Stanisław Grabski: Duch ostrzegł mnie przed Piłsudskim

Jak postrzegały Polskę czołowe postaci II RP? Jak wyglądało ich życie codzienne? W 100-lecie odzyskania niepodległości przybliżamy to czytelnikom w formie wywiadów. Pytania wymyśliliśmy, po odpowiedzi sięgnęliśmy do źródeł.

Publikacja: 13.07.2018 18:00

Stanisław Grabski: Duch ostrzegł mnie przed Piłsudskim

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Plus Minus: Podobno w styczniu 1920 roku, czyli przed atakiem bolszewików na Polskę, na seansie spirytystycznym duch zmarłego działacza narodowej prawicy Zygmunta Balickiego przestrzegał pana przed Józefem Piłsudskim. Naprawdę tak było?

Stanisław Grabski: Pewnego styczniowego późnego wieczoru z pokoju, w którym pracowałem, wywołała mnie żona, mówiąc: „Chodź prędko, jakiś duch cię woła". Podszedłem do ekierki dość niezadowolony, że mnie od poważnej roboty do takiej niepoważnej zabawy odwołano. Ale żeby dogodzić moim kobiecinom (żonie i córce), położyłem rękę na ekierce. Ku memu zdumieniu zaczęła natychmiast sprawnie chodzić, wskazując litery, z których składały się słowa i zdania. Pierwsze zdanie: „Uważaj, co Piłsudski robi z armią na froncie". Moje zapytanie: „Czy grozi nam jakieś niebezpieczeństwo?". Odpowiedź: „Prawie katastrofa". Pytanie: „Co za przyczyna?". Odpowiedź: „Szaleństwo pychy". Pytanie: „Jaki jest więc ratunek?". Odpowiedź: „Mobilizacja ducha narodowego w chwili największego niebezpieczeństwa". Pytanie: „Czy zginąłeś w tej wojnie?". Odpowiedź: „Umarłem w czasie wojny". Pytanie: „Jakieś miał imię za życia?". Odpowiedź: „Zygmunt". Pytanie: „Czy Balicki?". Odpowiedź: „Tak". Pytanie: „Czy po śmierci widzisz przyszłość jak teraźniejszość?". Odpowiedź: „Nie, ale wiem na pewno".

I co pan zrobił z wiadomościami uzyskanymi w tak nietypowy sposób?

Następnego dnia opowiedziałem tę rozmowę z duchem księdzu Kazimierzowi Lutosławskiemu. Dopiero gdy przestroga ta spełniła się w zupełności, powiedziałem o niej paru najbliższym przyjaciołom. Mieliśmy bowiem duże na początku 1920 roku szanse uzyskania od rządu bolszewickiego proponowanej przez Komitet Narodowy granicy. Przyznaję jednak, że ów „głos z zaświatów" zwiększył jeszcze bardziej mój opór przeciwko dalszym zamierzeniom wojennym Piłsudskiego. A sięgały one daleko, bo po granicę Rzeczypospolitej Polskiej sprzed pierwszego rozbioru.

Stanisław Grabski – profesor ekonomii, działacz endecki, poseł na Sejm, w latach 1945–1947 wiceprzewodniczący Krajowej Rady Narodowej. Cytaty za: Stanisław Grabski „Pamiętniki", tom II, Czytelnik, Warszawa 1989

oprac. Maciej J. Nowak

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej”:

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: AI. Czy Europa ma problem z konkurencyjnością?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Psy gończe”: Dużo gadania, mało emocji
Plus Minus
„Miasta marzeń”: Metropolia pełna kafelków
Plus Minus
„Kochany, najukochańszy”: Miłość nie potrzebuje odpowiedzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
„Masz się łasić. Mobbing w Polsce”: Mobbing narodowy