Konflikt w projekcie - zagrożenie czy szansa

Rozmowa z dr Steve Flannes – prelegentem Vth International PMI Poland Chapter Congress i Agnieszką Kosicką – Prezes PMI Poland Chapter

Publikacja: 10.12.2010 10:28

Konflikt bywa paradoksalnie czynnikiem motywującym

Konflikt bywa paradoksalnie czynnikiem motywującym

Foto: PhotoXpress

Jakie są najczęściej występujące źródła konfliktów w projektach? Władza? Brak zrozumienia zagadnień zarządczych? Brak zrozumienia zagadnień technicznych?

Steve Flannes:

Najczęstsze źródła konfliktów znajdują się w zasobach ludzkich. Członkowie projektów mają rożne osobowości i cechy charakterów, które bardzo często wykluczają się przy wspólnej pracy. Nie ma możliwości utworzenia grupy, w której wszyscy członkowie będą mieli takie same cele zawodowe, umiejętności, czy też priorytety w wykonywanej pracy. Poza tym słaba komunikacja interpersonalna oraz różnice kulturowe są również elementami wpływającymi na powstanie konfliktu.

Agnieszka Kosicka:

Musimy również wziąć pod uwagę płaszczyzny konfliktu, na jakich on się pojawia. Konflikt nie jest tylko elementem np. członków jednego zespołu projektowego czy też pracowników jednego działu w firmie. Może się on pojawić np. na poziomie różnych interesów - grupy i całej organizacji. Spory wynikają również z różnych priorytetów u menadżerów różnych działów w firmie, czy też poziomie interesu organizacji i instytucji współpracujących.

Wspomniał Pan o różnicach kulturowych, które są jednymi ze źródeł konfliktu. Czy warunkują one sposoby rozwiązywania problemów? Czy inaczej rozwiązuje się konflikty w USA, Japonii, na Ukrainie?

Steve Flannes:

Czynniki kulturowe, i regionalne mają ogromny wpływ na rozwiązywanie konfliktów. W jednym kraju konflikt zostanie rozwiązany w sposób bezpośredni, a w innym miejscu preferowane będzie rozwiązanie metodą nie ingerującą w centrum zagadnienia. Dlatego też, project manager musi mieć takie umiejętności interpersonalne i techniczne, które umożliwią mu dokładną ocenę norm obowiązujących w rozwiązywaniu konfliktów w danej kulturze, a następnie dostosowanie swoich umiejętności do danego otoczenia.

Jak rozpoznać pojawienie się problemu w zespole? Czy są charakterystyczne objawy pojawienia się konfliktu?

Steve Flannes

: Konflikt przede wszystkim pojawia się w momencie złej organizacji pracy. W obliczu braku czasu, piętrzających się terminów i obowiązków, należy bacznie obserwować pracę zespołu. Są to momenty, w których najczęściej pojawia się zagrożenie związane z konfliktem.

Wyraźnymi symptomami konfliktu w projekcie są zazwyczaj zachowania pracowników. Jeżeli nasi pracownicy zaczynają narzekać, są niezadowoleni ze swojej pracy i swoich współpracowników, są to jedne z pierwszych objawów pojawiającego się konfliktu. Jeżeli dodatkowo zaobserwujemy brak chęci rozwiązania problemu w zespole, na rzecz informowania o tym kierownika projektu, możemy być więcej niż pewni, że mamy do czynienia z konfliktem w zespole.

Agnieszka Kosicka

: Uważna obserwacja grupy, z którą pracujemy może nam dostarczyć wielu cennych informacji. Najczęściej z pojawianiem konfliktu mamy do czynienia, gdy w grupie zaczną pojawiać się nieoficjalnie przywódcy, czyli te osoby, które mogą mieć wpływ na „zwycięstwo”. Dodatkowo należy obserwować jakich przedstawicieli wybiera nasz zespół. Jeżeli będą to osoby silne, nieustępliwe, oznacza to, że grupa przygotowuje się na „starcie” z przeciwnikiem. Są to działania odruchowe, emocjonalne, spowodowane instynktem samoobrony.

Ponadto, jeżeli nasza grupa zacznie wyolbrzymiać problemy z jednoczesnym brakiem zauważania podobieństw wzajemnych stanowisk, powinniśmy szybko podjąć kroki w celu zażegnania konfliktu.

Czy każdy konflikt i wszystkie objawy pojawiającego się problemu, o których Państwo wspominacie wymagają reakcji?

Steve Flannes:

Oczywiście, że nie. Musimy jednak pamiętać, aby dobrze rozpoznać konflikt. Są sytuacje, które wskazują na to, że konflikt nie jest zagadnieniem ani skomplikowanym, ani kosztownym, czy też bardzo ryzykownym. W takim przypadku czasem nie warto angażować wszystkich sił i swojego czasu w działanie, które tego nie wymaga. Należy jednak bacznie obserwować sytuację i analizować wszystkie zmiany w zespole i w postępach pracy. Dobra analiza zagadnienia pokaże nam czy konflikt rzeczywiście nie będzie miał wpływu na projekt.

Jakie są najczęściej popełniane błędy podczas rozwiązywania konfliktów?

Steve Flannes:

Głównym błędem jaki popełniamy, jest wychodzenie z założenia, że pozostali widzą problem w ten sam sposób co my. Z tego powodu też, często nie słuchamy tego co mają do powiedzenia inni uczestnicy konfliktu. Taka postawa jest największym błędem jaki pojawia się przy konfliktach. Często blokuje możliwość rozwiązania zagadnienia, ponieważ zakładamy, że tylko my mamy rację, a pozostali są w błędzie. Staramy się za wszelką cenę przeforsować własne zdanie, zamiast znaleźć najlepsze rozwiązanie dla naszego problemu. Należy unikać również takich sytuacji, gdzie próbujemy wdrożyć rozwiązanie, które już wcześniej okazało się nieskuteczne. Powracanie do nieefektywnego rozwiązania, podejmowanie dyskusji na ten temat, generuje dodatkowy czas oraz wprowadza chaos w zespole.

Agnieszka Kosicka:

Istotnym błędem jest postrzeganie konfliktu tylko w negatywnych aspektach. Mamy tendencję do postrzegania go jedynie jako zagrożenie. Wynika to z naszych odruchowych reakcji, które są instynktowne i emocjonalne. W momencie zauważenia konfliktu pierwszymi reakcjami są atak lub unikanie problemu. W momencie gdy pojawia się konflikt powinniśmy go potraktować jako dodatkową szansę na rozwój naszej kreatywności i umiejętności zachowania się w sytuacjach kryzysowych. Wspólna praca nad problemem, doprowadzenie do jego rozwiązania, rozmowy z zespołem dają nam wiedzę na przyszłość. Możemy dowiedzieć się jak unikać podobnych sytuacji, bądź jak szybko i skutecznie doprowadzić do rozwiązania problemu.

Dużym błędem jaki popełniamy w trakcie konfliktu jest brak jego analizy. Pamiętajmy, że konfliktem możemy sterować; gdy dobrze przeprowadzimy jego analizę, poznamy jego wpływ na projekt, zespół i otoczenie, a co za tym idzie, będziemy mogli to wykorzystać dla naszej przyszłej pracy.

Czy konflikty w projektach są siłą destrukcyjną czy też mogą wnieść do nich wartości pozytywne?

Steve Flannes:

Konflikt zawsze będzie częścią projektu i dlatego powinniśmy dążyć do tego aby choć w niewielkim stopniu wykorzystać go jako element twórczy dla zespołu. Musimy pamiętać o tym, że każdą porażkę możemy przekuć w sukces jeśli tylko zauważymy ją na samym początku i podejmiemy odpowiednie kroki.

Ważnym elementem jest również fakt relacji w zespole. Jeżeli uczestnicy konfliktu szanują swoje zdanie, nie dążą uparcie do realizacji swoich racji i słuchają siebie nawzajem, to takie działanie jest bardzo budujące dla całego zespołu. Ważną rolę odgrywa tu lider zespołu, który powinien zachęcać współpracowników do współpracy i nie wykorzystywać swojej pozycji. Dobrze rozegrany konflikt i jego rozwiązanie z całym zespołem z pewnością zaowocuje na przyszłość dla całego teamu.

Pamiętajmy również o ważnym elemencie: konflikt powinien koncentrować się na idei a nie na ludziach – w tym przypadku zasoby ludzkie służą do rozwiązania problemu, na którym się skupiamy.

Agnieszka Kosicka:

Konflikt w codziennej pracy jest elementem wprowadzającym zamieszanie, niepewność. Uczestnicy konfliktu starają się niejednokrotnie podjąć takie kroki, które według nich szybko zażegnają problem. Zapominamy jednak o tym, że konflikty jakie pojawiają się w zespołach projektowych wymagają czasu, który jest potrzebny na negocjacje, rozmowy, planowanie. Właśnie podczas tych rozmów i negocjacji, bardzo często pojawiają się rozwiązania, które nie mogłyby zaistnieć w trakcie szybkiego podejmowania decyzji, a które z pewnością zaowocują w przyszłości. Strony konfliktu uczą się dzięki temu jak unikać podobnych sytuacji czy też jak sobie z nimi radzić na innych płaszczyznach.

Ważne jest również to, że w momencie kiedy pojawia się konflikt, często różne stanowiska są oznaką tego, że każda ze stron chce poprawy dla wykonywanego zadania czy też poprawy pracy całego zespołu.

Konflikt wbrew pozorom jest bardzo często czynnikiem motywującym – dzięki jego obecności, uczestnicy niejednokrotnie wykazują się dużo większą kreatywnością i zaangażowaniem niż w sytuacjach, w których nie ma zagrożenia dla projektu. Jest to szansa dla managera na lepsze poznanie swoich pracowników, ich umiejętności i cech charakterów, a co za tym idzie lepsze przypisanie obowiązków w przyszłości.

Pozostańmy chwilę przy umiejętnościach jakie są wymagane przy konfliktach i zarządzaniu projektami. Czy przy doborze członków zespołu projektowego ważniejsze są umiejętności techniczne, zarządcze czy interpersonalne?

Steve Flannes:

Większość członków projektów posiada niezbędne umiejętności techniczne, które są wymagane do powodzenia projektu. Są to cechy, których możemy się nauczyć. Jednak wybierając członków zespołu projektowego, lepiej skupić się na wyborze tych osób, których to umiejętności interpersonalne są wyższe, niż tych którzy są lepiej przygotowani od strony technicznej. Takie działanie jest uzasadnione w szczególności przy tych projektach, które są dość skomplikowane, mają długi czas realizacji, lub które angażują inne zespoły podczas pracy.

Wobec tego jakie cechy osobowościowe powinien mieć kierownik projektu?

Steve Flannes:

Dobrego kierownika charakteryzuje kilka cech. Dobry kierownik projektu musi być stanowczy, ale jednocześnie musi postępować uczciwie w stosunku do swoich podwładnych. Powinien również zdawać sobie sprawę zarówno ze swoich zalet, jak i wad. Dobry kierownik musi również potrafić szybko podjąć trudną decyzję i liczyć się z tym, że jako lider zespołu nie będzie lubiany przez resztę.

Ważną cechą charakteru u kierownika jest również umiejętność rozmawiania ze współpracownikami, z naciskiem na słuchanie tego co mówią inni. Umiejętność słuchania jest szczególnie istotna w momencie pojawienia się konfliktu. W sytuacjach kryzysowych, problematycznych, potrzeba szybkiego i wyraźnego przedstawienia swoich racji jest bardzo duża, nie jest ona natomiast w żaden sposób pomocna w rozwiązaniu problemu. Słuchanie tego co ma do powiedzenia nasz rozmówca, a następnie umiejętne zadawanie pytań łatwiej pozwala na dojście do wzajemnego porozumienia.

W ostatnich dniach odbył się jubileuszowy kongres PMI Poland Chapter, podczas którego była poruszana tematyka konfliktu w projektach. Odbył się również warsztat z zakresu rozpoznawania i rozwiązywania konfliktów. Czy umiejętności interpersonalnych, o których rozmawiamy, można się nauczyć w ramach warsztatów, gdy nie występują rzeczywiste obciążenia psychiczne?

Steve Flannes:

Nawet jeśli podczas ćwiczeń nie mamy do czynienia z realnym stresem, nasze umiejętności mogą być nadal praktykowane. Tak naprawdę, lepiej jest ćwiczyć swoje umiejętności w warunkach mało stresujących. Łatwiej wówczas opanować techniki w dużo wyższym stopniu.

Ucząc się rozwiązywać konflikty, musimy pamiętać przede wszystkim o głównej zasadzie, a mianowicie definiowaniu konfliktów na samym początku i podjęciu odpowiednich kroków. Jest to najlepszy i najprostszy sposób nauczenia się jak rozwiązywać konflikt. Zbyt często unikamy tego rozwiązania, licząc na to, że nasz problem sam się rozwiąże. Podczas zajęć, będę starał się przekonać uczestników do tej metody.

Warsztaty dot. konfliktów są bardzo rzadkim elementem edukacji w zakresie zarządzania projektami. Dlaczego kierowników projektów nie kształci się w zakresie rozwiązywania konfliktów?

Steve Flannes:

Przede wszystkim ten aspekt nie jest traktowany jako bardzo istotny w zarządzaniu projektami. Zbyt dużo wiary pokłada się w technicznych umiejętnościach rozwiązywania problemów, w momencie kiedy tak naprawdę umiejętności techniczne nie sprawdzą się w pełni w przypadku rozwiązywania problemów, gdzie konieczne są kompetencje miękkie.

Warsztaty dają uczestnikom możliwość rozwinięcia tych umiejętności, które mogą wykorzystać w pracy, bez względu na to czy są członkiem zespołu projektowego, kierownikiem zespołu czy też zleceniodawcą projektu. W moich zajęciach uczestniczą osoby, które chcą lepiej i sprawniej zarządzać projektami. Są to ćwiczenia z podnoszenia kompetencji miękkich, które wymagane są zarówno od kierowników jak i od członków zespołów projektowych.

Agnieszka Kosicka:

Do tej pory konflikt nie był postrzegany jako istotny element procesu projektowego. Faktycznie, większość konfliktów starano się rozwiązywać stosując zabiegi czysto „techniczne”. Żyjemy w czasach, gdzie projekty są coraz bardziej skomplikowane, angażują coraz większą ilość pracowników, coraz większą ilość zasobów organizacji, wymagają więcej czasu na ich realizację. Wszystkie te czynniki mają ogromny wpływ na pojawianie się konfliktów, gdzie nie wystarcza już użycie tylko twardych umiejętności. Udział w warsztatach i szkoleniach, które podnoszą kwalifikacje w zakresie podnoszenia kwalifikacji miękkich jest bardzo istotnym elementem edukacji osób, które w codziennej pracy spotykają się ze skomplikowanymi i obszernymi projektami.

 

 

Jakie są najczęściej występujące źródła konfliktów w projektach? Władza? Brak zrozumienia zagadnień zarządczych? Brak zrozumienia zagadnień technicznych?

Steve Flannes:

Pozostało 99% artykułu
Praca
Firmowy Mikołaj częściej zaprosi pracowników na świąteczną imprezę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Praca
AI ułatwi pracę menedżera i przyspieszy karierę juniora
Praca
Przybywa doświadczonych specjalistów wśród freelancerów
Praca
Europejski kraj podnosi wiek emerytalny. Zmiany już od 1 stycznia 2025
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Praca
Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi!