Ważne daty z życia Józefa Piłsudskiego

Publikacja: 03.12.2017 14:00

Ważne daty z życia Józefa Piłsudskiego

Foto: Muzeum Józefa Piłsudskiego

5 GRUDNIA 1867.

W Zułowie na Wileńszczyźnie przychodzi na świat Józef Piłsudski, syn Józefa Wincentego i Marii z Billewiczów. Podczas powstania styczniowego Józef Wincenty Piłsudski był komisarzem rządu narodowego na powiat kowieński.

1877 R.

Po pożarze, który niszczy majątek w Zułowie, rodzina Piłsudskich przenosi się do Wilna. Józef Piłsudski zostaje uczniem gimnazjum

1882 R.

Wraz z bratem Bronisławem i kolegami z gimnazjum zakłada patriotyczno-samokształceniową organizację „Spójnia".

1885 R.

Rozpoczyna studia medyczne na uniwersytecie w Charkowie.

22 MARCA 1887 R.

Zostaje aresztowany w Wilnie w związku z podejrzeniami o pomoc spiskującym na życie cara. Zostaje skazany na pięć lat zesłania na Syberii.

LATA 1887–1892.

Przebywa na zesłaniu w Kireńsku i Tunce, spotyka się tam z powstańcami styczniowymi i działaczami socjalistycznymi.

1892 R.

– Powraca do Wilna i wkrótce angażuje się w działalność powstającej Polskiej Partii Socjalistycznej. Szybko staje się jednym z jej liderów (w 1894 r. zostaje wybrany do Centralnego Komitetu Robotniczego).

LATA 1894–1900.

Redaguje i drukuje „Robotnika", pismo PPS

1899 R.

Bierze ślub z Marią Juszkiewiczową.

22 LUTEGO 1900 R.

Zostaje aresztowany w łódzkim mieszkaniu, w którym znajdowała się tajna drukarnia. Zostaje przewieziony do Cytadeli Warszawskiej, a stamtąd do szpitala św. Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu, skąd przy pomocy członków PPS ucieka w maju 1901 r.

LIPIEC 1904 R.

W Tokio rozmawia o wymierzonej w Rosję współpracy wojskowej między PPS a japońskim Sztabem Generalnym.

CZERWIEC 1905 R.

Podczas konferencji PPS przedstawia program czynu zbrojnego.

15 PAŹDZIERNIKA 1905 R.

Staje na czele Wydziału Bojowego PPS.

1906 R.

Rozłam w PPS. Piłsudski staje się jednym z przywódców PPS-Frakcji Rewolucyjnej, niepodległościowego nurtu ruchu socjalistycznego.

CZERWIEC 1908 R.

We Lwowie powstaje z jego inspiracji Związek Walki Czynnej.

26 WRZEŚNIA 1908 R.

Dowodzi akcją na wagon pocztowy na stacji kolejowej w Bezdanach. Zdobyte pieniądze zostają w części przeznaczone na tworzenie kadr przyszłego wojska polskiego.

1910 R.

Współtworzy Związek Strzelecki i Towarzystwo „Strzelec". Zostaje komendantem głównym Związków Strzeleckich.

1912 R.

Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych mianuje go komendantem sił wojskowych.

3 SIERPNIA 1914 R.

Tworzy Kompanię Kadrową z członków Związku Strzeleckiego, Towarzystwa „Strzelec" i Polskich Drużyn Strzeleckich.

6 SIERPNIA 1914 R.

Wymarsz Kompanii Kadrowej z Krakowa na teren zaboru rosyjskiego.

22 SIERPNIA 1914 R.

Decyduje o włączeniu oddziałów strzeleckich do Legionów Polskich. Zostaje dowódcą 1. Pułku Piechoty.

8 PAŹDZIERNIKA 1914 R.

Dokonuje pierwszych nominacji oficerskich.

PAŹDZIERNIK 1914 R.

Wysyła Tadeusza Żulińskiego do Warszawy dla objęcia dowództwa nad konspiracją w zaborze rosyjskim, która przyjmuje nazwę Polska Organizacja Wojskowa.

15 LISTOPADA 1914 R.

Zostaje mianowany brygadierem przez austriackie władze wojskowe.

LATA 1914–1916.

Jako dowódca pułku, a następnie I Brygady, bierze udział w bojach, m.in. pod Laskami i Anielinem, Konarami, Kostiuchnówką.

29 LIPCA 1916 R.

Rozczarowany milczeniem państw centralnych w sprawie polskiej, zgłasza dymisję ze stanowiska dowódcy I Brygady Legionów. Dymisja zostaje przyjęta we wrześniu.

STYCZEŃ 1917 R.

Zostaje członkiem Tymczasowej Rady Stanu i referentem Komisji Wojskowej.

2 LIPCA 1917 R.

Ustępuje z Tymczasowej Rady Stanu.

22 LIPCA 1917 R.

Jako inspirator odmowy przysięgi legionistów na wierność armii niemieckiej zostaje aresztowany i osadzony w twierdzy magdeburskiej.

10 LISTOPADA 1918 R.

Wraca z Magdeburga do Warszawy.

11 LISTOPADA 1918 R.

Rada Regencyjna powierza mu naczelne dowództwo wojska polskiego.

14 LISTOPADA 1918 R.

Rada Regencyjna przekazuje mu najwyższą władzę cywilną. Piłsudski powierza misję stworzenia rządu Jędrzejowi Moraczewskiemu.

16 LISTOPADA 1918 R.

Podpisuje depeszę notyfikującą powstanie państwa polskiego, wysłaną przez radiostację w Cytadeli Warszawskiej.

22 LISTOPADA 1918 R.

Obejmuje najwyższą władzę Republiki Polskiej jako tymczasowy naczelnik państwa.

28 LISTOPADA 1918 R.

Podpisuje dekret o wyborach do Sejmu Ustawodawczego i ordynacji wyborczej.

20 LUTEGO 1919 R.

Sejm powierza mu obowiązki naczelnika państwa.

LATA 1919–1920.

Jako naczelny wódz prowadzi wojnę z bolszewicką Rosją.

19 KWIETNIA 1919 R.

Dowodzone przez niego wojska zajmują Wilno.

19 MARCA 1920 R.

Przyjmuje stopień pierwszego marszałka Polski.

1 LIPCA 1920 R.

Staje na czele Rady Obrony Państwa.

6 SIERPNIA 1920 R.

Podpisuje rozkaz do manewru znad Wieprza, który staje się punktem zwrotnym w wojnie. Staje na czele grupy uderzeniowej.

14 LISTOPADA 1920 R.

Otrzymuje buławę marszałkowską.

17 KWIETNIA 1921 R.

Otrzymuje honorowe obywatelstwo Wilna.

25 PAŹDZIERNIKA 1921 R.

Po śmierci żony, Marii Piłsudskiej, bierze ślub z Aleksandrą Szczerbińską, matką jego córek Wandy i Jadwigi.

14 GRUDNIA 1922 R.

Składa urząd naczelnika państwa i przekazuje władzę prezydentowi Gabrielowi Narutowiczowi.

CZERWIEC 1923 R.

Rezygnuje ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego WP. W tym samym miesiącu zamieszkuje z rodziną w ufundowanym przez żołnierzy dworku Milusin w Sulejówku.

LIPIEC 1923 R.

Zrzeka się stanowiska przewodniczącego Ścisłej Rady Wojennej, wycofuje się z życia politycznego.

1924 R.

Wydaje książkę „Rok 1920", będącą polemiką m.in. z Michaiłem Tuchaczewskim, autorem książki „Pochód za Wisłę".

12 MAJA 1926 R.

Demonstracja zbrojna oddziałów wiernych Piłsudskiemu przeradza się w przewrót wojskowy.

15 MAJA 1926 R.

W rządzie Kazimierza Bartla zostaje ministrem spraw wojskowych (obejmuje też funkcję generalnego inspektora sił zbrojnych – na obu stanowiskach pozostaje do śmierci).

31 MAJA 1926 R.

Zgromadzenie Narodowe wybiera Józefa Piłsudskiego na prezydenta, ten jednak odrzuca wybór.

25 SIERPNIA 1930 R.

Po raz drugi zostaje premierem. Poleca aresztowanie polityków opozycyjnych, ustępuje ze stanowiska w grudniu 1930 r.

GRUDZIEŃ 1930 R. – MARZEC 1931 R.

Spędza na Maderze najdłuższe wakacje zagraniczne. Pisze tam swoją ostatnią pracę – „Poprawki historyczne".

LATA 1932 I 1934.

Doprowadza do zawarcia paktu o nieagresji ze Związkiem Sowieckim i deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami.

KWIECIEŃ 1935 R.

Składa ostatni podpis na akcie urzędowym – jako minister spraw wojskowych podpisuje się pod tekstem konstytucji kwietniowej.

12 MAJA 1935 R.

Umiera w Belwederze.

18 MAJA 1935 R.

Pogrzeb w Krakowie. Trumna z ciałem Marszałka zostaje złożona w kryptach królewskich katedry na Wawelu.

12 MAJA 1936 R.

Serce Piłsudskiego, zgodnie z jego wolą, zostaje pochowane na wileńskim cmentarzu Rossa, wraz z trumną jego matki.

(oprac. T.S.)

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej”:

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

5 GRUDNIA 1867.

W Zułowie na Wileńszczyźnie przychodzi na świat Józef Piłsudski, syn Józefa Wincentego i Marii z Billewiczów. Podczas powstania styczniowego Józef Wincenty Piłsudski był komisarzem rządu narodowego na powiat kowieński.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Plus Minus
Irena Lasota: Byle tak dalej
Plus Minus
Łobuzerski feminizm
Plus Minus
Jaka była Polska przed wejściem do Unii?
Plus Minus
Latos: Mogliśmy rządzić dłużej niż dwie kadencje? Najwyraźniej coś zepsuliśmy
Plus Minus
Żadnych czułych gestów