Trzy siostry pieniądza

książka | „Historia ludzkiej chciwości”, prof. Krzysztof Opolski i Krzysztof Turowski, wyd. Arkady

Publikacja: 18.07.2020 00:01

Pomysł jest prosty: dziennikarz Krzysztof Turowski pyta ekonomistę prof. Krzysztofa Opolskiego o naturę i karierę chciwości. Jako że jej symbolem jest pieniądz (po raz pierwszy pojawił się w VII w. p.n.e. na terenie dzisiejszej Turcji) to i zasadne jest odwołanie do historii banku. Pierwszy, założony w 1156 r. w Wenecji, miał charakter spółki rodzinnej. „Cały problem polega na tym, że banki nic nie tworzą. Sprzedają coś, co nie istnieje, jak napisał św. Tomasz z Akwinu. Banki żyją z pośrednictwa, a na pośrednictwie na ogół najlepiej się zarabia, co wcale nie musi oznaczać wyzyskiwania” – twierdzi ekspert. Jest też o tym, że kiedy „pieniądz zaczyna się odrywać od rzeczywistej wartości, a człowiek od rzeczywistych potrzeb – rodzi się trzecia siostra chytrości i chciwości – zawiść”.

Dowiedzieć się można, czym jest lichwa, a czym spekulacja, i czemu to drugie pojęcie obrosło w pejoratywne konotacje. Wzbogacić się można o wiedzę, jak dochodzi do upadku banków, czym jest pieniądz lepszy i gorszy, i dlaczego drugi wypiera ten pierwszy. Także – na czym polega piramida Maslowa, konkurencja starych i nowych elit, a także czy warto pożyczać, czy lepiej tego nie robić.

Jest wiele ciekawostek m.in. o cebulkach tulipanów, które miały dni, kiedy za jedną można było kupić kamienicę w centrum Amsterdamu, a potem – także z dnia na dzień – gwałtownie straciły na wartości. Zaskoczyć też może, że w świetle badań wiadomo, iż w kwestiach finansowych inna jest nasza skłonność do ryzyka w poniedziałek, a inna w piątek. Rozmówcy odwołują się do historii i literatury – przywołują m.in. „Małego Księcia”, „Summę teologiczną”, Zbigniewa Herberta, a nawet Ewangelię.

Edukacyjny walor tej rozmowy jest bezsprzeczny. Choć wniosek końcowy, że chciwość niesie w sobie elementy zaburzeń psychicznych, a umiar jest najlepszy, nie każdemu się spodoba. ©℗

—Małgorzata Piwowar

Plus Minus
„Posłuchaj Plus Minus". Jędrzej Bielecki: Jak Donald Trump zmieni Europę.
Plus Minus
„Kubi”: Samuraje, których nie chcielibyście poznać
Plus Minus
„Szabla”: Psy i Pitbulle z Belgradu
Plus Minus
„Miasto skazane i inne utwory”: Skażeni złem
Plus Minus
„Sniper Elite: Resistance”: Strzelec we francuskiej winnicy