Morderczy lwowskich profesorów

Mowa o niemieckich esesmanach, którzy w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku dokonali mordu na lwowskich profesorach. Z relacji świadków i dokumentów zebranych przez znakomitego niemieckiego historyka wyłania się obraz bandy uciekinierów z domu wariatów, która w morderczym amoku szaleje na ulicach miasta.

Czyż bowiem normalny człowiek wbiega w środku nocy do cudzego mieszkania, wrzeszcząc przy tym dziko i wymachując rewolwerem? Czy normalny człowiek demoluje meble, rozrzuca ubrania i papiery? Klnie ordynarnie, targa za włosy obcych ludzi i strzela w ogrodzie do psów? Nie, to nie są sceny z taniego PRL-owskiego filmu mającego w karykaturalny sposób przedstawić niemieckiego żandarma. Ci ludzie we Lwowie naprawdę zachowywali się w ten sposób.

Czy brutalnością i wrzaskami chcieli sobie dodać odwagi? Czy byli pod wpływem alkoholu lub narkotyków? Czy też narodowo-socjalistycznymi fanatykami lub po prostu zwykłymi chamami? Dziś już tego nie rozstrzygniemy. Wszelkie teorie o wyższości niemieckiej rasy panów nad polskimi untermenschami wydają się jednak śmieszne, gdy czyta się wstrząsające opisy aresztowań lwowskich profesorów.

Gestapowcy wdzierający się do mieszkań szacownych naukowców wydają się raczej barbarzyńcami, którzy właśnie po raz pierwszy zetknęli się z wyższą cywilizacją. Zasobne w antyki i inne luksusowe dobra domy zostają nie tylko zdemolowane, ale również splądrowane. Niemcy kradną wszystko, co wpadnie im w ręce. Maszyny do pisania, futra, papierośnice, biżuterię, sztućce czy obrazy.

Sadyści w bursie

Najgorsze ma jednak dopiero nadejść. Zatrzymani Polacy zostają przewiezieni do Bursy Abrahamowiczów, gdzie rozgrywają się wręcz dantejskie sceny. Sędziwi, szacowni profesorowie i członkowie ich rodzin zostają ustawieni na korytarzach, twarzą do ściany. Gestapowcy urządzają sobie sadystyczny seans, podczas którego – oczywiście w asyście dzikich wrzasków – znęcają się nad aresztowanymi.

Do najbardziej drastycznej sceny dochodzi, gdy z powodu zdenerwowania syn dr. Stanisława Ruffa dostaje ataku padaczki. Wijący się w konwulsjach młody człowiek zostaje przez Niemców zastrzelony na miejscu. Kilku profesorów zostaje zmuszonych do wyniesienia ciała na zewnątrz. A matka młodego człowieka musi zmywać z jego krwi prowadzące do bursy schody.

Albo taka scena opisana później przez jednego z Niemców: „Korytarzem prowadzono pewnego profesora w wieku pod 60 lat wraz z synem w wieku od 25 do 30 lat. W tej samej chwili ze swego pokoju wyszedł

SS-Untersturmführer Hans Krüger. Profesor zdjął kapelusz i ukłonił mu się na powitanie. Krüger uderzył go w głowę szpicrutą, którą nosił przy sobie".

Gdy zaczęło świtać, aresztowani Polacy zostali wyprowadzeni z budynku i w dwóch grupach zaprowadzeni na pobliskie Wzgórze Wuleckie, znajdujące się niemal w środku miasta. Niemcy nie przejmując się tym, że straszliwe sceny obserwują z okien mieszkańcy pobliskich domów – pierwsze wystrzały obudziły całą okolicę – zamordowali z zimną krwią profesorów i ich bliskich. Ciała wrzucono do płytkiego dołu i przysypano z wierzchu ziemią.

Oprawcy szybko oddalili się z miejsca mordu, nie zadbawszy o zatarcie śladów. Na miejsce natychmiast przybyli lwowianie, między innymi spacerujący tam regularnie z psem dr. Zbigniew Schneigert. „Zauważyłem ślady po wykopach, odrzuconą ziemię. W miejscu, które było rodzajem wnęki w skarpie, na powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych darń była wyrównana, pobrudzona gliną, miała liczne ślady krwi, które mój pies zaczął zlizywać. Gdy chodziłem po tej darni, ziemia się w widoczny sposób uginała, co wskazywało, że pod nią znajduje się coś elastycznego, a więc ciała".

Zbrodnia bez kary

Na Wzgórzu Wuleckim członkowie Einsatzgruppe Eberharda Schöngartha zamordowali 38 osób. Profesorów, ich synów, którzy przekroczyli 18. rok życia i kilku innych członków rodzin. Byli to czołowi naukowcy z Uniwersytetu Jana Kazimierza, Politechniki Lwowskiej, Państwowego Szpitala Powszechnego i Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Najstarszy z nich miał 82 lata. W kolejnych dniach Niemcy zabili jeszcze siedem osób, w tym byłego premiera Kazimierza Bartla.