Nie zwalniaj pracownika ze względu na wiek

[b]W ostatnim czasie aż dwukrotnie Sąd Najwyższy w poszerzonym składzie potwierdził, że wypowiedzenie uzasadnione wejściem w lata uprawniające do nabycia emerytury dyskryminuje takich zatrudnionych ze względu na wiek i płeć.[/b]

Wraz z ochroną gwarantowaną przez kodeks pracy na cztery lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego oraz zniesionym od 8 stycznia br. wymogiem rozwiązywania umów o pracę przy przechodzeniu na to świadczenie czyni z tych pracowników najtrwalszą grupę zawodową. W tej sytuacji ich ochrona nie ma nawet porównania z innymi zatrudnionymi.

Pozostawanie tych osób na etatach blokuje też dostęp młodych kadr do zatrudnienia. Dla pracodawców oznacza to, że muszą się nieźle nagimnastykować, aby takim osobom wręczyć wypowiedzenia. Ich uzasadnienia mają bowiem zawierać zupełnie inne przyczyny niż nabycie uprawnień emerytalnych. Nie wolno już powołać się na podeszły wiek, choć wcześniej bywało inaczej. Przykładowo może to być teraz brak elastyczności przy zdobywaniu nowych umiejętności czy naruszenie innych obowiązków pracowniczych.

[srodtytul]To dyskryminacja[/srodtytul]

[b]W uchwale z 21 stycznia 2009 r. (II PZP 13/08) Sąd Najwyższy [/b] uznał, że osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny rozwiązania przez pracodawcę za wypowiedzeniem stosunku pracy z pracownikiem – kobietą lub mężczyzną. W odpowiedzi na pytanie prawne rzecznika praw obywatelskich uchwała siedmioosobowego składu SN z 21 stycznia 2008 r. potwierdziła, że jest to dyskryminacja pracownika ze względu na płeć i wiek.

[b]Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął 19 listopada 2008 r. w uchwale wydanej także w poszerzonym składzie (I PZP 4/08)[/b]. Potwierdził w niej dyskryminujący charakter wymówienia umowy z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego u pracownicy kolei. Zgodnie z tym orzeczeniem wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony pracownicy wyłącznie z tego powodu, że nabyła prawo do emerytury na podstawie art. 40 w związku z art. 50 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS[/link], stanowi dyskryminację ze względu na płeć. PKP musi więc zapłacić odszkodowanie pracownicy, która została zwolniona, gdy skończyła 55 lat i miała staż uprawniający ją do emerytury kolejarskiej.

[srodtytul]Unijne prawo i wyroki[/srodtytul]

Dyskryminacji takiej zabraniają zarówno nasze przepisy, jak i unijne. Jednak dyrektywa z 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zatrudnianiu i pracy pozwala państwom członkowskim zastosować wyjątki i odstąpić od zasady niedyskryminowania pracowników ze względu na wiek. Polska jednak się na to nie zdecydowała. Ani do kodeksu pracy, ani do innej ustawy nie wprowadzono szczególnych przepisów, które pozwalałyby zwalniać osoby w wieku emerytalnym np. z powodu ochrony rynku pracy czy prowadzonej własnej polityki zatrudnienia. W takiej sytuacji nie byłaby to dyskryminacja.

Ostatnie uchwały SN potwierdzają także odejście od dotychczasowej linii orzecznictwa, w myśl której sądy uznawały wcześniejsze zwolnienia osób w wieku emerytalnym za zgodne z prawem. Te wyroki sądy uzasadniały trudną sytuacją na rynku pracy i blokowaniem dostępu do zatrudnienia młodszym osobom poszukującym pracy i źródeł utrzymania.

[b]Teraz – choć sytuacja związana z zatrudnianiem z powodu kryzysu ekonomicznego znów się pogarsza – pracodawcy muszą ostrożnie wręczać wypowiedzenia osobom starszym.[/b]

[srodtytul]Sami nie odejdą [/srodtytul]