Pandemii koronawirusa towarzyszy druga: pandemia dezinfomacji. Do czego prowadzi chaos informacyjny?
Ta pandemia dezinformacji została nazwana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) infodemią. WHO ogłosiło ją tuż po ogłoszeniu pandemii koronawirusa. Została ona zdefiniowana jako zjawisko dezinformacji o niespotykanej dotąd skali w odniesieniu do jednego zdarzenia. Infodemia wyrządza więcej szkód niż pandemia Covid-19. To infodemia wywołuje kryzysy gospodarcze na całym świecie, w tym w Polsce. Tak jak w przypadku pandemii, tak i w przypadku infodemii obserwujemy teraz jej drugą falę. Pierwszym z brzegu przykładem jest wyrwany z kontekstu fragment wypowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego „kto umrze to umrze, i trudno”, który bije rekordy popularności w sieci. To przerażające, że ludzie potrafią tak nieodpowiedzialnie dystrybuować nieprawdziwe informacje.
Jakie zagrożenia wynikają z fake newsów, plotek, teorii spiskowych i zwykłych bzdur na temat koronawirusa?
Ludzie chętnie wierzą, że maseczki nic nie dają, bo są po prostu niewygodne. Dlatego jeśli ktoś kilkanaście razy dziennie usłyszy, że maseczek nie trzeba nosić, to ich nie nosi. W tym przekonaniu utwierdzają ludzi „dziennikarze”, którzy często z politycznych pobudek i z pełną premedytacją kwestionują zalecenia Ministerstwa Zdrowia, wytyczne WHO czy raporty magazynu „The Lancet”. Oczywiście można je merytorycznie krytykować. Ale nie można potępiać w czambuł wszystkiego i wszystkich wokół, byleby tylko zbić polityczny kapitał i zrobić ludziom wodę z mózgu, bo tak się rodzi anarchia. Żyjemy w demokratycznym państwie i – szczególnie w takich sytuacjach jak dzisiaj – powinniśmy respektować zalecenia rządu. To zrozumiałe, że są osoby, które podchodzą sceptycznie do wypowiedzi prezydenta, premiera, ministra zdrowia czy głównego inspektora sanitarnego, którzy w maju mówili, że wszystko jest pod kontrolą. Ale pamiętam też, jak w tym samym czasie szef Platformy Obywatelskiej Borys Budka na antenie Polsatu twierdził, że dysponuje ekspertyzami, z których wynika, że epidemia skończy się mniej więcej jesienią 2020 r. Wtedy wszyscy byliśmy optymistami, bo sytuacja rzeczywiście była opanowana. Z pierwszą falą wygraliśmy. Ale z drugą właśnie przegrywamy, mamy lawinowo narastającą liczbę zakażonych wirusem Covid-19 i coraz więcej ofiar śmiertelnych. Dlatego jeśli chce mnie pani zapytać, czy to dlatego, że ludzie ignorują zalecenia noszenia maseczek, to odpowiadam: tak.
Może wraz z pogarszaniem się sytuacji przyjdzie otrzeźwienie?