Według ZUS w 2020 r. wystawiono łącznie 22,7 mln zaświadczeń L4. W tym czasie Polacy przebywali łącznie na zwolnieniu przez 266,6 mln dni. Dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazują, że pandemia zbiera także swoje żniwo w postali rodzaju chorób. Zaświadczenia z tytułu choroby psychicznej zostały wystawione na łączną liczbę 27,7 mln dni, czyli 11 proc. ogółu. W zestawieniu z danymi za 2019 r., był to 25 proc. wzrost. zaś liczba absencji z tego powodu - wzrosła o 37 proc.

Przebywanie na zwolnieniu chorobowym wiąże się także ze specjalnymi obowiązkami.

W przypadku zwolnień lekarskich, podstawowym obowiązkiem pracownika jest stosowanie się do zaleceń lekarskich i niepodejmowanie działań, które mogłyby zniweczyć jak najszybszy powrót pracownika do zdrowia i odzyskanie zdolności do pracy.

Zgodnie przepisami, jeśli w trakcie zwolnienia lekarskiego pracownik wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem, to może stracić prawo do zasiłku chorobowego. Obie przesłanki są niezależne od siebie – wystarczy wystąpienie chociaż jednej z nich, aby pracownik mógł zostać pozbawiony zasiłku.

W trakcie zwolnienia lekarskiego pracownik nie może pracować. Nawet praca polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim, skutkuje obowiązkiem zwrotu zasiłku chorobowego. Pracę należy rozumieć w potocznym tego słowa znaczeniu, a więc wykonywanie czynności na podstawie różnych stosunków prawnych: stosunków pracy, o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie działalności gospodarczej.

W czasie zwolnienia lekarskiego, pracownik nie może także wykonywać takich czynności, które opóźniałyby lub utrudniały jego powrót do zdrowia. Rodzaj tych czynności będzie zależał od rodzaju dolegliwości pracownika.

Pracownik może podejmować tylko aktywności życiowo niezbędne lub związane z poratowaniem zdrowia.

Jakie mogą być konsekwencje nieprzestrzegania powyższych reguł? Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem może skutkować dla pracownika nie tylko utratą prawa do zasiłku, ale także rozwiązaniem jego umowy o pracę (nawet w trybie dyscyplinarnym).