Reklama

Czy orzecznictwo TSUE i ETPCz wystarcza do wyłączenia sędziego?

SN ma rozstrzygnąć, czy dla podważenia niezawisłości sędziego wystarczy oparcie się na orzecznictwie TSUE i ETPCz.

Publikacja: 23.07.2024 07:34

Czy orzecznictwo TSUE i ETPCz wystarcza do wyłączenia sędziego?

Foto: Adobe Stock

Zwykły skład SN sformułował pytanie prawne: Czy w świetle art. 26 § 2 ustawy o Sądzie Najwyższym, podważając niezawisłość sędziego, wystarczające jest oparcie się na orzecznictwie organów międzynarodowych, odnoszącym się do organizacji wymiaru sprawiedliwości, bez odwołania do okoliczności konkretnej sprawy i wyznaczonego do jej rozpoznania sędziego?

Pytanie zadał sędzia Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN Tomasz Przesławski. Rozpatrywał on wniosek sędziego z nowego nadania Pawła Księżaka, który wystąpił o wyłączenie go z orzekania w sprawie odwołania sędziego W. od uchwały KRS w kwestii dalszego zajmowania przez niego stanowiska sędziego po osiągnięciu wieku do przejścia w stan spoczynku. Jako uzasadnienie wniosku sędzia Księżak wskazał, że są wątpliwości, czy sąd ukształtowany z jego udziałem jako nowym sędzią będzie uznawany za prawidłowy.

Czytaj więcej

TSUE odmawia rozpoznania pytania Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN

Sędzia Przesławski zauważył w uzasadnieniu pytania, że sędzia Krzyżak domaga się wyłączenia na podstawie art. 26 § 2 ustawy o SN, który stanowi, że do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN należy rozpoznawanie wniosków dotyczących wyłączenia sędziego, obejmujących zarzut braku niezależności sądu lub niezawisłości sędziego.

W orzecznictwie SN wyróżnia się trzy rodzaje wniosków o wyłączenie sędziego opartych na „zarzucie braku niezawisłości sędziego”: po pierwsze – wnioski obejmujące zarzut braku niezawisłości i ustalenie zgodności z prawem powołania sędziego; po drugie – o ustalenie także zgodności z prawem umocowania sędziego do wykonywania zadań sędziowskich; i po trzecie – obejmujące zarzut braku niezawisłości bez ww. ustaleń lub ocen.

Reklama
Reklama

Wątpliwość sędziego Przesławskiego dotyczy przede wszystkim tego obszaru zastosowania art. 26 § 2, w którym zarzut braku niezawisłości konkretnego sędziego opiera się wyłącznie na tezach wyprowadzanych z orzeczeń unijnych Trybunałów. Tym bardziej że § 3 tego artykułu stanowi, że pozostawia się bez rozpoznania wniosek o wyłączenie sędziego, który obejmuje ustalenie oraz ocenę zgodności z prawem powołania sędziego lub jego umocowania do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Zatem wyznacza on granicę badania przez SN zarzutów na podstawie art. 26 § 2, że nie mogą one dotyczyć oceny, czy dana osoba jest sędzią.

W jego ocenie abstrakcyjnie sformułowane żądanie co do wyłączenia sędziego nie odpowiada prawu i powinno zostać pozostawione bez rozpoznania. Stanowisko takie nie jest jednak jednolicie przyjmowane w orzecznictwie SN, pojawiają się bowiem orzeczenia, w których sąd ten zawiesza postępowanie z powodu orzeczenia organu międzynarodowego, odnoszące się do tych kwestii. Zatem problematyka ma doniosłe znaczenie dla funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości.

Sędzia dodaje w uzasadnieniu, że przywileje sędziowskie w państwach członkowskich UE są nierozłącznie związane z wyjątkową odpowiedzialnością sędziego wobec swojego państwa i społeczeństwa. Dopiero w dalszej kolejności sędziowie krajowi mogą czuć się związani ideą europejskiej unii prawa (unii sądowniczej), i tylko w takim stopniu, w jakim nie skutkuje to kolizją z konstytucją własnego państwa.

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama