Lasota: Kubański reżim był bezwzględny

Są dwa kraje, które starały się mieć szczególnie dobre stosunki z władzami kubańskimi – Hiszpania i Kanada. Chodziło im o to, by jako pierwsze mogły wskoczyć na potencjalny rynek taniej pracy i turystyki. To oni założyli pierwsze enklawy turystyczne na Kubie.

Czy Kuba zmieniła się po rozpadzie Związku Radzieckiego?

W sprytny sposób rozprawiono się wtedy z ruchami opozycyjnymi. Zapewne na Kubie byli obecni doradcy z Europy Wschodniej czy samego Związku Radzieckiego, którzy uczyli Kubańczyków, jak balansować między polityką niezamykania się na Zachód a chęcią utrzymania reżimu komunistycznego. Kolejną fazą liberalizacji było pojawienie się nowych technologii, internetu i środków masowego przekazu. Tego władze już nie mogły w pełni kontrolować, złagodzono represje, nie było już wyroków 30 lat więzienia, ale wciąż zatrzymywano ludzi albo konfiskowano im komputery bądź zmuszano do wyjazdu.

Co się stało, kiedy Raul Castro zajął miejsce Fidela?

Od kilku lat na Kubie przygotowuje się coś w rodzaju reżyserowanego okrągłego stołu. Jego zadaniem będzie przeprowadzenie wyborów, które, owszem, będą fałszowane, ale wprowadzą pluralizm polityczny. Specyficzny, bo wszystkie partie będą kontrolowane przez władze. Opozycja, która od lat jest przez reżim skłócana, nie będzie miała zbyt dużo do powiedzenia. To władze będą dobierać sobie rozmówców. Ale będzie też coś, czego nie było w innych krajach komunistycznych – bardzo silna diaspora, około 2 milionów Kubańczyków mieszkających w USA, którzy są dobrze zorganizowani i będą chcieli odegrać jakąś rolę w transformacji, jeżeli taka nastąpi. Ich rola może okazać się pozytywna, choć wcale nie musi.

—rozmawiała Agnieszka Kalinowska