Pomnik to budowla. Tak wynika z przepisów prawa budowlanego. Oznacza to, że jego wzniesienie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Te można uzyskać, jeżeli budowa pomnika jest zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym. Może być konieczne także uzyskanie odpowiednich zgód, np. konserwatora zabytków.
Ale na tym nie koniec.
Pomniki najczęściej są wznoszone w przestrzeni publicznej. I tutaj właśnie wkracza rada gminy ze swoimi kompetencjami. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej kompetencji rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych w rozumieniu ustawy o drogach publicznych, a także wznoszenia pomników. A skoro nadawanie nazw ulicom i placom, czy wznoszenie pomników należy do wyłącznej właściwości rady gminy, to w tych sprawach decydować nie mogą ani wójt (burmistrz, prezydent miasta) ani też inne organy czy to pozostałych jednostek samorządu terytorialnego (powiaty, województwa). Ani też władze państwowe (Sejm, rząd, czy Prezydent RP).
I jeszcze uwaga na zakończenie.
Osoba, która chce postawić pomnik na swojej, prywatnej posesji o uchwałę rady gminy występować nie musi. A gdyby rada – z własnej woli - taką uchwałę podjęła, to byłaby ona nieważna. Stanowiłaby bowiem nieuzasadnioną ingerencję samorządu w możliwość wykorzystania i zabudowania nieruchomości przez jej właściciela.
