła się. W związku z tym minister zdrowia Beatrice Lorenzin opracowała nowy system wyższych zasiłków. Przede wszystkim mają być podwojone, a jeśli będzie to możliwe – zwiększone dla obu kategorii do odpowiednio 240 i 400 euro. Co więcej, zasiłki na dzieci urodzone w 2015 i obecnym roku, mają być wypłacane do 2020 r., a więc nie przez trzy, ale przez cztery i pięć lat. Poza tym limit wskaźnika ISEE ma zostać podwyższony z 25 tys. euro do 30 tys. euro, co oznacza, że potencjalnie pomocą zostałoby objętych ok. 60 tys. rodzin więcej. Optymistyczna wersja planu zakłada, że najbiedniejsze rodziny, czyli te o wskaźniku ISEE poniżej 7 tys. euro rocznie, otrzymają na pierwsze dziecko 320 euro miesięcznie, a na drugie 480 euro przez pierwsze trzy lata życia każdego z nich. Z szansą na przedłużenie świadczeń o dwa lata.

Naturalnie pojawiają się głosy, szczególnie ze strony opozycji, że budżet państwa tak wysokich nakładów nie wytrzyma. Z wyliczeń wynika, że w wersji „oszczędnej" chodzi o minimum 5–6 mld euro dodatkowych wydatków z budżetu rocznie.