O opłatach za śmieci miały decydować gminy

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że dopiero ostatnia nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dała związkom międzygminnym prawo wydawania decyzji w sprawie ustalenia wysokości opłat za śmieci. Chodzi o sytuacje, gdy ktoś płacił za mało albo w ogóle.

Sprawa dotyczyła skargi mieszkańca jednej z gmin na decyzję związku międzygminnego, w której określono wysokość zobowiązania, jakie miał on zapłacić. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze uchyliło decyzję, a sprawę przekazało burmistrzowi miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania skarżącego. Ten zaś zaskarżył decyzję SKO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim. Wskazał, że SKO niewłaściwe określiło, że to on, a nie zarząd związku międzygminnego, jest kompetentny do wydania decyzji w danej sprawie. Z tym, że WSA, nie podzielił tego zarzutu.

Kompetencje gmin

NSA również nie podzielił argumentów burmistrza. W uzasadnieniu swojego postanowienia z 11 maja 2015 r. o oddaleniu skargi kasacyjnej przypomniał, że decyzja związku została wydana w 2014 r.. Wówczas ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wskazywał, że w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ordynacji podatkowej, a uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. NSA zaznaczył, że władze gmin nie mogły przekazać swoich kompetencji w sprawach podatkowych związkom międzygminnym. Sąd przypomniał, że dopiero od 1 lutego 2015 r. za sprawą nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach także związek międzygminny może być właściwy w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Maciej Kiełbus z kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners tłumaczy, że przyjęcie przedstawionej w postanowieniu NSA wykładni oznacza, iż wszystkie decyzje administracyjne w przedmiocie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wydane przez organy związków międzygminnych przed 1 lutego 2015 r. obarczone są wadą prawną skutkującą ich nieważnością.

Zwrot pieniędzy

- To może wpłynąć na sytuację finansową tych związków międzygminnych, których organy wydały decyzje opiewające łącznie na znaczne kwoty - mówi Maciej Kiełbus.

Takich związków może być w Polsce kilkadziesiąt. I mieszkańcy, którzy otrzymali decyzje z ustaloną należnością do zapłaty mogą się podeprzeć postanowieniem NSA, by odzyskać pieniądze, które związek kazał im zapłacić np. na zaległości związane z wywozem śmieci.

- Odpowiedzialność za całą sprawę ponosi ustawodawca, który nie skorelował ze sobą zarówno przepisów samej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jak przepisów Ordynacji Podatkowej. Dopiero nowelizacja przepisów to poprawiła - mówi Jadwiga Sołtysek, radca prawny z kancelarii KSP Legal & Tax Advice. Jej zdaniem NSA słusznie uznał, że w poprzednim stanie prawnym związek międzygminny nie mógł wydawać decyzji w sprawach opłat.

Z tym, że zdania są co do tej kwestii podzielone.

- Sądy obu instancji pominęły istotę związku międzygminnego. Pominięto także fakt, iż w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wskazano, iż w razie wykonywania przez związek międzygminny pewnych zadań, określone w ustawie prawa i obowiązki organów gminy wykonują właściwe organy tego związku. Przepis ten dotyczy wszystkich praw i obowiązków bez żadnego ograniczenia - zaznacza Maciej Kiełbus.

sygnatura akt II FSK 788/15

Co mówi prawo