[b]Nie[/b] Komisja rewizyjna nie ma uprawnień do prowadzenia bezpośredniej kontroli w gminnych osobach prawnych (np. spółkach). Może natomiast wykonywać w stosunku do tych podmiotów kontrolę pośrednią, badając np. aktywność wójta wykonującego w nich prawa i obowiązki wspólnika.
Spółki kapitałowe, czyli z ograniczoną odpowiedzialnością, i akcyjne dysponują osobowością prawną i działają, opierając się na kapitale zakładowym (akcyjnym) podzielonym na udziały (akcje). Z chwilą wpisu do rejestru stają się podmiotami praw i obowiązków jako osoby prawne. Wspólnicy spółek kapitałowych są właścicielami udziałów lub akcji spółek i nie ponoszą odpowiedzialności za ich zobowiązania. Właścicielem przedsiębiorstwa jest spółka prawa handlowego, która odpowiada całym majątkiem za swoje zobowiązania.
Kwestię kontroli w spółkach kapitałowych wyczerpująco reguluje ustawa – Kodeks spółek handlowych, wprowadzając także organy uprawnione do jej wykonywania. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością art. 212 kodeksu gwarantuje każdemu wspólnikowi prawo do kontroli osobistej. Wspólnik sam lub w towarzystwie upoważnionej przez siebie osoby może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać do swojego użytku bilans lub żądać wyjaśnień od zarządu. Z kolei przepis art. 213 kodeksu określa zasady przeprowadzania kontroli instytucjonalnej, która wykonywana jest przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną powołaną w spółce. W wypadku spółki akcyjnej funkcję kontrolną pełni rada nadzorcza. Jej ustanowienie jest w niej obligatoryjne (art. 381 k.s.h.).
Powołane przepisy dotyczące kontroli w spółkach kapitałowych można uznać za lex specialis w stosunku do przepisów zawartych w ustawie o samorządzie gminnym, w szczególności do jej art. 18a, w którym określono uprawnienia kontrolne rady. W konsekwencji przyjąć należy, że rada gminy nie może prowadzić bezpośredniej kontroli w gminnych spółkach kapitałowych.
[i]Podstawa prawna: [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]ustawa z 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (DzU nr 94, poz. 1037 ze zm.)[/link][/i]
