Krytyka polityka ma w USA granice - konflikt między marszałkiem Karczewskim a burmistrzem Jersey City

Dr Artur Wróblewski, amerykanista z Uczelni Łazarskiego

Aktualizacja: 08.05.2018 17:44 Publikacja: 08.05.2018 12:42

Krytyka polityka ma w USA granice - konflikt między marszałkiem Karczewskim a burmistrzem Jersey City

Foto: AdobeStock

Zapowiada się proces między marszałkiem Stanisławem Karczewskim a burmistrzem Jersey City Stevenem Fulopem. Czy proces o ochronę dóbr osobistych w USA różni się istotnie od polskiego, panie doktorze ?

Amerykańskie prawo cywilne również pozwala na ochronę dóbr osobistych, jednak wymaga odwołania się do orzeczeń sądowych, w szczególności wyższych sądów USA. Podobnie jak w Polsce kwestią najistotniejszą do ustalenia jest określenie „bezprawności" działania naruszającego dobra osobiste, a dokładniej czy np. krytyczne opinie wyrażane na temat innej osoby zniesławiają ją i naruszają jej dobra osobiste.

Czy fakt, że chodzi o spór między politykami, istotnie zmienia jego charakter, uwzględnia, jak się potocznie sądzi, szerszą wolność wypowiedzi w Stanach Zjednoczonych ?

Sąd Najwyższy USA w słynnej sprawie New York Times Co. V. Sullivan w 1964 r. potwierdził inny standard ochrony dóbr osobistych dla osoby prywatnej, inny zaś dla osoby publicznej np. urzędnika państwowego. W przypadku osób pomawianych osób publicznych próg zniesławienia (zniesławienie na piśmie nazywa się libel, w mowie slander) jest wyższy niż dla osób prywatnych. Osoba publiczna w USA, np. urzędnik państwowy, jeśli chce pozwać swojego krytyka o zniesławienie musi zatem udowodnić mu tzw. actual malice, czyli świadome kierowanie się złą wolą i złośliwością w publikowaniu nieprawdziwych informacji. Zatem standard actual malice chroni osoby publiczne przed dyfamującymi je opiniami o wiele słabiej niż osoby prywatne, których dobra osobiste podlegają mocniejszej ochronie.

Ale pozwy między osobami publicznymi zdarzają się w USA.

Pozwy sądowe przeciwko burmistrzom zdarzają się często (niedawno o molestowanie seksualne w Seattle, czy San Diego) i mają charakter lokalnych animozji, jednak sprawa kontrowersji między, a marszałkiem Senatu jest nietypowa z uwagi na udział w niej ważnego polityka obcego państwa. W mojej ocenia marszałek Senatu może wystąpić do amerykańskiego sądu z pozwem o naruszeni dóbr osobistych przez zniesławiające komentarz Fulopa oskarżające marszałka o bycie „białym nacjonalistą" oraz „negacjonistą holokaustu".

Jak zakwalifikować te określenia burmistrza?

Wydaje się, że w tej sprawie oskarżenie o nacjonalizm mieści się w pojemnej formule standaru actual malice, który pozwala na ostre krytykowanie osób publicznych, a nacjonalizm można przypisać łatwo każdemu). Jednak oskarżenie marszałka o bycie „negacjonistą holokaustu" wydaje się wykraczać poza dozwolone prawem krytykowanie drugiej publicznej osoby przez przypisywanie jej w tym wypadku „kłamstwa oświęcimskiego", co w wielu krajach ściganego przecież z urzędu. Marszałek Karczewski nigdy nie negował holokaustu, a to oznaczałoby świadome i złośliwe posługiwanie się przez burmistrza Jersey City dyfamującą nieprawdą. I to może być podstawą do udowodnienia mu naruszenia dóbr osobistych Marszałka.

Zapowiada się proces między marszałkiem Stanisławem Karczewskim a burmistrzem Jersey City Stevenem Fulopem. Czy proces o ochronę dóbr osobistych w USA różni się istotnie od polskiego, panie doktorze ?

Amerykańskie prawo cywilne również pozwala na ochronę dóbr osobistych, jednak wymaga odwołania się do orzeczeń sądowych, w szczególności wyższych sądów USA. Podobnie jak w Polsce kwestią najistotniejszą do ustalenia jest określenie „bezprawności" działania naruszającego dobra osobiste, a dokładniej czy np. krytyczne opinie wyrażane na temat innej osoby zniesławiają ją i naruszają jej dobra osobiste.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego