Jan Tokarski. Hierarchia w naturze kultury

Kultura nie może być ułożona wokół osi poziomej. Do samej jej natury przynależy hierarchia: przekonanie, że nie wszystkie dzieła i nie wszystkie ludzkie wybory mogą być uznane za równie wartościowe.

Publikacja: 19.02.2021 18:00

Jan Tokarski. Hierarchia w naturze kultury

Foto: materiały prasowe

Kluczowy problem współczesnej kultury dotyczy nie tyle kierunku dokonujących się przemian, ile ich tempa i skali. Już Platon zauważył, że „wszelki nadmiar lubi się obracać w swoje wielkie przeciwieństwo". Również liberalny pęd emancypacyjny z czasem zaczyna zwracać się przeciwko sobie.

Jak pisał wybitny amerykański socjolog Daniel Bell, „nieszczęściem nowoczesności jest eksponowanie »auto-ekspresji« i zacieranie różnicy między życiem a sztuką; w rezultacie probierzem zadowolenia staje się działanie spontaniczne, a nie refleksyjna dyscyplina wyobraźni. Aby kultura miała znaczenie, musi wykraczać poza teraźniejszość, jest bowiem stałą konfrontacją z tymi zasadniczymi pytaniami, na które odpowiedzi – poprzez zespół symboli – nadają spójny sens egzystencji. A ponieważ zarówno doceniania tradycji w kulturze, jak i oceniania sztuki (oraz spójności programów edukacji) trzeba się uczyć, więc autorytet jest niezbędnym drogowskazem dla poszukujących". To zaś zapewnić mogą na przykład humanistyczne liberal arts, a nie specjalistyczne dziedziny współczesnej nauki, najbardziej choćby wysublimowane i wymagające ogromnej inteligencji oraz zasobu wiedzy. Kultura nie może być ułożona wokół osi poziomej. Do samej jej natury przynależy hierarchia: przekonanie, że nie wszystkie dzieła i nie wszystkie ludzkie wybory mogą być uznane za równie wartościowe.

Pozostało 90% artykułu
„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Plus Minus
„Ilustrownik. Przewodnik po sztuce malarskiej": Złoto na palecie, czerń na płótnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Indiana Jones and the Great Circle”: Indiana Jones wiecznie młody
Plus Minus
„Lekcja gry na pianinie”: Duchy zmarłych przodków
Plus Minus
„Odwilż”: Handel ludźmi nad Odrą
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Artur Urbanowicz: Eksperyment się nie udał