Myśli szwajcarskiego Polaka

Gdzieś w połowie lat 50. zeszłego wieku usłyszałem w Warszawie kawał: na skrzyżowaniu ulic zbiegowisko, zderzyły się dwie ciężarówki. Z obu szoferek wyskakują wzburzeni kierowcy. Jeden, młody warszawiak, obrzuca drugiego stekiem ordynarnych wyzwisk. Tamten, starszy, chwilę milczy, potem mówi tylko z wyraźnym kresowym zaśpiewem: „a ty, żeb' ty kapitalizma nie doczekał...", i wraca powoli do swego wozu. Gapie rozchodzą się poruszeni: „ale mu powiedział...".

Publikacja: 12.09.2014 19:00

Red

Dowcip przypomniał mi się, gdy zobaczyłem wydaną ostatnio książkę mego rówieśnika, Bohdana Górskiego. Nosi ona tytuł: „Jak przeżyć kapitalizm?". Przyszło mi do głowy, że w zestawieniu tego kawału z tym tytułem odbija się coś z niełatwego doświadczenia co najmniej kilku roczników Polaków, urodzonych przed samą drugą wojną światową i żywych do dnia dzisiejszego...

Autora książki znam od 60 lat. Chodziliśmy do nieodległych liceów na Mokotowie, spotykaliśmy się czasem na nie całkiem oficjalnych lekcjach religii u Świętego Andrzeja Boboli. Był rok 1953. Mokotów był wtedy dzielnicą starej „przedwojennej" inteligencji, właśnie na nowo zasiedlaną przez średnią i wyższą kadrę PZPR-owskich działaczy partyjnych. Idąc do szkoły, przechodziłem dwa razy dziennie między gmachami MSW a znanym na całą Polskę więzieniem. W klasie byli koledzy tacy i tacy. Nauczyciele też. W wieku lat czternastu, między algebrą, piłką, wypracowaniem o Stalinie i ryzykowną ministranturą, pojawiały się pytania i wybory – wcale nie dziecinne.

Górskiego znałem słabo. Nie zdarzyło się nam gadać na poważnie. Patrzył spode łba, jakby wiedział swoje i zachowywał dystans. O tym, że jego nieżyjący już wtedy ojciec, major Jan Górski, był współtwórcą i uczestnikiem cichociemnych – słynnej formacji polskich oficerów, którzy po wyszkoleniu w Londynie zrzucani byli do okupowanej przez Niemców Polski, by wzmocnić kadrę oficerską AK – wtedy oczywiście nie wiedziałem.

Sam Bohdan wyszedł z cienia, gdy nagle w kwietniu 1953 roku został „całkiem dorośle" aresztowany za zakładaną w szkole tajną organizację „antypaństwową". Było o tym sporo szeptania na uczniowskim Mokotowie. Siedział dwa miesiące, po czym ktoś możny sprawie szczęśliwie łeb ukręcił i 14-letni wrogowie ustroju mogli spokojnie wrócić do nauki.

Przeczytaj cały artykuł w najnowszym wydaniu Plusa Minusa

Dowcip przypomniał mi się, gdy zobaczyłem wydaną ostatnio książkę mego rówieśnika, Bohdana Górskiego. Nosi ona tytuł: „Jak przeżyć kapitalizm?". Przyszło mi do głowy, że w zestawieniu tego kawału z tym tytułem odbija się coś z niełatwego doświadczenia co najmniej kilku roczników Polaków, urodzonych przed samą drugą wojną światową i żywych do dnia dzisiejszego...

Autora książki znam od 60 lat. Chodziliśmy do nieodległych liceów na Mokotowie, spotykaliśmy się czasem na nie całkiem oficjalnych lekcjach religii u Świętego Andrzeja Boboli. Był rok 1953. Mokotów był wtedy dzielnicą starej „przedwojennej" inteligencji, właśnie na nowo zasiedlaną przez średnią i wyższą kadrę PZPR-owskich działaczy partyjnych. Idąc do szkoły, przechodziłem dwa razy dziennie między gmachami MSW a znanym na całą Polskę więzieniem. W klasie byli koledzy tacy i tacy. Nauczyciele też. W wieku lat czternastu, między algebrą, piłką, wypracowaniem o Stalinie i ryzykowną ministranturą, pojawiały się pytania i wybory – wcale nie dziecinne.

Plus Minus
„Ilustrownik. Przewodnik po sztuce malarskiej": Złoto na palecie, czerń na płótnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Indiana Jones and the Great Circle”: Indiana Jones wiecznie młody
Plus Minus
„Lekcja gry na pianinie”: Duchy zmarłych przodków
Plus Minus
„Odwilż”: Handel ludźmi nad Odrą
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Artur Urbanowicz: Eksperyment się nie udał