Kupujesz lub budujesz, rozlicz się z gminą

Zasadniczo obowiązek zapłacenia podatku od nieruchomości istnieje od pierwszego dnia następującego po tym miesiącu, w którym powstały przesłanki uzasadniające jego płacenie (kupno nieruchomości, uzyskanie samoistnego posiadania, nabycie prawa użytkowania wieczystego itd.).

Gdy ktoś kupi parcelę np. w lipcu 2009 r., ma obowiązek płacenia tej daniny od 1 sierpnia 2009 r.[b] Gdy jednak chodzi o budowany dom, wznoszoną budowlę, budynek lub jego część, podatek płaci się dopiero od 1 stycznia roku następującego po tym, w którym budowa została zakończona, [/b]albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ostatecznym wykończeniem.

Kwestie te określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=650D9D3A5BF38D1A73125DA824E6423A?id=182297]ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Informacja na formularzu[/srodtytul]

Gdy w ciągu roku nastąpiła zmiana sposobu wykorzystania budynku albo gruntu lub jego części mająca wpływ na stawkę tej daniny, ulega ona podwyższeniu albo obniżeniu od miesiąca następującego po tym, w którym zaszła ta zmiana. Dotyczy to np. sytuacji, gdy część budynku mieszkalnego została przeznaczona na działalność gospodarczą (stawki podatku od budynków lub ich części przeznaczonych na tę działalność są znacznie wyższe niż od budynków mieszkalnych).

W razie sprzedaży lub darowizny nieruchomości obowiązek podatkowy dotychczasowego właściciela wygasa z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym miało miejsce to zdarzenie. Jeżeli obowiązek uiszczania daniny powstał albo ustał w trakcie roku podatkowego, podatek płaci się proporcjonalnie tylko za część roku.

Sposób płacenia podatku od nieruchomości przez osoby fizyczne jest inny niż obowiązujący m.in. osoby prawne, w tym spółki z o.o. i akcyjne, a także spółki niemające osobowości prawnej, tj. cywilną, jawną, partnerską, komandytową.

Tu ograniczymy się tylko do tej pierwszej grupy. Właściciel (posiadacz) nieruchomości jest obowiązany złożyć w urzędzie gminy (wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta) po kupieniu nieruchomości, jej odziedziczeniu itp. lub wybudowaniu budynku informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych na formularzu, który otrzyma w gminie, ze wskazaniem powierzchni gruntów i budynków. Ma na to 14 dni, licząc od powstania obowiązku podatkowego.

Ciąży też na nim powinność informowania urzędu gminy o zmianach, które wpływają na wysokość tego podatku (np. o rozbudowie domu, przeznaczeniu jego części na działalność gospodarczą), i to w ciągu 14 dni od wystąpienia tych zmian. Właściciel (posiadacz) nieruchomości ma obowiązek dopełniania wszystkich tych formalności bez oczekiwania na wezwanie ze strony gminy.

[srodtytul]Danina wedle decyzji [/srodtytul]

Zasadniczo podatnicy powinni otrzymać decyzje ustalające wysokość podatku od nieruchomości najpóźniej do 1 marca każdego roku. [b]Podatek zaś płatny jest w czterech ratach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i do 15 listopada każdego roku.[/b] Oczywiście, można go zapłacić jednorazowo.

Gmina może zarządzić jego pobór w drodze inkasa – przez specjalnych inkasentów. Można jednak zawsze wpłacić daninę bezpośrednio w kasie urzędu albo na rachunek, z pominięciem pośrednictwa inkasenta.

Za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia nieruchomości do opodatkowania, obowiązku zgłoszenia zmian mających wpływ na jego wysokość oraz za niepłacenie tej daniny grozi odpowiedzialność karna skarbowa.

[srodtytul]Moment zakończenia [/srodtytul]

Powstaje pytanie, jak w świetle przepisów o podatku od nieruchomości rozumieć moment zakończenia budowy. Odwołać się tu trzeba do prawa budowlanego. Wynika z niego, że inwestor, który na podstawie pozwolenia na budowę wybudował dany obiekt, powinien zawiadomić odpowiedni urząd przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania. Milczenie urzędu przez 21 dni od doręczenia mu zawiadomienia, brak jego sprzeciwu, jest równoznaczne ze zgodą na użytkowanie.

W niektórych wypadkach inwestor musi przed przystąpieniem do użytkowania uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Kategorie tych budowli wskazano w art. 55 prawa budowlanego (odesłanie do załącznika do prawa budowlanego). Są to m.in. sklepy i centra handlowe oraz budynki mieszkalne inne niż jednorodzinne, budynki biurowe, warsztaty rzemieślnicze oraz bary, restauracje.

W odniesieniu do budynków przemysłowych zasadniczo wystarczy zawiadomienie o przystąpieniu do użytkowania. Decyzja taka jest konieczna m.in. w sytuacji, gdy budynek ma być użytkowany przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych.