Notariat w dwóch rolach jednocześnie

Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku oddalającym skargę kasacyjną Krzysztofa R. (sygnatura akt II GSK 708/10).

Skarżący notariusz uważał za niedopuszczalne, ażeby organ samorządu notarialnego występował w dwóch rolach: strony składającej wniosek o wszczęcie postępowania o odwołanie notariusza oraz podmiotu współdziałającego w wydaniu decyzji.

Rada Izby Notarialnej wystąpiła z takim wnioskiem do ministra sprawiedliwości po wizytacji, która wystawiła Krzysztofowi R. kolejną negatywną ocenę. Minister zwrócił się do rady o wydanie opinii przewidzianej w ustawie - Prawo o notariacie. W podjętej uchwale rada pozytywnie zaopiniowała wszczęcie postępowania o odwołanie Krzysztofa R. ze stanowiska notariusza. Krajowa Rada Notarialna utrzymała uchwałę w mocy. Zgodnie z prawem o notariacie minister sprawiedliwości może odwołać notariusza, który uzyskał dwie ujemne oceny w wyniku kolejnych wizytacji, przeprowadzonych przez wizytatora samorządu notarialnego lub właściwy organ ministra sprawiedliwości. Odwołanie następuje po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej, wydanej na wniosek ministra sprawiedliwości.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie notariusz zwrócił uwagę, że uchwałę w sprawie odwołania go ze stanowiska podejmowali, jako członkowie Rady Izby Notarialnej, ci sami notariusze, którzy wcześniej przeprowadzali wizytację. Ustosunkował się też do zarzutów zawartych w protokole z wizytacji.

Rozpatrując sprawę po raz pierwszy, WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną uchwałę ze względu na naruszenie przepisów proceduralnych. Nakazał rozpatrzyć wszystkie żądania i argumenty skarżącego oraz ustosunkować się do nich. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy organy samorządu notarialnego powtórzyły, w dwóch uchwałach, dotychczasową opinię. Krzysztof R. wystąpił do sądu o ich unieważnienie lub o uchylenie.

Tym razem zarówno WSA w Warszawie, jak i następnie NSA, oddaliły skargi notariusza. Przeprowadzenie wizytacji przez osoby uczestniczące następnie w wydaniu opinii nie świadczy o wadliwości takiej uchwały. Nie zachodzi tu żadna z przesłanek wyłączenia od udziału w sprawie, określonych w art. 24 i 27 kodeksu postępowania administracyjnego - stwierdziły oba sądy.

NSA ustosunkował się przede wszystkim do zarzutu, że wydanie opinii w trakcie postępowania o odwołanie notariusza przez organ, na którego wniosek je wszczęto, jest sprzeczne z konwencją o ochronie praw człowieka art. 91 konstytucji i k.p.a. - W sprawie o odwołanie ze stanowiska notariusza organy samorządu notarialnego nie działają jako organ współdecydujący, lecz współdziałający - podkreślił NSA. Opinia, wydawana w trybie art. 106 k. p. a., nie wiąże ministra sprawiedliwości, lecz będzie oceniana jako jeden z dowodów w sprawie. Zarzuty Krzysztofa R.  który inaczej niż organy samorządu notarialnego interpretuje pewne fakty ze swojej praktyki, mogą więc być oceniane dopiero w postępowaniu przed ministrem sprawiedliwości. I to minister będzie obowiązany rozważyć zarówno opinię Rady Izby Notarialnej, jak i odmienne oceny Krzysztofa R. Trzeba też będzie wykazać, że zastosowanie sankcji w postaci odwołania notariusza ze stanowiska było niezbędne.

Zobacz więcej w serwisie:

Prawnicy, doradcy i biegli

»

Inne zawody