Oświadczenie majątkowe każdy nowo wybrany wójt czy radny powinien złożyć w ciągu 30 dni liczonych od dnia, w którym złożył ślubowanie.
Do pierwszego oświadczenia majątkowego należy dołączyć informację o sposobie i terminie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której składający uzyskał mandat. Wójt ma też dołączyć informację o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli taką działalność prowadził przed dniem wyboru.
Pamiętaj o podpisie
Pierwsze oświadczenia majątkowe (wraz z załącznikami) składają nie tylko ci wybrani po raz pierwszy. Obowiązek ten dotyczy również i tych, którzy w wyniku reelekcji zostali wybrani na nową kadencję.
– Oświadczenie majątkowe dotyczy majątku odrębnego wójta lub radnego oraz tego, który wchodzi do majątku objętego wspólnotą majątkową małżeńską – przypomina Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Oznacza to, że do oświadczenia majątkowego nie trzeba wpisywać informacji o majątku odrębnym małżonka – dodaje.
Oznacza to, że jeżeli żona radnego albo mąż pani wójt posiada porshe albo drogocenny obraz i przedmioty te stanowią jego osobistą własność, to informacja o tym w oświadczeniu majątkowym się nie pojawi.
O posiadanym majątku trzeba informować rzetelnie. A to sprawia kłopoty. Zwraca na to uwagę wojewoda mazowiecki, który opracował nawet specjalny poradnik dla wszystkich samorządowców. Wskazuje on również, jakie najczęściej spotyka się błędy w oświadczeniach majątkowych.
– Najczęściej jest to niewskazanie, czy dany składnik należy do majątku wspólnego czy odrębnego radnego czy wójta – wskazuje Jacek Kozłowski, wojewoda mazowiecki. – Radni zapominają również podać np. informację o powierzchni posiadanego gospodarstwa rolnego czy też o wysokości przychodu i dochodu osiągniętego z działalności rolniczej – dodaje.
Radni często zapominają również wpisać do oświadczenia majątkowego informację o dochodach osiągniętych z diet, które w związku z pełnioną funkcją otrzymują.
Kto zdobędzie Zielone Orły "Rzeczpospolitej"?
Inne błędy to nieokreślenie warunków, na jakich wójt czy radny zaciągnął kredyt, czy pozostawienie części rubryk niewypełnionych. Częstym zaniedbaniem jest również niepodpisanie składanego oświadczenia. Trzeba również zadbać, aby obydwa jego egzemplarze były tej samej treści.
Pożegnanie mandatu
Jak wynika z ustawy o samorządzie gminnym, niezłożenie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oświadczenia majątkowego w terminie skutkuje wygaśnięciem mandatu. Taka sama kara spotka spóźnialskiego radnego. Sankcja ta nie działa jednak automatycznie.
– Przekroczenie przez zobowiązanego terminu, w którym powinien złożyć swoje oświadczenie majątkowe (pierwsze, coroczne czy np. ostatnie, na koniec kadencji), zobowiązuje adresatów tych oświadczeń – w terminie 14 dni od stwierdzenia tego faktu – do wezwania do złożenia oświadczeń w dodatkowym 14-dniowym terminie, liczonym od skutecznego dostarczenia tego wezwania – tłumaczy Stefan Płażek. – Dopiero niedopełnienie obowiązku w tym drugim, wyznaczonym terminie skutkuje wygaśnięciem mandatu – wyjaśnia.
Trzeba także powiedzieć, że nie w każdym przypadku niezłożenie w tym drugim, wyznaczonym terminie oświadczenia majątkowego będzie niosło skutek w postaci wygaśnięcia mandatu. To byłoby nieuzasadnione, zwłaszcza gdy przekroczenie terminu jest niezawinione. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 25 maja 2010 r., wskazując, że nie można zwolnić dyscyplinarnie urzędnika, który w trakcie zwolnienia lekarskiego w wyznaczonym przez ustawę terminie nie dostarczył oświadczenia majątkowego (sygn. I PK 188/09).
Za podanie nieprawdy w oświadczeniu, jak również za jej zatajenie, grożą natomiast takie same kary jak za fałszywe zeznania.
Skazany za to przestępstwo radny (wójt) straci stanowisko jedynie, gdy sąd orzeknie wobec niego karę pozbawienia wolności. Wyrok skazujący na inną karę nie jest przeszkodą do wykonywania mandatu.
Kto i komu składa
Pierwsze oświadczenie majątkowe (a także każde następne) radny składa przewodniczącemu rady. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) oraz przewodniczący rady przekazuje swoje oświadczenie wojewodzie.
masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl
Nieruchomości, oszczędności, kredyty
Do oświadczenia należy wpisać informacje o:
- zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach handlowych oraz o nabyciu od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków lub od komunalnej osoby prawnej mienia, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach handlowych;
- dochodach osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej lub zajęć, z podaniem kwot uzyskiwanych z każdego tytułu;
- mieniu ruchomym o wartości powyżej 10 tys. złotych;
- zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 tys. złotych, w tym zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone.
