Paris Photo 2014

– To już 18 edycja Paris Photo, gdy w 2011 r. zostałem dyrektorem tego wydarzenia, od razu przeniosłem je do dużej przestrzeni Grand Palace – mówi „Rzeczpospolitej" Julien Frydman. – Wcześniej impreza była bardziej kameralna, intymna, brały w niej udział tylko galerie wyspecjalizowane w fotografii. Zależało mi na tym, by salon otworzył się na inne miejsca sztuki współczesnej, które na Paris Photo reprezentują fotografów, ale na co dzień zajmują się artystami różnych sztuk wizualnych. Z roku na rok gościmy też oraz więcej reprezentantów różnych krajów, w zeszłym roku było dwadzieścia pięć państw, w tym – o dziesięć więcej. Chcę, by Paris Photo było coraz bardziej międzynarodowe, między innymi dlatego w maju 2015 r. odbędzie się trzecia edycja Paris Photo Los Angeles.

Kolekcjonerzy i amatorzy

Wybór dużej przestrzeni wystawienniczej okazał się zbawienny dla publiczności. To najważniejsze na świecie wydarzenie w branży fotograficznej odwiedziło w tym roku 59 825 osób (w zeszłym było ponad 55 tys.). Wśród nich można było spotkać między innymi Jane Birkin, Nathalie Portman czy Audrey Tautou.

Na Paris Photo przychodzą kolekcjonerzy i pasjonaci oraz ci, którzy po prostu zamierzają kupić album lub poobcować kilka godzin ze sztuką. Choć na czterodniowych targach można było spędzić w sumie kilkadziesiąt godzin i tak nie będąc w stanie obejrzeć wszystkiego.

Organizatorzy zaprosili 169 wystawców, którzy zaprezentowali prace ponad 1200 artystów. Wśród nich były takie sławy jak Horst P. Horst, Annie Leibovitz, Helmut Newton, Garry Winogrand, Robert Mapplethorpe i pokazywany w łódzkim Atlasie Sztuki oraz na Fotofestiwalu Roger Ballen. Specjalne wystawy tematyczne przygotowały The Museum of Modern Art (MoMA), Alkazi Foundation for the Arts oraz Leica i BMW.

W tym roku po raz pierwszy na Paris Photo pojawiły się Australia, Brazylia, Chile, Chiny, Grecja, Iran, Arabia Saudyjska, Tajwan, Tunezja i Turcja. Jedyna galeria z Polski – Asymetria – gościła na targach już po raz piąty. Jej dyrektor Rafał Lewandowski podkreślił, że nie pragnie konkurować z dominującą tu komercyjną fotografią. Wybrał artystyczne zdjęcia polskich i ukraińskich fotografów – Tadeusza Rolkego, Zofii Rydet, Marka Piaseckiego, Vasyla Yermilova, Shilo Group, Anny Orłowskiej, Krzysztofa Pijarskiego czy Tomasza Szerszenia, a także głównego bohatera prezentacji, zmarłego w 2014 r. Jerzego Lewczyńskiego. To fotografie z historią, z dołączonymi, rzadko spotykanymi na targach, długimi opisami.

Polskim akcentem był również zaprojektowany przez Annę Nałęcką fotobook Rafała Milacha „Zwycięzcy", który zakwalifikował się do ścisłej czołówki konkursu na fotograficzną książkę roku.

Potęga różnorodności

Jakub Śwircz z Asymetrii podkreśla, że w tym roku na targach było dużo zdjęć, w których w ogóle nie przedstawiano człowieka albo był on mało istotnym elementem zatrzymanej w kadrze rzeczywistości. Coraz częściej pojawiały się też fotografie dużoformatowe, choć można było zobaczyć i prace wielkości pudełka od zapałek.

Oczywiście w tej fotograficznej obfitości nie brakowało portretów. Uwagę przyciągała wszechobecna nagość – perfekcyjnie oświetlone zdjęcia Roberta Mapplethorpe'a, romantyczne, nastrojowe akty Mony Kuhn, wyrafinowane pozy modelek z albumów Helmuta Newtona, nagie ciała sław z portretów Annie Leibowitz, obnażone kobiety Jana Saudka oraz powiązane sznurami japońskie pięknosci ze zdjęć Nobuyoshi Arakiego, które do 14 grudnia można zobaczyć również w warszawskiej Leica Gallery.

Jedną z najciekawszych instalacji była pokazywana przez Flatland Gallery z Amsterdamu praca Paolo Ventury „The Funeral of an Anarchist" (Pogrzeb anarchisty). Przedstawiała tłum wyciętych z fotografii, ubranych w szare płaszcze mężczyzn z czerwonymi flagami i parasolami.

Dla fanów fotografii atrakcją była możliwość spotkania się z autorami zdjęć. O swojej twórczości opowiadali na specjalnych konferencjach. Codziennie przy stoiskach z albumami ustawiały się kolejki łowców autografów. Limitowane edycje książek, dzięki podpisowi autora, zyskują większą wartość kolekcjonerską. Niektóre znikały jak ciepłe bułeczki. Kilkadziesiąt albumów „Private", podpisanych przez urodzoną w 1969 r. w Brazylii, a mieszkającą obecnie w Los Angeles Monę Kuhn. znalazłam przez przypadek pod ladą. Niestety sprzedawca nie dał się namówić na sprzedaż, nawet za znacznie wyższą cenę.

Książki i artbooki można na Paris Photo kupić za kilkadziesiąt euro, zdjęcia kosztowały często kilkadziesiąt tysięcy. Najdrożej – oficjalnie za około 500 tys. dolarów – sprzedały się prace „Exasperated boy with hand grenade" (Rozdrażniony chłopiec z granatem) Diane Arbus oraz „Wheelbarrow with Flower Pots" (Taczka z donicami) Edwarda Steichena.